Grand Dishes: Γιαγιαδίστικες συνταγές από όλο τον κόσμο

Η Αναστασία και η Ίσκα «τρέχουν» το Grand Dishes («γιαγιαδίστικα πιάτα», σε ελεύθερη μετάφραση), ένα από τα πιο ενδιαφέροντα γευστικά project. Τα τελευταία τρία χρόνια συναντάνε γιαγιάδες από όλο τον κόσμο, συζητάνε μαζί τους και καταγράφουν την κάθε ξεχωριστή ιστορία που έχουν να διηγηθούν αυτές οι όμορφες κυρίες. Την ίδια στιγμή, στρώνουν τραπέζι και μοιράζονται μαζί μας αγαπημένες παραδοσιακές συνταγές από τον κάθε τόπο που επισκέπτονται, όπως ξέρει καλά να ετοιμάζει η κάθε γιαγιά.

H Αναστασία Μίαρη, με καταγωγή από την Κέρκυρα, εργάζεται σαν freelance δημοσιογράφος σε διεθνή μέσα και κινείται ανάμεσα στην Αθήνα και το Λονδίνο, ενώ πρόσφατα επιμελήθηκε το ταξιδιωτικό βιβλίο «Wallpaper* City Guide Athens» των εκδόσεων Phaidon. Η Ίσκα Λούπτον είναι μαγείρισσα και creative director στο Λονδίνο, με το φαγητό σαν το κύριο «όχημα» για δημιουργία και αφήγηση νέων ιστοριών και εμπειριών, ενώ έχει βραβευθεί για τη δουλειά της με εταιρίες όπως η Airbnb και η Pantone.

Με την κυκλοφορία του πρώτου coffee table βιβλίου «Grand Dishes» με συνταγές και ιστορίες μέσα από το project τους να αναμένεται να κυκλοφορήσει τη νέα χρονιά (μπορείτε να το προ-παραγγείλετε εδώ), η Αναστασία Μίαρη μίλησε στην ATHENS VOICE, ενώ μία άλλη Αναστασία, η γιαγιά της και αρχική έμπνευση για το project, μιλάει για τη ζωή της στο Περιβόλι της Κέρκυρας και για το αγαπημένο της φαγητό, τσιπούρα με σκορδαλιά.

Με καταγωγή από την Ελλάδα, τη Γερμανία και την Αγγλία, πώς «συναντήθηκαν» οι δρόμοι σας;
Εγώ είμαι Ελληνοαγγλίδα και η Ίσκα είναι Γερμανοαγγλίδα, συναντηθήκαμε στην Αγγλία, στο πανεπιστήμιο στο Μάντσεστερ όταν σπουδάζαμε Δραματική Τέχνη. Αργότερα, μετακομίσαμε στο Λονδίνο και από τότε πάντα κάναμε διάφορα πρότζεκτ μαζί.

Πώς γεννήθηκε λοιπόν το project «Grand Dishes»; Τι ήταν αυτό που έδωσε το έναυσμα για να το ξεκινήσετε;
Από τη γιαγιά μου, φυσικά. Μαγειρεύει καλύτερα από όλους στην οικογένεια και έχει τόσες πολλές ιστορίες που ξεκίνησα να της σημειώνω και να  μαγειρεύω μαζί της, να μαθαίνω τα παραδοσιακά φαγητά και γεύματα της Κέρκυρας. Μάζεψα όλες αυτές τις συνταγές που μας μάθαινε η yiayia. Τη φωτογραφήσαμε ενώ βρισκόμασταν σε διακοπές στην Κέρκυρα και μετά αποφασίσαμε ότι οι φωτογραφίες ήταν τόσο όμορφες, που θα έπρεπε να επισκεφτούμε και τη γιαγιά της Ίσκας. Όταν άλλα άτομα είδαν τις φωτογραφίες, άρχισαν να μιλάνε με τις δικές τους γιαγιάδες. Και κάπως έτσι γεννήθηκε το βιβλίο.

Φαντάζομαι, οι πρώτες γιαγιάδες που πήραν μέρος στο project ήταν οι δικές σας. Ποια ήταν η εμπειρία μέσα από αυτές τις πρώτες συνεντεύξεις;
Οι γιαγιάδες ήθελαν να μας μιλήσουν και να πουν τις ιστορίες της ζωής τους. Εντωμεταξύ, η γιαγιά μου έγινε αρκετά ντίβα. Τώρα ξέρει όταν την «τραβάς» βίντεο τι θα κάνει για να τραβήξει την προσοχή. Είναι γυναίκες που έχουν φτάσει σε ένα σημείο στη ζωή τους, που νόμιζαν ότι μετά από 40-50 χρονών, δεν μετράς σαν γυναίκα. Είσαι μάνα, είσαι γιαγιά. Όταν είδαν ότι αυτά που έχουν να πουν, οι εμπειρίες τους έχουν αξία και θελήσαμε να τις ακούσουμε, έπαιξαν λίγο πιο πολύ και ενθουσιάστηκαν.

