Ψαροταβέρνα Θανάσης, μια ξεχασμένη θαλασσινή αξία στις Τζιτζιφιές

Κάποτε, στις αρχές του περασμένου αιώνα, οι Τζιτζιφιές ήταν αμμουδιά. Με τις ψαρόβαρκες, τα καΐκια και έναν ολόκληρο κόσμο της φτωχολογιάς να παίρνει εδώ τον θαλασσινό του αέρα στα ταβερνάκια και τους καφενέδες, κάτω από τη σκιά της τζιτζιφιάς που αγάπησε το μέρος και ευδοκίμησε πλάι στο κύμα. Από το 1919, έφτασαν εδώ οι πρώτοι κυρίως Πόντιοι πρόσφυγες, το ‘22 ο ξεριζωμός ολοκληρώθηκε και όλη η περιοχή από την Καλλιθέα ως εδώ γέμισε με παραπήγματα και σκηνές αλλά και τις ελπίδες μιας καινούργιας ζωής. Σιγά-σιγά, οι Τζιτζιφιές, στην αγκαλιά του Ιππόδρομου, άρχισαν να μαζεύουν στα ταβερνάκια τους όλο τον κόσμο του ρεμπέτικου, από δω πέρασαν ο Βαμβακάρης, ο Παπαϊωάννου, η Μπέλλου, ο Περιστέρης και ο Ροβερτάκης, στις παραθαλάσσιες ψαροταβέρνες, που λειτουργούσαν «εξωτικά», κατεβάζοντας ως εδώ όλους τους αστούς ξενύχτηδες των Αθηνών. Η «καλή» Αθήνα λάτρεψε την Αθηναία, το Χρυσό Βαρέλι, το Φαληρικόν και τον Καλαματιανό, μαγαζιά που έγραψαν ιστορία στη νύχτα αλλά και στη γαστρονομική, ταπεινή κατηγορία της εποχής, «ρετσίνα-μαρίδα με τυρί» και κέφι μέχρι πρωίας.

Τζιτζιφιές, μια παλιά θαλασσινή πιάτσα

Μέχρι που το 1970, όλα αλλάζουν. Για να κατασκευαστεί η Παραλιακή λεωφόρος, η γραφική αμμουδιά μπαζώθηκε και οι Τζιτζιφιές πήραν μεγάλη απόσταση από ό,τι περισσότερο αγάπησαν: τη θάλασσα. Στο κοντινό μας Σήμερα, το παλιό προφίλ της προσφυγικής γειτονιάς, δύσκολα θα το υποψιαστείς: η εγγύτητα με το Φαληρικό Πάρκο, το Ωνάσειο, το Νιάρχος, το τραμ, όλα έφεραν μια νέα ζωή και πραγματικότητα, τα παραπήγματα έδωσαν τη θέση τους σε μοντέρνες, πανάκριβες πολυκατοικίες και όμως, οι Τζιτζιφιές παραμένουν η πιο κοντινή «θάλασσα» στο κέντρο της πόλης. Οι ίδιες ψαροταβέρνες, οι ίδιοι, κυρίως, Πόντιοι ιδιοκτήτες, με την τρίτη πια γενιά στο τιμόνι, επιμένουν ακμάζουσες. Ψαροπιάτσα ξακουστή, με τόσα μαγαζιά που δημιουργούν ένα ευτυχή ανταγωνισμό, ποιος να τολμήσει να βάλει μπαγιάτικο ψάρι με τόσες επιλογές τριγύρω; Εγγύηση και ποικιλία, πολύ μελάνι έχει χυθεί για το ψάρι της Τζιτζιφιάς που δεν σου χαλάει χατίρι: θα το βρεις κλασικό, παραδοσιακό, με διάθεση για τσίπουρα με μεζέ αλλά και πλέον, δημιουργικό, με τον Θαλασσινό και τα Άργουρα στα πέριξ.

