Τι τρώμε στα νησιά τώρα που έχουν πάει όλα στα ύψη

Φίλος με ταβέρνα σε νησί εξηγούσε γιατί έχουν ακριβύνει τόσο τα χταπόδια όταν τα παραγγέλνει κανείς σε μερίδα: έχει ανέβει στα ύψη η τιμή ανά κιλό, κι αν προσθέσεις τα έξοδα του ταβερνιάρη (προσωπικό, ρεύμα, νερό, λάδι, ζαρζαβατικά, άλλα υλικά, τραπεζομάντηλα, καθαριότητα κλπ) το να χρεώνει ο ταβερνιάρης κάτω από 8 ευρώ τη μερίδα, είναι απαγορευτικό. Και τα 8 ευρώ που ακούγονται πολλά στον πελάτη, δεν αφήνουν κέρδος, τελικά, στον επιχειρηματία.

Μιλάω για τη Θάσο, η οποία έχει πνιγεί στον Βαλκάνιο τουρίστα (όπως είπε κι ο Κικίλιας) λες κι είμαστε στο μαγικό 2016. Σέρβοι, Ρώσοι, Βούλγαροι και Ρουμάνοι κατεβαίνουν με τα αμάξια τους, ή μάλλον με αμάξια που νοικιάζουν για δέκα-είκοσι μέρες και τα φορτώνουν… τρόφιμα, εκτός από βενζίνη, που είναι πιο οικονομική στις πατρίδες τους, πόλεμος-ξεπόλεμος. Βγαίνουν για φαγητό μια φορά την ημέρα και παραγγέλνουν χταπόδι οπωσδήποτε, επειδή δεν τους έφτασαν τα νέα για το πόσο τζιμάνι είναι, κι επειδή δεν το βρίσκουν εύκολα στα ίδια τα Βαλκάνια («Είναι διπλάσια, μπορεί και τριπλάσια η τιμή τους στη Ρουμανία!» μου λέει Ρουμάνα που ξέρει από μαλάκια). Ο φίλος με την ταβέρνα δηλώνει ότι «Μισεί τα παλιο-μαλάκια!», επειδή είναι τόσο ακριβά ΚΑΙ στην Ελλάδα από φέτος, και τόσο… αδύνατον να τα χρεώσει σε τιμή με την οποία θα έβγαζε κέρδος. Δηλαδή γύρω στα 10-12-15 ευρώ τη μερίδα, τιμή υψηλή για Θάσο (αλλά τσέτουλο για Μύκονο, σίγουρα – έστω κι αν εκεί είναι καλή τιμή για τσίχλα…).

Κατά τα άλλα, ο κόλπος της Καβάλας έχει ακόμα κάμποσο ψάρι, παρά την υπεραλίευση, που σιγά σιγά καταστρέφει τη θάλασσα και τις ψαριές, όπως κατέθεσε ήδη πέρυσι ντόπιος ψαράς. Το παραδοσιακό γρι-γρι, ψαροκάικο, δίχτυ κλπ, έχει υπερ-αυτοματοποιηθεί και τα εξελιγμένα δίχτυα-πόρτες ξηλώνουν το γόνο από το βυθό… Το ότι φέτος φτάνουν ξέμπαρκα κάτι μεγάλα λαβράκια στα δίχτυα, όπως και μερικοί σαργοί στα ψαροντούφεκα, θεωρείται θαύμα – είναι καταπληκτικά τα λαβράκια, ψητά στη σχάρα ή πλακί, χαρακτηριστικά ψάρια του Κόλπου της Καβάλας που ψαρεύονται ως την Αλεξανδρούπολη, τη Σαμοθράκη και τη Λήμνο. Ο βάτος είναι άλλο ένα ντόπιο ψάρι, τον έχουν ανακαλύψει οι Βαλκάνιοι τουρίστες δυστυχώς όπως και το λαβράκι… αν και προτιμάνε τα επίπεδα, καλοταϊσμένα ψάρια ιχθυοτροφείου επειδή είναι όλα τάλε κουάλε όταν ξαπλώνονται στη σχάρα, δεν περισσεύει ρουθούνι.

Στην ίδια ταβέρνα, ο φίλος με πληροφορεί ότι το ψωμί για ένα μήνα του κοστίζει 1.200 ευρώ. Στη μέση νησιώτικη ταβέρνα, όση οικονομία και να κάνει ο ιδιοκτήτης, δεν μπορεί να μην ανεβάσει την τιμή του ψωμιού… και της χωριάτικης σαλάτας, όπως και του μαγειρευτού φαγητού, με ή χωρίς πρωτεΐνη. Οι Βαλκάνιοι μαγειρεύουν στα ενοικιαζόμενα δωμάτιά τους, φτιάχνουν σάντουιτς με τρόφιμα που κουβάλησαν από τα σπίτια τους, και διαλέγουν προσεκτικά τι θα παραγγείλουν στη μέση ταβέρνα. Μπορεί τα νησιά να βουλιάζουν από τους τουρίστες, (ωστόσο) εκεί σταματάνε οι ομοιότητες με το 2016, για τους ξένους όσο και για τους ‘Έλληνες: ένα γεύμα «έξω» είναι αρκετό, άντε και ένας καφές την ημέρα, ίσως κι ένα ποτό κάθε 2-3 μέρες. Αυτά που δουλεύουν με τρέλα είναι τα σουπερμάρκετ, οι αλυσίδες που ανοίγουν πια σε όλα τα νησιά και ξεπουλάνε κονσέρβες ντολμαδάκια, μακαρόνια και ντομάτες.

Γιατί πόσο να χρεώσει μια μερίδα ντολμαδάκια ο μέσος ταβερνιάρης σε νησί; Όχι για το ρύζι και τα αμπελόφυλλα, παρά για τη δουλειά που χρειάζεται, ένα-ένα ντολμαδάκι μέχρι να τυλιχτεί και να φτάσει περιποιημένο στο τραπέζι σας. Όσο και να τη χρεώσει, η κονσέρβα πάντα θα είναι φθηνότερη. Σίγουρα δεν είναι το ίδιο, άλλα τα μάτια του λαγού κλπ, αλλά… ευτυχώς με λίγη προσπάθεια μπορείς να πείσεις τα παιδιά σου ότι δεν έχει και μεγάλη διαφορά, ντολμαδάκι το ένα, ντολμαδάκι και το άλλο.

Πράγμα δύσκολο να το καταφέρεις με το λαβράκι. Που είναι στον καιρό του τώρα….

Ο φίλος με το εστιατόριο στη Θάσο αποφάσισε φέτος να φτιάχνει το ψάρι πλακί με λαβράκι αντί με μπακαλιάρο, όπως το έφτιαχνε πέρυσι. Είναι καταπληκτικό, υπερ-νόστιμο (μια και το λαβράκι είναι πιο μαλακό και πιο ελαφρύ από τον μπακαλιάρο, αλλά επίσης και πιο ακριβό…) «Αντί να ρίξω την ποιότητα, αποφάσισα να την ανεβάσω!» λέει με καμάρι. Δεν έχω καταλάβει το σκεπτικό του, αλλά το λαβράκι πρέπει να είναι πολύ ευχαριστημένο. Το ίδιο και όποιος το δοκιμάζει, Βαλκάνιος, Έλληνας, τουρίστας και μη…