Η Τήνος είναι έρωτας

Πριν κατεβείς από το καράβι, ξέχνα ό,τι έχεις ακούσει κι ό,τι περιμένεις να συναντήσεις. Άνοιξε μάτια, αυτιά, καρδιά και άσε τον τόπο να σε γεμίσει μέχρι τις άκρες των δαχτύλων σου.

Η φουρτάλια δεν είναι φαγητό, είναι ιδέα

Και ως ιδέα θέλει τον χρόνο της για να υλοποιηθεί. Στο μεταξύ παραγγέλνεις άλλους μικρούς μεζέδες, που δεν θα σε χορτάσουν, για να την περιμένεις... υπολόγισε 30-40 λεπτά. Όταν εμφανίζεται στο τραπέζι, σε όποιο τραπέζι, πέφτει σιγή. Κόβεται, σερβίρεται και καταναλώνεται αργά και απολαυστικά. Τη συνοδεύεις με γουλιές από ομοιόχρωμη, χρυσαφένια, παγωμένη μπίρα. –Στο καφενείο της κυρα-Λένης στον Κρόκο.

Μουου, όπως καλημέρα

Σε δωμάτιο με θέα το Αιγαίο, ψηλά στις ξερολιθιές, χωρίς τη φασαρία αυτοκινήτων και ταξιδιωτών, θα βρεις την καλύτερη παρέα. Η συγκεκριμένη κυρία, με τα πιτσιρίκια –ένα κρυμμένο πίσω της και δυο στα δεξιά της– μας συντρόφευαν στον πρωινό καφέ, πριν τις εξορμήσεις στο νησί. Ευγενής, διακριτική, εξαιρετικά φωτογενής, δεν έλειψε από κανένα ραντεβού μας.

Αγκιναράκια Τήνου, τα μοναδικά!

Εκείνα τα μικρά, σφιχτά, ολόγλυκα, με την υποψία μεταλλικής επίγευσης, τραγανά και ταυτόχρονα τρυφερά αγκιναράκια, που μέχρι το Πάσχα θα βρεις φρέσκα κι έπειτα, τουρσεμένα, όλον τον χρόνο. Υποτυπωδώς ζεματισμένα, με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και λεμόνι, συνοδεύονται με λίγη κάππαρη και μαϊντανό ή τραγανό καρότο και σερβίρονται ως μεζές κρύος. Γίνονται ομελέτα, μπαίνουν σε πίτες, μαγειρεύονται με κατσικάκι και αρνάκι, τρώγονται ωμές, αλλά και λαδερές της κατσαρόλας.

Νήσος με μεζέ

Ανεβαίνεις στα Υστέρνια και ρωτάς που είναι το καφενείο της κυρίας Άννας, γιατί σε έχει στείλει εκεί ο φίλος Βασίλης (Καλλίδης). Δέκα σκαλιά πιο πάνω, στη σκιαδερή ταρατσούλα, αφού φιληθείς σταυρωτά και τσιμπήσεις βαζάκι με θυμάρι, έρχεται ο μεζές για την τηνιακή μπίρα που ζήτησες, έτσι, να ξεδιψάσεις. Και κάνεις ταξίδι σε όλο το νησί: τυράκι τηνιακό ώριμο, μαϊντανοσαλάτα σπιτική, λούζα από τα χέρια της Άννας, πέτρωμα (φρέσκο τυρί) ζυμωμένο με μυρωδικά, τα απαραίτητα αγκιναράκια και ντοματίνια από το μπαξεδάκι της. Η κουζίνα της ταΐζει το χωριό, τους Αθηναίους με τα σπίτια, τους ταξιδευτές. Τα λαδερά της ζωγραφίζουν.

Σχεδόν λιβάδι

Πριν παραδοθεί στο ανελέητο ηλιακό φως του καλοκαιριού, το νησί διατηρεί ζωντανά τα ίχνη του καταπράσινου χειμώνα του. Ξεχωρίζεις πιο εύκολα τα όρια που σχηματίζουν οι ξερολιθιές στις αναβαθμίδες, βλέπεις τις κορφές στα χορταράκια που αρχίζουν να κιτρινίζουν, αγναντεύεις πετρόχτιστα σπίτια και μικρά χωριά χωμένα στις αγκαλιές των όρμων. Μια διαδρομή που θέλει δεν θέλει μισή ώρα με το αυτοκίνητο, με τις στάσεις για panoramic view ξεπερνάει τη μιάμιση.