Τι ανακαλύψατε μέσα από τα ταξίδια σας σε όλο τον κόσμο και μέσα από τις συνεντεύξεις με γιαγιάδες; Είναι ένα project που πηγαίνει πέραν των συνταγών;
Ναι, 100%. Μάθαμε αρκετά για την αγάπη, για την οικογένεια, τι σημαίνει να είσαι γυναίκα, να έχεις ζήσει μια γεμάτη ζωή και πώς ετοιμάζεσαι για τα πιο δύσκολα κομμάτια της ζωής. Από όλη αυτήν την εμπειρία, έχω μάθει να μην ανησυχώ τόσο πολύ. Η ζωή είναι μεγάλη, έχουμε πολλά χρόνια να κάνουμε λάθη και να μάθουμε από αυτά.   

Τι κάνει τη συνταγή μίας γιαγιάς τόσο σημαντική και γευστική;
Η αγάπη και ο χρόνος. Μια γιαγιά έχει σχεδόν 60 χρόνια «head start» για τη συνταγή της. Θα βγει τέλεια η συνταγή γιατί είχε χρόνια να την τελειοποιήσει. Οι γιαγιάδες έχουν χρόνο και θέλουν να μαγειρεύουν. Προτιμούν να μαγειρέψουν παρά να πάνε σε μία ταβέρνα ή να πάρουν ένα σουβλάκι.

Μέσα από τις συνεντεύξεις, υπάρχουν κάποιες ιστορίες που έχουν μείνει στη μνήμη σας μέχρι σήμερα;
Μια γιαγιά απέδρασε από τη φυλακή στην Ερυθραία, όταν ήταν 17 χρονών, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Περπάτησε από την Ερυθραία στο Σουδάν μέσα στην έρημο, μόνη της και χαμένη για έξι μήνες. Μια άλλη γιαγιά διέφυγε από τη ναζιστική Γερμανία. Μια αξέχαστη εμπειρία για μένα ήταν όταν ο γιος μιας Ιταλίδας γιαγιάς έριξε στο πάτωμα ένα ολόκληρο ταψί μακαρόνια που είχε φτιάξει η γιαγιά του. Το ετοίμαζε για επτά ολόκληρες ώρες…

Όλοι γνωρίζουμε τις ελληνίδες γιαγιάδες, μέσα από προσωπικά βιώματα. Τι συμβολίζει η ελληνίδα γιαγιά για εσένα;
Η γιαγιά ΜΟΥ συμβολίζει το κουράγιο, τη δύναμη και έναν τρόπο ζωής στον οποίο όλοι μας πρέπει να προσπαθήσουμε να επιστρέψουμε. Χωρίς πλαστικά μπουκάλια και ποτήρια που στο τέλος καταλήγουν στη θάλασσα, χωρίς την πίεση της καθημερινότητας. Μια ζωή απλή που σε κάνει να νοιώθεις πραγματικά πλούσιος.

Με την πρωτόγνωρη συνθήκη που ζούμε με τον κορωνοϊό, έχετε κάποια νέα σχέδια για το μέλλον;
Μόλις έγραψα ένα podcast για το περιοδικό Monocle με θέμα τους Εύζωνες. Δουλεύω επίσης πάνω σε ένα δικό μου podcast με το road trip 6 εβδομάδων που κάναμε με την Ίσκα στην Αμερική τον Δεκέμβριο. Ανακαλύψαμε τον αμερικάνικο πολιτισμό μέσα από το φαγητό του. Καταγράψαμε κάθε γεύμα που φάγαμε σε επτά πολιτείες, από τη Νέα Υόρκη ως το Λος Άντζελες, μέσω της Βόρειας Καρολίνας, Τενεσί, Λουιζιάνα και Τέξας. Πολύ γέλιο.

---

H Αναστασία από το Περιβόλι της Κέρκυρας, μετράει 86 χρόνια ζωής και έξι εγγόνια, είναι η γιαγιά της Αναστασίας Μίαρη και η έμπνευση για το project. Ετοιμάζει μαριναρισμένη τσιπούρα με σκορδαλιά και μας μιλάει για αυτό το αγαπημένο πιάτο και την ιστορία της ζωής της.

