Θα έρθει μια μέρα που θα εξαφανιστεί η μαρίδα;

Στο παραθαλάσσιο χωριό των παιδικών διακοπών κάποιοι συχωριανοί είχαν κομμένο χέρι. Οι ίδιοι δεν φαινόταν να πολυσκοτίζονται, «ατύχημα πάνω στη δουλειά» το λέγανε και ξαναπηγαίνανε το βράδυ να ψαρέψουνε με δυναμίτη, εξαφανίζοντας τα ψάρια της περιοχής. Από εκείνη την εποχή που ψάρι τρώγαμε μόνο το καλοκαίρι μέχρι σήμερα που η κατά κεφαλήν κατανάλωση ψαρικών άγγιξε το ιστορικό ρεκόρ των 20 κιλών παγκοσμίως, πολλά έχουν αλλάξει. Και δυστυχώς όχι προς το καλύτερο.

Κι αν σκεφτώ πως οι περισσότεροι πέφτουμε με τα μούτρα σ’ ένα πιάτο με γόνο καλαμαριού, σε ένα «ροφουδάκι του κιλού-μέλι», σε μπαρμπουτσέλια (τα μωρά μπαρμπούνια) που είναι «μούρλια», καταλαβαίνω πως το πρόβλημα έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις και εμείς οι καταναλωτές με τις γαστρονομικές μας ανησυχίες το κάνουμε ακόμη μεγαλύτερο.

Προχτές, καλεσμένη της WWF στο Aleria, τρώγοντας ψαρίσιες (ελεγμένες) νοστιμιές από τα χέρια του Γκίκα Ξενάκη, μαθαίνω πολλά δυσοίωνα. Ναι, βγάζουμε από τη θάλασσα περισσότερα ψαρικά από αυτά που μπορεί να δώσει και η ζωή στο βυθό στερεύει. Οι πληθυσμοί των ψαριών αποδεκατίζονται, οι ψαράδες γυρνάνε με τα δίχτυα άδεια. Για να σας ανησυχήσω περισσότερο ακούστε τη σκληρή αλήθεια με αριθμούς:

● 30% έχουν μειωθεί τα αλιεύματα της Μεσογείου από το 2007 μέχρι σήμερα

● 93% των αλιευμάτων που έχουν αξιολογηθεί στη Μεσόγειο απειλούνται

● 40% των αλιευμάτων παγκοσμίως θανατώνεται και πετιέται πίσω στη θάλασσα σαν «παράπλευρη απώλεια»

● Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ψαρικών και το 50% προέρχεται από τις αναπτυσσόμενες χώρες. 

● 800 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο ζουν από την αλιεία

● 26 εκατομμύρια τόνους ψαρικών αξίας 23 δις δολαρίων «κλέβει» η παράνομη αλιεία

● Τα ψαρικά καλύπτουν τις καθημερινές ανάγκες 3 δις ανθρώπων σε πρωτεΐνη

Δύσκολο να φανταστούμε διατροφή χωρίς ψάρια. Μπορούμε όμως να αγοράζουμε ψαρικά με τρόπο που προστατεύει τη θαλάσσια ζωή αλλά και τους ανθρώπους που εξαρτώνται από αυτή, κι αυτό πολύ σημαντικό. Να προσέχουμε αν είναι πιστοποιημένα, να μην είναι υπομεγέθη (γόνος) ώστε να προλάβουν να αναπαραχθούν, να ζητάμε όνομα, μέθοδο και περιοχή που αλιεύτηκε, αν δεν μας τα πουν απλά δεν αγοράζουμε.

Η WWF έφτιαξε το FishGuide, ένα λυσσάρι για να επιλέγουμε εύκολα, γρήγορα, σωστά και «ηθικά». Εφαρμογή διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή από υπολογιστή ή κινητό, το ανοίγεις μπροστά στον πάγκο του ψαρά ή του σούπερ μάρκετ και διαλέγεις. Παρέχει πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες (π.χ τα μύδια είναι το φίλτρο των ωκεανών και τα τρώμε από 5 εκ. και πάνω, ο κέφαλος έχει σχεδόν ίδια γεύση με το λαβράκι, είναι φτηνότερος και δεν ισχύει η ρετσινιά του «βρώμικου» ψαριού, τη σαρδέλα ποτέ δεν την τρώμε Δεκέμβριο και Ιανουάριο που αναπαράγεται, η τσιπούρα γεννιέται αρσενική και στην πορεία γίνεται θηλυκή).

Μαζί έχει και υπέροχες συνταγές που μας ταξιδεύουν σε θάλασσες μακρινές ή κοντινές και τις υπογράφουν διάσημοι ξένοι σεφ, αλλά και ο Ηλίας Μαμαλάκης «πρέσβης» της WWF σ’ αυτή την προσπάθεια. Η προστασία των θαλασσών περνάει από το πιάτο μας. Και αν εμείς μπορούμε να αλλάξουμε συνήθειες τότε οι ανησυχητικοί αριθμοί θα πάψουν να μας χτυπούν καμπανάκι. Έτσι απλά.