Ποπ - κορν, αυτός ο άγνωστος

Τα καλοκαίρια στην αρχή του πεζόδρομου στον Λιμένα, στη Θάσο, έρχεται μια κυρία με ξύλινο σαραβαλέξ καροτσάκι με ντεμοντέ ποπ-κορνιέρα μέσα, δίπλα στη μαλλί-της-γριάς-έρα (που είναι άλλο θέμα). Βάζει μπροστά το μηχάνημα με ΓΟΥΡΟΥΓΟΥΡΟΥ και όλος ο πεζόδρομος μοσχοβολάει… ποπ-κορν, σκασμένο καλαμπόκι, pop-corn από το «popped-corn», στα εγγλέζικα. Ρουμάνοι, Βούλγαροι, Ρώσοι, Σέρβοι και Έλληνες τουρίστες σταματάνε μπροστά στο καροτσάκι και αγοράζουν άσπρα χάρτινα χωνάκια με βαριά αλατισμένο, όσο χρειάζεται λαδερό ποπ-κορν. Η μυρωδιά του συνδυάζεται ωραία με αντι-ηλιακό, πεύκο, ρίγανη και τζιτζίκια στο μπακ-γκράουντ, ως ηχητικό εφέ. Τα παιδιά λυσσάνε να τους πάρουν ποπ-κορν οι γονείς, οι οποίοι διαμαρτύρονται ότι «φτιάχνεται και στο σπίτι το ποπ-κορν, δεν χρειάζεται να πληρώσουμε!»

…Αλλά είναι άλλο πράγμα, το ποπ-κορν του δρόμου στο χέρι κι άλλο το σπιτικό, που σίγουρα θα φτιαχτεί με καλό λάδι και με το μισό αλάτι, άρα θα έχει λιγότερο προκλητική γεύση από αυτό του πεζοδρομίου (το οποίο συνήθως είναι λιγουρευτικό, τίγκα στο παλιόλαδο, και λύσσα στη σαλαμούρα). 

Το λέμε «τσατ-πατ» στην Καβάλα, επειδή σκάει μέσα στην κατσαρόλα κάνοντας… τσατ, και πατ. Στη Θράκη και στην Ανατολική Μακεδονία, λένε «πατλάκια» τα ποπκορν, από το τούρκικο ρήμα «πατλάκ» που σημαίνει «σκάω με θόρυβο». Οι Πόντιοι τα λέγανε «τσακλία», άλλη μια λέξη με ήχο στα γράμματά της. Το ποπ-κορν, όπως αποκαλούμε το σκασμένο καλαμπόκι σε όλο τον κόσμο, σίγουρα είναι τυχαία εφεύρεση – κάποιος αφηρημένος άφησε ένα καλαμπόκι κοντά σε αναμμένη φωτιά πριν χίλια χρόνια και βάλε, το καλαμπόκι άρχισε να σκάει, κάποιος πήρε λαχτάρα, μετά όμως ο κάποιος το δοκίμασε και διαπίστωσε ότι τρώγεται μια χαρά, κι έτσι γράφεται η Ιστορία, με μικρές τραγανές μπουκιές καλαμποκόσπορου. Κατά τη Βικιπίντια, το ποπ-κορν είναι «σπόρος καλαμποκιού ο οποίος έχει φουσκώσει αφού έχει θερμανθεί».