«Φτιάχνω αυτό το πιάτο από τότε που με θυμάμαι να μαγειρεύω. Είναι πολύ απλό αλήθεια, αλλά οι γεύσεις του μου θυμίζουν τα παιδικά μου χρόνια και η όλη διαδικασία στιγμές με τον άντρα μου. Όταν ήμουν νέα, κάναμε πλάκα με τις αδελφές μου και έλεγα πως η σκορδαλιά δεν είναι για ένα νέο κορίτσι όταν φιλήσει κάποιον. Θυμάμαι, βάζαμε περισσότερο σκόρδο κάθε φορά που το φτιάχναμε για τους αδελφούς μας. Όσο περισσότερο σκόρδο έβαζα, τόσο περισσότερο μου άρεσε. Μάλλον γι’ αυτό δεν παντρεύτηκα πριν τα 27 μου.

Ήμουν ένα από τα δέκα παιδιά της οικογένειας και χάσαμε τον πατέρα μας νέο, έτσι μπήκαμε κατευθείαν στη δουλειά για να τα φέρουμε “βόλτα”. Δεν πήγα ποτέ σχολείο γιατί η μητέρα μου με χρειαζόταν να τη βοηθήσω στα χωράφια. Ακόμα δεν ξέρω να διαβάζω ή να βάζω την υπογραφή μου. Η εκπαίδευσή μου ήταν στις καλλιέργειες και στη γεωργία, που σημαίνει ότι πάντα είχα γεμάτο στομάχι και μία ζωή με ενέργεια για να ανταπεξέλθω. Γνωρίζω σε ποια φάση του φεγγαριού θα φυτέψω για να έχω την καλύτερη συγκομιδή. Ποια άγρια χόρτα είναι ασφαλή προς τη χώνευση και ποια βότανα βοηθάνε το στομάχι. Ξέρω με ακρίβεια πόσα ξύλα να αφήσω στη φωτιά που καίει και πόσο νερό στην κατσαρόλα για να μαγειρέψω αργά ένα πιάτο, ενώ βρίσκομαι έξω.

Το καλύτερο πράγμα που μου έμαθε η μάνα μου ήταν η γενναιότητα. Στα εννιά μου, έμαθα πώς να ψήνω το δικό μου ψωμί στο φούρνο που είχαμε μαζί με τις θείες μου. Ήταν ένας παραδοσιακός πέτρινος φούρνος για ψωμί και έπρεπε να ανάβουμε φωτιά για να τον χρησιμοποιούμε. Μου έμαθε να βάζω τα χέρια μου μέσα στις φλόγες και να μην φοβάμαι τη φωτιά. Δεν υπήρχαν μετρητές χρόνου και θερμοκρασίας, έτσι έπρεπε να μάθω με ακρίβεια πόσα ξύλα χρειάζονταν για να ανάψω τον φούρνο και πώς να διατηρώ τη θερμότητα ενώ περιμέναμε να ψηθεί το ψωμί. Ακόμα και τώρα μαγειρεύω σε φούρνο έξω από το σπίτι.

Είχαμε λεμονιές στη βουνοπλαγιά ακριβώς έξω από το σπίτι μας και πάντα με έστελναν να μαζεύω λεμόνια από τα δέντρα για τη μαρινάδα. Κρεμάγαμε τα μυρωδικά για να ξεραθούν στον ήλιο και η αγαπημένη μου γεύση ήταν πάντα αυτή από ρίγανη. Όταν με έστελνε η μάνα μου, έσπαγα τα κλαράκια στην παλάμη μου και μετά τη μύριζα, ενώ έτρεχα από το λόφο κατευθείαν στην κουζίνα μας. Ακόμα και τώρα το κάνω. Έχω πολλά από αυτά να κρέμονται από τα κεραμίδια στο πίσω μέρος του σπιτιού.

Πρέπει να έχω μαγειρέψει αυτό το φαγητό τις πιο πολλές φορές γιατί πάντοτε υπήρχαν αυτά τα υλικά στο σπίτι. Ακόμα και το ελαιόλαδο είναι από τις δικές μου ελιές. Οι αδελφές μου και εγώ μαζεύαμε τις ελιές στη βροχή από τη βουνοπλαγιά, ενώ τα μικρότερα αδέλφια πήγαιναν σχολείο. Ακόμα και σήμερα, είμαι στα γόνατα μαζεύοντας ελιές κάθε Νοέμβρη. Ποτέ δεν σταμάτησα να μαζεύω, εκτός από το 2009 που έχασα τον άνδρα μου».