Αντωνία, η Μεγάλη της Τήνου μαγείρισσα

Αυτοδίδακτη μαγείρισσα και ζωγράφος, σπουδαγμένη φωτογράφος, η κυρία Ζάρπα δημιουργεί σε ένα από τα καλύτερα εστιατόρια του νησιού, στο Θαλασσάκι, του Όρμου Υστερνίων. Η επιτυχία μεγάλη και πρέπει να κλείσεις τραπέζι πριν πας, όμως εδώ θα δεις τα τυράκια να γίνονται αχλάδια, τον μπακαλιάρο να σερβίρεται σε δέκα εκδοχές, τα πιάτα να «ζωγραφίζονται», τις μαρέγκες να γίνονται τριαντάφυλλα. Όλα αυτά, με τη γεύση της Τήνου παρούσα και ζωντανή σε κάθε μπουκιά.

Ρίξε Άγκυρα

Τρία κορίτσια ήρθαν πριν τριάντα χρόνια από τη Λακωνία και άραξαν στη Χώρα, σε μια μικρή αυλή, μεγάλωσαν, αγάπησαν και αγαπήθηκαν από τον τόπο. Στο αιθέριο τηγάνι, μοιρασμένες ανάμεσα στις δυο οι αρμοδιότητες ανάλογα το είδος, άλλη στη γαρίδα, άλλη στο ψάρι. Η τρίτη, στο γενικό κουμάντο και στα υπόλοιπα. Στα διπλανά τραπέζια, ντόπιοι, ταξιδιώτες, προσκυνητές και αλλοδαποί απολαμβάνουν το μεγαλείο της απλής λιτής γεύσης. –Ψαροταβέρνα Άγκυρα, Χώρα

Η Μαραθιά του Μαρίνου

Καμαρώνει ο Μαρίνος για το καρίκι, το ιδιαίτερο τηνιακό τυρί που ωριμάζει μέσα σε κολοκύθα, και λίγο αν τον τσιγκλίσεις θα σου το φέρει ολόκληρο για να σου εξηγήσει τα τι και τα πώς. Ειδικότητά του το φρέσκο ψάρι κι αν πέσεις σε ώρα παραλαβής, θα δεις τις ψαρούκλες να παρελαύνουν μπροστά σου καθώς κατευθύνονται στο ψυγείο του, όπου θα μείνουν για λίγες, ελάχιστες, ώρες. Κάνεις τις βουτιές σου στην παραλιά απέναντι, πίνεις τον καφέ στην ξαπλώστρα και καταλήγεις στα σκιερά τραπέζια για φαγητό. –Μαραθιά στον Φωκά

Στον Πύργο αδερφές μου

Μια μικρή πλατεία, ένας πλάτανος τεράστιος στο κέντρο, καφενεία ολόγυρα, αρχετυπικό δείγμα θα μου πεις ελληνικού χωριού. Όμως εδώ το μάρμαρο κυριαρχεί, είναι ο τόπος του. Στα υπέρθυρα, στο μουσείο του Γιαννούλη Χαλεπά, στα εργαστήρια των σύγχρονων μαρμαράδων, στις κρήνες πίσω από τα στρογγυλά τραπεζάκια. Ήσυχος τόπος ακόμη και τις μέρες της αιχμής, βολικός για περπάτημα χωρίς πολλές ανηφοριές, έχει και ένα μαγέρικο μαγκιώρικο, Τα Μυρώνια. Να δοκιμάσεις πιτσούνια στη γάστρα, λαζάνια με φρέσκια ντομάτα, λιαστές ντομάτες στον χυλό και άλλα νόστιμα.

Με το κεφάλι ψηλά

Εδώ ο ουρανός έχει άλλο χρώμα, τα φρουφρουδένια σύννεφα γίνονται ένα με τους ασβεστωμένους τοίχους και οι μαργαρίτες ξεφυτρώνουν στις ρωγμές τους, παίρνοντας δρόμο προς τα πάνω, να φτάσουν τον ήλιο. Περπατάς στα χωριά και το κεφάλι σβούρα, δεν ξέρει ποια εντολή του ματιού να ακολουθήσει πρώτη, πού να σταθεί. Καμία σκέψη δεν μπορεί να επιβληθεί στις αισθήσεις που γεμίζουν, φορτώνουν σταδιακά μέχρι να σε εξαντλήσουν, σαν τον πρώτο έρωτα και το πρώτο φιλί που σε αφήνει εκεί, να απομένεις ζαλισμένη από τη γλύκα και ανεξήγητα ευτυχής.

