Τα καλοκαίρια, στα λούνα-παρκ, στα πανηγύρια, τα παζάρια και τις νησιώτικες «βόλτες» πάντα υπάρχει Μαλλί της Γριάς.
Η μυρωδιά (καμένης ζάχαρης) σε αρπάζει από τα πενήντα μέτρα, κι όσο πλησιάζεις γίνεται πιο έντονη, κι όσο γίνεται πιο έντονη, γουρλώνεις τα μάτια, απλώνεις το χέρι προς το ζαχαρωμένο συννεφάκι με λαχτάρα… επειδή είσαι παιδί, πέντε, δέκα, άντε μέχρι και δώδεκα χρονών. Ο ενήλικας που σε συνοδεύει προσπαθεί να σου αποσπάσει την προσοχή, ψάχνει ελέφαντα να σου δείξει ή πύραυλο ή υποβρύχιο – γιατί μόνον με κάτι τόσο σπουδαίο θα ξεχάσεις το Μαλλί της Γριάς. Ακόμα κι όταν δεν το έχεις δοκιμάσει ποτέ, άπαξ και είσαι παιδί θέλεις οπωσδήποτε να πιάσεις στο χέρι σου το καλαμάκι με το άσπρο, ροζ ή γαλάζιο ζαχαρένιο σύννεφο – και να το κολλήσεις σε όλη σου τη μούρη, μαζί με τις μούρες των διπλανών σου. Να το πασαλείψεις στα μαλλιά, στα αυτιά, στα φρύδια σου, στα χέρια του απελπισμένου ενήλικα, στη βερμούδα, στο πορτοφόλι, στα γυαλιά, γιατί όχι και στα αυτιά του.
Το Μαλλί της Γριάς, το ξέρουμε όλες οι μαμάδες, πάει παντού: την επόμενη το βρίσκεις στον αφαλό του παιδιού σου, και κάποιο ξένο παιδί το ξεκολλάει από τη μασχάλη του, ενώ βγάζεις μια μικρή μπαλίτσα ζάχαρης από τα μαλλιά σου (μαζί με μαλλιά σου) κι άλλη μια από τη σαγιονάρα σου. Τα παιδιά μου μεγάλωσαν, αλλά θυμάμαι τον ενθουσιασμό τους, κάθε φορά που μας έφτανε η καραμελέ μυρωδιά, και την (μίνι) απελπισία μου, όταν δεν έβρισκα ελέφαντα πρόχειρο, ώστε να ξεχάσουν το Μαλλί της Γριάς.
Το Μαλλί της Γριάς αποτελείται/δημιουργείται από «νήματα ζάχαρης η οποία λιώνει σε ειδικό δοχείο και με τη φυγοκέντριση δημιουργούνται νήματα που τυλίγονται γύρω από ένα καλαμάκι», κατά το Ίντερνετ που τα ξέρει όλα. Ακολουθούν λεπτομερείς εξηγήσεις της φυγοκέντρισης που δεν μας ενδιαφέρουν, και η ιστορία της εφεύρεσης: έφτιαχναν Μαλλί της Γριάς με το χέρι στην Ιταλία από τα 1500 για τους ευγενείς, έπειτα έκαναν το ίδιο στη Γαλλία για τους βασιλείς, μια και ήταν χρονοβόρα δουλειά, τρελό κέντημα, και η ζάχαρη ακριβό σπορ, που δεν έφτανε μέχρι τους απλούς πολίτες. Το 1897 ένας οδοντίατρος και ένας φίλος του ζαχαροπλάστης στο Τενεσσή της Αμερικής, έφτιαξαν το πρώτο μηχάνημα – στη βιομηχανική έκθεση του Σεντ Λούις, το 1902, παρουσίασαν την ωραία τους εφεύρεση και έσκισαν, οι ουρές λέει έφταναν μέχρι την πόρτα του εκθεσιακού χώρου, που ήταν πολύ μακριά.
Το «συννεφογλυκό» ονομάστηκε Fairy Floss, ονομασία που εκτοπίστηκε στην Αμερική από το Cotton Candy (σήμερα η ονομασία Fairy Floss χρησιμοποιείται μόνο στην Αυστραλία). Στην Αγγλία και τις πρώην αποικίες της λέγεται Candy Floss αλλά στην Ελλάδα πήρε το πιο παραστατικό όνομα, Μαλλί της Γριάς – πραγματικά μοιάζει με άσπρο, φουντωτό μαλλί ηλικιωμένης κυρίας, η οποία σίγουρα πρωταγωνιστεί σε μυθιστόρημα της Άγκαθα Κρίστι.
Το 1972 εφευρέθηκε η πρώτη αυτόματη μηχανή παρασκευής Μαλλιού της Γριάς, που έφτασε σε όλα τα πανηγύρια, λούνα παρκ, σε όλες τις θερινές φιέστες και τους εμπορικούς πεζόδρομους του κόσμου… αν και στην Αμερική, για ανεξήγητο λόγο, η 7η Δεκεμβρίου είναι η Εθνική Ημέρα Μαλλιού της Γριάς (USA National Cotton Candy Day, δεν κάνω πλάκα).
