Meet Your Makers: Το οδοιπορικό στους παραγωγούς της Βόρειας Εύβοιας συνεχίζεται με τον παραγωγό του έξτρα παρθένου ελαιολάδου Διός στην Ιστιαία
Θεσσαλονίκη - Γλύφα. Οδήγηση και πλεύση για μια ακόμη πινέζα στη Βόρεια Εύβοια, άρχισε να μου αρέσει επικίνδυνα το «εδώ»… Παιχνίδι ανάμεσα σε βουνό και θάλασσα και από τα αλίπαστα της προηγούμενης εβδομάδας στο άγιο λάδι σήμερα. Ακολουθώ για 11 χιλιόμετρα το κόκκινο αυτοκίνητο του Χάρη, για να φτάσω μέχρι τη μικτή βιομηχανική ζώνη Ιστιαίας, όπου βρίσκεται το ελαιοτριβείο του. Ο Χάρης Καπόλος είναι αυτό που λέμε ο «άνθρωπος κλειδί». Τον συνάντησα στην προηγούμενη επίσκεψή μου και με το μαγικό του (σε σχήμα κινητού) ραβδάκι, έκανε τα δύσκολα εύκολα. Λόγω των ξενοδοχείων που έχει στην Αιδηψό και φυσικά του ελαιοτριβείου, που πέρασε από πατέρα σε παιδιά, διατηρεί άριστες σχέσεις με κάθε είδους παραγωγό. Έτσι φτάσαμε στο λευκό μέσα στα πράσινα χωράφια κτίσμα και η ξενάγηση ξεκίνησε από τη μύτη, αφού τα αρώματα της ελιάς έχουν ποτίσει τους λευκούς του τοίχους.
Μέσα στο ελαιοτριβείο του Χάρη Καπόλου/ Φωτογραφία: Γιώργος Ζαρζώνης
Ένα ελαιοτριβείο χωρίς πολλές ελιές πια
Οι πρώτες εγκαταστάσεις του ελαιοτριβείου γίναν το 1976 από τον μπαμπά Καπόλο. Πλήρης αλλαγή των μηχανημάτων πραγματοποιήθηκε από τα τρία αδέρφια το 2006.
Πώς είναι να έχεις μια τόσο δαπανηρή επένδυση σε έναν τόπο που με μια καταστροφή μεταμορφώνεται;
Πώς να σου το περιγράψω! Υπάρχουν οι υποδομές αλλά το προϊόν έχει μειωθεί. Και δεν το κολλάω μόνο στην πυρκαγιά. Αυτή ήρθε και έφυγε. Η καταστροφή στην ελιά μας πρόλαβε πριν μια πενταετία. Για να καταλάβεις, μέχρι το 2017 ο μέσος όρος ήταν 1200 τόνοι ελιές το χρόνο. Απο το ´17 και μετά η παραγωγή έπεσε 90% κάτω. Μιλάμε πια για άλλη κατάσταση, ενώ όπως είπες η επένδυση πληρώθηκε.
Χάρης Καπόλος/ Φωτογραφία: Γιώργος Ζαρζώνης
Επειδή στην ατζέντα μου σε πέρασα στη γενικών καθηκόντων στήλη, πες μου τι βλέπεις για την Βόρεια Εύβοια σε σχέση με την, σε εισαγωγικά, αναγέννηση. Δεν κάνουμε πολιτική συζήτηση, υπενθυμίζω!
Προσωπικά έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στην ομάδα που έχει αναλάβει το «μετά» του τόπου. Έχουν γίνει μέχρι τώρα ενέργειες που ούτε τις φανταζόμουν. Το θέμα βέβαια είναι να μπούνε νέα παιδιά στο χώρο του λαδιού. Και η γη δυστυχώς δεν είναι στα σημερινά τους πρότυπα. Θα μπορούσε ένα μικρό μέρος από τα χιλιάδες στρέμματα που κάηκαν να γίνει καλλιεργήσιμη γη και να δωθεί για 15 ας πούμε χρόνια σε νέους αγρότες. Είναι μια κάποια λύση γιατί σήμερα οι γηραιότεροι, λόγω επιδοτήσεων, κρατάνε στα χέρια τους τα κτήματα χωρίς να κάνουν τίποτα σ’αυτά. Έτσι έχουμε μη καρποφόρα δέντρα ελιάς.