Στην Ελλάδα έχουμε 1,5 εκατομμύρια στρέμματα με καλαμποκο-χώραφα και η ετήσια παραγωγή μας σε καλαμπόκι είναι κατά μέσο όσο 1,5 εκατομμύρια τόνοι – 1.300 κιλά περίπου ανά στρέμμα, τις καλές χρονιές. Η επίσημη ονομασία του είναι «αραβόσιτος», ο σίτος των Αράβων, στην κυριολεξία, μια και έφθασε στην Ελλάδα γύρω στα 1600 από τη Βόρεια Αφρική. Δίνει αλεύρι, το κίτρινο καλαμποκάλευρο με το οποίο φτιάχνεται η περιφρονημένη μπομπότα, όπως και το κορν-φλάουρ. Στη Λατινική Αμερική, όπου έχει παράδοση 5.000 χρόνων στους πολιτισμούς των Ίνκας, των Αζτέκων και των Μάγιας, το καλαμποκάλευρο χρησιμοποιείται καθημερινά για «τορτίγιας», λεπτές στρόγγυλες πίτες που τις βρίσκουμε σήμερα σε όλα τα σουπερμάρκετ. Όσο ξεπερασμένη και Κατοχική είναι η μπομπότα, δηλαδή το καλαμποκόψωμο, τόσο προχωρημένη είναι η τορτίγια.

Στα ‘80ς διάβασα σε συνέντευξη της Μαντόνα ότι το αγαπημένο της σνακ είναι το ποπ-κορν, επειδή «έχει φυτικές ίνες, σε χορταίνει, είναι υγιεινό και νόστιμο» - καταθέτω εδώ την άποψη της Μαντόνα, που δεν την επανάφερε έκτοτε, δεν ξέρουμε δηλαδή αν συνεχίζει να τρώει ποπ-κορν ή αν της πέρασε. Πάντως δεν λέει ψέματα, αν δεν βάλεις πάνω στο ποπ-κορν της Παναγιάς τα μάτια (καραμέλα, έξτρα βούτυρο, τυρί κλπ) είναι μια χαρά σνακ που θα σε κρατήσει ένα καλοκαιρινό απόγευμα μέχρι την ώρα που θα φας το καρπούζι σου.

Η λέξη «καλαμπόκι»… δεν ξέρει κανείς από πού προέρχεται: λέγεται «καλαμπόκ» στα Αλβανικά, «καλεμπόκ» στα Τούρκικα, στα Ιταλικά είναι “calambochi” αλλά και “granoturco” (Τούρκικος σπόρος). Μια θεωρία λέει ότι η λέξη έχει Αραβική ρίζα, απλώς η θεωρία είναι δική μου, άρα άνευ σημασίας, αφήστε που δεν βρήκα τα απαραίτητα στοιχεία στο Ίντερνετ για να τη στηρίξω.

Με συγκινεί το ποπ-κορν ως κομμάτι θερινών αναμνήσεων –θυμάμαι να κρατάω το στραβοχυμένο χωνί στο ζεστό πλακόστρωτο με ιδρωμένα χέρια, το μισό ποπ-κορν να μου πέφτει, το άλλο μισό, υπερ-νόστιμο, όπως είναι όλα τα σνακ της παιδικής μας ηλικίας, να αφήνει λαδερούς λεκέδες σε καλοκαιρινά φανελάκια ήδη σύχρηστα (ποιος τα προσέχει αυτά όταν είναι παιδί; Κανείς, πόσο μάλλον το ίδιο το παιδί). Δεν είναι αμιγώς καλοκαιρινό σνακ, το αγοράζαμε το χειμώνα στα σινεμά, το φτιάχνουμε στα σπίτια μας όλο το χρόνο, όχι πια στην κατσαρόλα με σπορέλαιο και καβουρντισμένο πάτο, παρά στο φούρνο μικροκυμάτων σε 2,5 λεπτά της ώρας…

Αλλά το καλοκαιρινό ποπ-κορν είναι άλλο πράγμα, έχει άλλη γεύση, και άλλη γοητεία. Όπως όλα τα καλοκαιρινά σνακ, ή ίσως περισσότερο από όλα τα υπόλοιπα…

Ποπ-κορν, 31 θερμίδες ανά φλιτζάνι. Μερίδα, 3 φλυτζάνια.

3 φλιτζάνια ποπ-κορν με βούτυρο, 192 θερμίδες. Υγιεινό σνακ με πολλές φυτικές ίνες. Το είπε και η Μαντόνα.