Στη δεκαετία του ΄90 ο μπαμπάς μας, που εκτελούσε χρέη παππού, έφερε από το Μοναστηράκι μια τεράστια «μηχανή που φτιάχνει Μαλλί της Γριάς!!!» με πολλά θαυμαστικά, για τον επτάχρονο τότε γιό μου. Ήρθαν στο σπίτι οι φίλοι του Μαρία Κλάρα και Νικόλας, διαβάσαμε τις οδηγίες για το μηχάνημα, που έμοιαζε με στρατιωτικό στεγνωτήριο, μέτρησα την απαραίτητη ποσότητα ζάχαρης, 5 γραμμάρια ανά μερίδα, και έβαλα το μηχάνημα στη πρίζα. Τα τρία παιδιά, ενθουσιασμένα, στήθηκαν πάνω από το μηχάνημα… το οποίο έκανε θόρυβο οκτώ στρατιωτικών στεγνωτηρίων μαζί με τα τανκς τους, κι ενώ παραμόνευα με τα ξυλάκια στο χέρι να αρπάξω τις «λεπτές ίνες ζάχαρης», άρχισε να πετάει γύρω γύρω χοντρές ίνες ζάχαρης, με τρέλα, και ασταμάτητα. Τα παιδιά συνέχισαν να είναι ενθουσιασμένα, ο παππούς την κοπάνισε διακριτικά, και μέχρι να βγάλω το Ποτέμκιν από τη πρίζα, όλη η κουζίνα μαζί με τα παιδιά και με εμένα την ίδια είχε γίνει ροζ, ζαχαρωμένη και αυτοκόλλητη καθώς οι χοντρές, επαναλαμβάνω, χοντρο-ίνες ζάχαρης έφτασαν μέχρι το ταβάνι.
Τα παιδιά έγλειφαν τοίχους, πόρτα ψυγείου, τραπέζι, πάγκο κουζίνας, πατώματα και το ένα το άλλο, επειδή τα παιδιά δύσκολα χάνουν τον ενθουσιασμό τους και επειδή η ζάχαρη είναι καταπληκτική εφεύρεση από μόνη της. Αλλά το μηχάνημα μπήκε στα αζήτητα, μαζί με μια βιομηχανική ποπ-κορνιέρα που είχε αγοράσει ο παππούς από το μαγικό Μοναστηράκι, και έναν Αυτόματο Γυαλιστή Παπουτσιών που όμως γυάλιζε μέχρι γόνατα, επίσης Μοναστηρακιώτικο.
Τα σύγχρονα μηχανήματα Μαλλιού Γριάς είναι εξελιγμένα, τα είδα στο Γιουτιουμπ, ούτε φασαρία κάνουνε, ούτε πετάνε ρουκέτες, αν έχετε μικρά παιδιά/εγγόνια, δοκιμάστε τα, μην αποθαρρύνεστε που σε μας τότε έτυχε πατράκα. Είναι φανταστικό, το Μαλλί της Γριάς. Κάθε καλοκαίρι στη Θάσο τσιμπάω κρυφά έστω ένα (Μαλλί), κρατσανιστό, μοσχοβολιστό και υπερ-γλυκό, από το καροτσάκι που τα φτιάχνει με τόση δεξιοτεχνία – αυτό δα έλειπε, χίλια χρόνια ασχολείται ο καροτσέρης με το Μαλλί της Γριάς, ήμουνα νιά και γέρασα, στην κυριολεξία. Χαίρομαι που αυτή η σπουδαία ανακάλυψη έγινε στα παιδικά μου χρόνια, όπως επίσης και που τα παιδιά μου έχουν μεγαλώσει και σνομπάρουν πια το Μαλλί της Γριάς…
«Θυμάμαι τον εαυτό μου πιτσιρικά να πίνω καφέ φίλτρου, όταν τον πρωτογνώρισα στην Ελλάδα τη δεκαετία του ʼ60. Αγαπούσα και τον ελληνικό, αλλά όσο να πεις, το ξενόφερτο και το νέο είχε τη χάρη του»
Η μυρωδιά των φρεσκοαλεσμένων κόκκων, η πλούσια γεύση τους και η μοναδική τους δυνατότητα να εμπλουτίζουν γλυκά και επιδόρπια, καθιστούν τον καφέ αναπόσπαστο κομμάτι της γαστρονομίας και ιδιαίτερα της ζαχαροπλαστικής
Aναρωτηθήκατε ποτέ απο πού προήλθε ο καφές, απο που ξεκίνησε αυτό το μικρό φρούτο καφεόδεντρου; Ετοιμαστείτε για ένα ταξίδι στον χρόνο και τις ηπείρους.
13°