Φωτογράφισα τον Χάρη με το λάδι «Διός» του παραγωγού Νίκου Σταματίου που μόλις είχε έρθει στο ελαιοτριβείο…ίσα που πρόλαβα το χαμόγελο πριν τη μέλισσα, που τον φίλησε με πάθος στο μάγουλο και χάλασε την του προσώπου του αρμονία. Το εν λόγω λάδι λοιπόν προέρχεται από λαδοελιές που τις λένε «μακρουλές» οι ντόπιοι. Έχουν τόσο γεμάτο σώμα που βγάζουν 1 κιλό λάδι στα 3 καρπού.
«Νίκο Σταματίου…γιατί ‘’Διός’’;», ρωτάω τον καινουργιοφερμένο παραγωγό. Μου κάνει λίγο Όλυμπο που αγαπώ πολύ. Οι Δίιοι βέβαια σαν φυλή ήταν σε διάφορα της τότε Ελλάδος μέρη.
Εγώ ξέρω ότι το χωριό μας παλιά λεγόταν Διός. Το είχαν χτίσει οι Αθηναίοι για να τους προμηθεύει πορφύρα για τα βασιλικά ενδύματα. Αυτός είναι και ο λόγος που έδωσα το όνομα στο λάδι μου.
Λύθηκε αυτό. Επιστρέφω στο προϊόν. Τι γίνεται με την παραγωγή; Άκουσα να λένε ότι έχει πολλές διακυμάνσεις εδώ.
Έτσι είναι. Σε καλές χρονιές βγάζω 10 με 12 τόνους ενώ σε άλλες είμαι στα πατώματα. Έχω 100 στρέμματα παλιές ελιές και έχω φυτέψει άλλα 300 που χρειάζονται 3 ακόμη χρόνια για να δώσουν παραγωγή. Όταν συμβεί αυτό δε θα έχω την ανάγκη πλέον του εμπορίου που κάνω τώρα, ούτε των δωματίων που νοικιάζω. Θα είναι μια καθαρή επένδυση πάνω στο δέντρο.
Ο Χάρης λέει ότι τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί πολύ η παραγωγή. Για σένα που το ζεις καλύτερα ποιος είναι ο λόγος;
Θεωρώ ότι οι κλιματικές συνθήκες μείωσαν την παραγωγή. Η πολλή ζέστη επηρεάζει τα δέντρα μας. Η ποικιλία που υπάρχει στα δικά μας χώματα δεν αντέχει τη ζέστη. Αυτός είναι και ο λόγος που τα νέα δενδρύλλια που έχω βάλει είναι της ποικιλίας Καλαμών. Πιο αυθεντική και με καλή ετήσια παραγωγή.
Πες μου τώρα και τρεις λόγους για να σε αγοράσω.
«Θα σου πω παραπάνω», μου λέει γελώντας ο Νίκος, «όχι για να με αγοράσεις αλλά για να μάθεις να αγοράζεις. Ξεκινάω με το ότι πρόκειται για έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με οξύτητα 0-0,5. Οι ελιές εδώ παράγουν χωρίς να χρειάζονται φάρμακα. Δεν έχω πιστοποίηση βιολογικού το λάδι μου αλλά θα μπορούσε να είναι. Επίσης είναι πιο παχύ από πολλά άλλα και άρα χρειάζεται μικρότερη ποσότητα. Να πω ακόμη ότι φέρνω μόνο εδώ, στου Καπόλα, τις ελιές γιατί δεν ανεβάζει τη θερμοκρασία των μηχανημάτων κατά την παραγωγή. Μέχρι τους 28 βαθμούς Κελσίου το πάει και έτσι δεν αλλοιώνει την ποιότητα».
Για να συμφωνήσω με τον Νίκο, ακολούθησα ξανά τα, δυο αυτή τη φορά, αυτοκίνητα. Και επειδή ο καιρός είχε τον πρώτο καλοκαιρινό λόγο, στρωθήκαμε συν δύο, πέντε συνολικά άτομα στην πλατεία του πρώτου χωριού που βρέθηκε μπροστά μας, με το σκουρόχρωμο μπουκάλι έτοιμο να μας δείξει την αξία του. Σε σαλάτα και ψάρια έδωσε μια πικρή και φρουτώδη γεύση ανακατεμένη με άρωμα φρεσκοκομμένου καρπού.
Στο επόμενο επεισόδιο θα σας πω για την άλλη γεύση, εκείνη που τέσσερις και ώρες ανέδυε στο στόμα μου το, κλασικό για τα εδώ μέρη, τσίπουρο. Ήρθε για παρουσίαση μαζί με την ατάκα ενός ακόμη παραγωγού που προστέθηκε στην παρέα του Κώστα: «Πιες…».
Το «Διός» βρίσκουμε σε καταστήματα της Εύβοιας και με παραγγελίες μέσω τηλεφώνου και site.
14°
