10 εξαιρετικά προϊόντα της Μεσσηνιακής γης

«Καλλίκαρπη» την αποκάλεσε ο Ευριπίδης πριν 25 αιώνες, ενώ ο Χαρίλαος Τρικούπης ο μεγαλύτερος Έλληνας πολιτικός του 19ου αιώνα είχε πει κάποτε για την μεσσηνιακή γη το ιστορικό: «και ομπρέλες να φυτέψεις, θα καρποφορήσουν». Η αλήθεια είναι ότι όλα αυτά τα προϊόντα μόνο τα τελευταία χρόνια, με πρωτοπόρες κάποιες επιχειρήσεις, βρίσκουν τη θέση που τους αξίζει στις ελληνικές και ξένες αγορές και πουλιούνται ως τελικό προϊόν και όχι ως πρώτη ύλη (παρότι έχει να διανυθεί ακόμη δρόμος πολύς). Ας δούμε τα πιο βασικά δείγματα του μεγάλου γαστρονομικού πλούτου της Καλαμάτας και της Μεσσηνίας:

Ελαιόλαδο 
Το ελαιόλαδο της Μεσσηνίας – ο περίφημος «υγρός χρυσός» του Ομήρου – είναι άριστης ποιότητας και από τα καλύτερα στον κόσμο  (Π.Ο.Π.). Στον απέραντο ελαιώνα της Μεσσηνίας λειτουργούν250 περίπου ελαιοτριβεία, παράγοντας ετησίως κατά Μ.Ο.  50.000 – 55.0000 τόνους ελαιόλαδο, το 95% του οποίου είναι εξαιρετικά παρθένο. Το ελαιόλαδο στη Μεσσηνία χρησιμοποιείται παντού. Στις σαλάτες, στα όσπρια, στα φαγητά κατσαρόλας, στα τηγανιτά, στα γλυκά, ακόμα και στη συντήρηση του σύγκλινου.

Ελιές Καλαμών
Γνωστές για το μαύρο χρώμα, τη τραγανή σάρκα με τη φρουτώδη γεύση.

Το κρασί
Σημαντικός αμπελότοπος η Μεσσηνία από την αρχαιότητα συνεχίζει την παράδοση με σταφύλια από τα οποία παράγονται μεσσηνιακά κρασιά από τις ποικιλίες κυρίως  Ροδίτη, Φιλέρι, Ασύρτικου (για ερυθρές ποικιλίες  το Φωκιανό και η Μανδηλαριά) χωρίς να σημαίνει ότι οι φιλοξενούμενες γαλλικές ποικιλίες δεν βρήκαν πρόσφορο κλίμα και έδαφος για αναπτυχθούν. Από τους αμπελώνες  παράγεται και το διεθνώς αναγνωρισμένο βαλσαμικό ξίδι Μεσσηνίας.

Αποστάγματα
Στη Μεσσηνία παρατηρείται μια άνθηση της ποτοποιΐας, με αποστάγματα αρωματικών φυτών και σπόρων. Ούζο, ρακή, λικέρ και κονιάκ έχουν αποκτήσει μεγάλη φήμη στις εγχώριες αγορές, αλλά και στο εξωτερικό.

Σταφίδες
Η ιστορία της σταφίδας πηγαίνει3 χιλιάδες χρόνια πίσω και η Μεσσηνία είναι μία από τους μεγαλύτερους παραγωγούς και εξαγωγείς σταφίδας της Ελλάδας. Οι Μεσσήνιοι χρησιμοποιούν εδώ και χρόνια τις σταφίδες σε παραδοσιακές συνταγές( γεμιστές τομάτες-μπακαλιάρο με κόκκινη σάλτσα-σταφιδόψωμα-γλυκά)  καθώς και στα ντόπια παραδοσιακά αρτοσκευάσματα.

Σύκα
Η Μεσσηνία φημίζεται για τα σύκα της (τσαπέλες), η καλλιέργεια των οποίων έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Τα σύκα καταναλώνονται φρέσκα ή αποξηραίνονται στον ήλιο, στη συνέχεια καλύπτονται με σουσάμι και δαφνόφυλλα ή γεμίζονται με ξηρούς καρπούς. Προϊόντα που παράγονται από το σύκο είναι η συκόπαστα, ο συκοκαφές, το σιρόπι από σύκο, το γλυκό του κουταλιού, η μαρμελάδα.

Τυροκομικά (σφέλα-ταλαγάνι)
Εκλεκτά είναι τα τυριά (γραβιέρα, μυζήθρα, φέτα) που παράγονται αποκλειστικά με γάλατα της Μεσσηνίας με πρώτο και καλύτερο τη σφέλα που είναι χαρακτηρισμένο ως προϊόν Π.Ο.Π. Ημίσκληρο λευκό τυρί άλμης, σε μακρόστενα παραλληλόγραμμα κομμάτια (λωρίδες, από όπου και το όνομά του), συμπαγές με αρκετές τρύπες, με πλούσια, πικάντικη, αλμυρή και υπόξινη γεύση και παράγεται από γάλα πρόβειο, κατσικίσιο ή μίγματά τους. Νοστιμίζει πίτες, τρώγεται μόνο της με ελαιόλαδο και ρίγανη σαν συνοδευτικό ούζου αλλά και νοστιμίζει τις σαλάτες (βασικό συστατικό της μεσσηνιακής σαλάτας.

Αραχίδες
Στα εύφορα και αμμώδη εδάφη του Μεσσηνιακού κάμπου καλλιεργούνται με ιδιαίτερη φροντίδα οι αραχίδες. Που αφού καθαριστούν από το κέλυφός τους, ψήνονται με τον παραδοσιακό τρόπο και μας δίνουν τα τραγανά και θρεπτικά αράπικα φιστίκια.

Σύγκλινο
Είναι το ονομαστό το χοιρινό παστό της Μεσσηνίας που καπνίζεται σε καπνό κυρίως φασκομηλιάς, σχοίνου και κυπαρισσιού. Στη συνέχεια βράζεται σε χυμό πορτοκαλιού με γαρύφαλλα, πορτοκαλόφλουδες και μπαχαρικά.

Παστέλι
Σύμβολο της αφθονίας και της γονιμότητας, προσφερόταν από την αρχαιότητα στους γάμους ώστε το ζευγάρι να έχει γλυκό μέλλον.

*Για τις τραβηχτές πίτες Μάνης διαβάστε εδώ.

**Για το Σύγκλινο και τα λουκάνικα με πορτοκάλι διαβάστε εδώ.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στις 10/03/2019