Η Νικολέτα της καρδιάς μας

Έχουν περάσει πάνω από είκοσι χρόνια που η κυρία Δελατόλλα - Φωσκόλου ξεκίνησε την πρώτη σοβαρή καταγραφή της τηνιακής κουζίνας αρχικά, και των Κυκλάδων στη συνέχεια. Απόφοιτος των Ουρσουλίνων, όπως καμαρώνει, παραμένει δασκάλα της αγάπης για την τηνιακή γη και τους ανθρώπους της, μόνιμα γελαστή, από απόφαση δοτική, ανεπιτήδευτα σεμνή. Τα γλυκά σεσκουλοπιτάκια που φτιάχνουν τα χέρια της είναι δαντέλες πλεγμένες με σοφία. – συγγραφέας του βιβλίου Κυκλάδων Γεύσεις

Βολάκι, μια μικρή παχιά οβίδα και άλλες τυρένιες ιστορίες

Προσωπικά αδυνατώ να αντισταθώ, ομολογώ την αμαρτία μου. Το «τυράκι» όπως λένε εδώ το βολάκι τους, πλούσιο, βουτυράτο, σαν μια μικρή παχιά οβίδα, γεμίζει το στόμα βούτυρο και γαλατένια αρώματα. Το πέτρωμα μπαίνει στις πίτες, ειδικά εκείνες τις γλυκές μικρές, σαν καλαθάκια, που σημαίνουν το Πάσχα. Η γραβιέρα, αγελαδινή, ήπια, αρωματική, στην ώριμη εκδοχή της αξίζει να την αναζητήσεις. Δεν δυσκολεύεσαι να τα βρεις, τα τιμούν όλα τα εστιατόρια και οι ταβέρνες, Κι αν θέλεις να φας χωριάτικη, ε, ξέχνα τη φέτα και ζήτησε να βάλουν πάνω στις ντομάτες το δικό τους, φρέσκο, ξεχωριστό τυρί.

Κι άλλοι καλάρουν

Αν πας πρωί πρωί στο παλιό λιμάνι, στον προβλήτα, την ώρα που δένουν τα καΐκια, θα βρεις ψάρι φρέσκο και σπαρταριστό. Οι ψαράδες, κατά το συνήθειο, πειράζονται μεταξύ τους, οι νοικοκυραίοι διαλέγουν και παζαρεύουν, το πάρκινγκ εκείνη την ώρα δεν πλησιάζεται. Λίγο μετά, όταν το «πρώτο» ψάρι φύγει, στα φελιζόλ τους θα βρεις τα υπόλοιπα της ψαριάς, καθόλου ευκαταφρόνητα, σε τιμές χαμηλές. Λίγο πιο δίπλα στήνεται και η λαϊκή των παραγωγών. Μπορεί να μην έχεις τι να τα κάνεις, πέρνα όμως να μυρίσεις ντομάτα και πρασινάδες, για να μη ξεχάσεις ποτέ πώς είναι στη πραγματικότητα τα υποκατάστατα που καθημερινά καταναλώνεις.

Τα μονοπάτια της γεύσης

Ξεκίνησαν λίγοι πριν έναν χρόνο και φέτος έφθασαν τους 90. Στο Tinos Food Paths φόρεσαν όλοι την ιδια μαύρη μπλούζα με το λογότυπο, άφησαν πίσω τους τις προσωπικές επιχειρήσεις και τις παραγωγές, με στόχο να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις ώστε η Τήνος να γίνει αυτόνομος γαστρονομικός προορισμός. Εθελοντές όλοι, μας πρόσφεραν μια εμπειρία συναισθηματικά φορτισμένη, πλήρη έντασης γευστικής και πολιτισμικής. Για μένα η Τήνος είναι γαστρονομικός προορισμός ήδη.

Ευαγγελίζοντας το καλοκαίρι

Κρυμμένοι στη σκιά, προστατευμένοι από τον κατάλευκο τοίχο, οι κρίνοι έξω από το μοναστήρι των Ουρσουλίνων δίνουν την υπόσχεση της σταθερής, επαναλαμβανόμενης αναγέννησης της φύσης, που ξεπερνά κάθε ανθρώπινη βούληση. Δεν τους περιποιείται κανείς, αναγεννούνται και προκαλούν να τους αμφισβητήσεις. Μπορείς;

Το ψωμί - πιατέλα

Σε ένα από τα εργαστήρια του Tinos Food Paths, η υπέροχη κυρία που μαγείρεψε γλώσσα μοσχαρίσια στιφάδο, μας είπε ότι καθώς το φαγητό στα πανηγύρια σερβίρεται χωρίς πιάτα, έπρεπε να σκεφτεί κάτι πρακτικό. Πήρε τα καρβέλια, αφαίρεσε την ψίχα και τα γέμισε. Την ψίχα τη φρυγάνισε για να τη σερβίρει μαζί με το κρέας. «Τώρα με την κρίση, δεν θέλαμε να σταματήσουμε να συμμετέχουμε στα πανηγύρια μας προσφέροντας φαγητό, όμως έπρεπε να αντιμετωπίσουμε και το κόστος, Γλώσσα λοιπόν, οικονομική και αντίδοτο στη γλωσσοφαγιά, με μπόλικα κρεμμύδια. Καλή σας όρεξη!».