Η Μανίνα Ζουμπουλάκη γράφει για τα παραδοσιακά προϊόντα της Θάσου: Ούζο/τσίπουρο Ίσαλος, ζυμαρικά Σαν άλλοτε, ελαιόλαδο Σωτηρέλη κα μέλι της Σοφίας Κατσαμάκη
Για ένα νησί 13.800 κατοίκων και έκτασης 380,1 τ.χλμ., η Θάσος έχει ένα σωρό «μικρές παραγωγικές μονάδες», δηλαδή οικοτεχνίες και βιοτεχνίες με προϊόντα διατροφής υψηλής ποιότητας. Κάθε χωριό παράγει κι από κάτι ιδιαίτερο και κάθε δέκα χιλιόμετρα ξεφυτρώνει ένας συνεταιρισμός. Υπάρχουν οκτώ συνεταιρισμοί για μέλι και καμιά δεκαριά για λάδι, τα 15 μεγαλύτερα χωριά έχουν δική τους παραγωγή – όπως και ελιές, ρίγανη, αφεψήματα και πάει λέγοντας. Η ρετσίνα στη Θάσο ήταν πάντοτε εγχώριας παραγωγής, χάρη στο ρετσίνι από τα πάρα πολλά πεύκα του νησιού.
Θα πείτε, όλα τα ελληνικά νησιά παράγουν της Παναγιάς τα μάτια, τα συσκευάζουν υπέροχα και τα διαθέτουν σε ντελικατέσεν σ’ όλο τον κόσμο (τα πιο τυχερά μάτια, και ντελικατέσεν). Αλλά επειδή τυχαίνει να περνάω τις διακοπές μου στη Θάσο, την οποία αγαπάω περισσότερο από άλλα, υπέροχα νησιά… εδώ βρήκα υπερ-νόστιμα προϊόντα και αυτά μεταφέρω.
Η Θάσος, νωρίς το πρωί
Ο «Ίσαλος» είναι το πρώτο που ανακάλυψα φέτος, ούζο και τσίπουρο σούπερ, που παράγεται και εμφιαλώνεται στον Πρίνο από τρεις φίλους, με οικολογικό τρόπο και σε εγκαταστάσεις φιλικές προς το περιβάλλον. Το ούζο είναι αρωματικό, το τσίπουρο στούκας και απαλό… σαν το παλιό, σπιτικό, που έφτιαχναν στα ορεινά χωριά οι οικογένειες για σπιτική κατανάλωση. Κανένα από τα δύο δεν περιέχει ζάχαρη, χημικά ή πρόσθετα. «Ίσαλος» είναι όρος από τη ναυπηγική, μπάι δε γουέη – η ίσαλος γραμμή είναι η γραμμή στα πλοία που δείχνει μέχρι πού μπορούνε να φορτώσουν, ή κάτι που σίγουρα θα επισημάνει κάποιος αναγνώστης ειδικός που ξέρει από ναυπηγεία/πλοία/Καββαδία. Οι συσκευασίες του ούζου και τσίπουρου είναι κούκλες και ο «Ίσαλος» έχει ήδη αρχίσει να ταξιδεύει σ’ όλο τον κόσμο.
Ούζο και Τσίπουρο Θάσου από τη μοναδική ποτοποιία στη Θάσο των Κυριάκο, Μανώλη, Παναγιώτη στον Λιμένα Θάσου
Τα παραδοσιακά ζυμαρικά «Σαν άλλοτε», τα φτιάχνει κορδέλα-κορδέλα, κέντημα, ένα ζευγάρι στον Πρίνο, και είναι καταπληκτικά, θα έστελνα στους τηλεοπτικούς σεφ να τα δοκιμάσουν (αλλά δεν ξέρω ντιπ κανέναν). Οι χρωματιστές ταγιατέλες με καρώτο, σπανάκι και παντζάρι είναι επιπέδου Ιταλικού γκουρμέ εργαστηρίου, από αυτά που μοιάζουν με κοσμηματοπωλεία, με ανάλογες, Ιταλικές τιμές – καμία σχέση οι τιμές με αυτές των «Σαν άλλοτε», που είναι χαμηλές λέμε.
Παραδοσιακά Ζυμαρικά Θάσου «Σαν Άλλοτε» απο τον Κώστα και τη Μαρία στον Πρίνο Θάσου
Το ελαιόλαδο «Σωτηρέλη» το φιλοτεχνούν πατέρας και γιος Σωτηρέλης στο χωριό Παναγία, χωρίς χημικά, με παραδοσιακό τρόπο, (βγάζουν λάδι από το 1915) – το ελαιοτριβείο τους είναι επισκέψιμο, και πολύ όμορφο. Υπάρχουν ένα σωρό παραγωγοί ελαιόλαδου στη Θάσο, μου αρέσει και ο «Κλήρος», που παίρνω κάθε χρόνο από το «μελάδικο» της Σοφίας Κατσαμάκη, από όπου αγοράζω αρωματικό πευκόμελο με τα πεντόκιλα για όλους τους φίλους στην Αθήνα. Αισθάνομαι ότι τους χαρίζω λίγο νησί, σε βαζάκια, και όλο το χειμώνα με το πευκόμελο ταξιδεύω στη Θάσο από την κουζίνα του σπιτιού μου…
Παραδοσιακό Ελαιοτριβείο Σωτηρέλη από τον Σωτήρη και τον πατέρα του, Νίκο, στην Παναγία Θάσου
Θα έπρεπε κανονικά να βρω κάθε μικρή βιοτεχνία του νησιού αλλά αρκεί να σας διαβεβαιώσω ότι από όπου κι αν αγοράσετε μέλι, λάδι, ελιές και ρίγανη, θα μείνετε πάρα πολύ ευχαριστημένοι άπαξ και είναι από τη Θάσο… από την άλλη, αν σας έρθει όρεξη για ούζο ή τσίπουρο, δοκιμάστε οπωσδήποτε τον «Ίσαλο». Είναι λες και μπήκε ολόκληρο το νησί, με τα πεύκα, τις παραλίες και τα πλατάνια του, μέσα σ’ ένα κομψό μπουκάλι.
«Θυμάμαι τον εαυτό μου πιτσιρικά να πίνω καφέ φίλτρου, όταν τον πρωτογνώρισα στην Ελλάδα τη δεκαετία του ʼ60. Αγαπούσα και τον ελληνικό, αλλά όσο να πεις, το ξενόφερτο και το νέο είχε τη χάρη του»
Η μυρωδιά των φρεσκοαλεσμένων κόκκων, η πλούσια γεύση τους και η μοναδική τους δυνατότητα να εμπλουτίζουν γλυκά και επιδόρπια, καθιστούν τον καφέ αναπόσπαστο κομμάτι της γαστρονομίας και ιδιαίτερα της ζαχαροπλαστικής
Aναρωτηθήκατε ποτέ απο πού προήλθε ο καφές, απο που ξεκίνησε αυτό το μικρό φρούτο καφεόδεντρου; Ετοιμαστείτε για ένα ταξίδι στον χρόνο και τις ηπείρους.
13°