Ο Θανάσης είναι μια ψαροταβέρνα με ιστορία στις Τζιτζιφιές

Κυριακή βράδυ λοιπόν και ούτε ξέρω πόσα τηλέφωνα χωρίς αντίκρισμα επιχείρησα. Μετά το μεσημεριανό ορυμαγδό, δεν μένει ούτε λέπι, όλοι κλείνουν. Έλα, όμως, που ένας συμπαθέστατος κυριούλης Θανάσης, μου απάντησε, αφού πρώτα πήρε την άδεια από τη σύζυγο στην κουζίνα, πως θα μας περιμένει να μας περιποιηθεί. Τέτοιο πριβέ, όμως, δύσκολο να το βάλει ο νους μου. Η Ελένη στην κουζίνα και ο κύριος Θανάσης περίμεναν υπομονετικά να μας δεξιωθούν, αποκλειστικά και μόνον εμάς, σε ένα μαγαζί-πιο σπιτικό δεν έχεις. Και όχι, δεν το έκαναν για τα δημοσιογραφικά μου μάτια, αφού άλλον έβαλα να κάνει την κράτηση.

28 ολόκληρα χρόνια ο Θανάσης και η Ελένη είχαν λίγο πιο πάνω το ταβερνάκι τους, 7 χρόνια τώρα, άλλαξαν διεύθυνση. Γλυκύτατο, κυανόλευκο, με τα δίχτυα και τις θαλασσινές του λάμπες, ψαροταβερνάκι σαν αγκαλιά, από αυτά που συναντάς στην επαρχία ή στο νησί, με ένα ηλικιωμένο, άξιο, υπέροχο, χαμηλών τόνων, ζευγάρι στο τιμόνι και τα κουμάντα. Προσωπικό δεν υπήρχε, η Ελένη βασίλισσα στην κουζίνα της, ο Θανάσης στην εξυπηρέτηση. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, το παίζεις κορώνα-γράμματα. Ή θα πέσεις σε κελεπούρι ή απλά, την πάτησες. Ιδιαίτερα αν είναι μια Κυριακή βράδυ που πολλοί ψύλλοι σου μπαίνουν στ’ αυτιά για το τί σόι ψάρι μπορεί να βρεις τέτοια μέρα, τέτοια ώρα. Όμως, ο κύριος Θανάσης ήρθε με την σπαρταριστή του πραμάτεια, λίγα προσφυγάκια και μια ποικιλία από λαχταριστό, παραγαδίσιο ψάρι της ημέρας, με μάτι λαμπερό και κρουστή σάρκα.

Φρέσκο ψαράκι και τσιπουράκια στη λιακάδα

Ξεκινήσαμε με ωραία ρακή από την Κρήτη και σπιτικό, σκορδάτο, μαρινάτο γαύρο για το καλωσόρισμα. Η ταραμοσαλάτα πολύ καλή, αυτή η παλιά που αγνοεί τους αφρούς, με μπόλικο κρεμμυδάκι όπως την έκανε η γιαγιά μου. Η φάβα, αφράτη και πεντανόστιμη, μόνο με πλούσιο κρεμμύδι και λεμονάκι, όλη η διαφορά στην ποιότητα του καλού όσπριου. Τα χόρτα, τα πήραμε σε ριπίτ. Φρεσκοβρασμένα ζοχάρια του ονείρου, που έφτασαν καυτά και αχνιστά και σωστά βρασμένα, μαζί με μια αληθινή, παλιάς νοστιμιάς φέτα που τους έκανε την καλύτερη παρέα. Ο κύριος Θανάσης το πρώτο που μας ρώτησε ήταν αν θέλουμε τηγανητή πατάτα γιατί παίρνει ώρα, πρέπει να την καθαρίσουν και να την φρεσκοτηγανίσουν. Την αρνηθήκαμε αλλά είναι βέβαιο και σίγουρο πως είναι εξαιρετική. Το τηγανητό καλαμάρι ολοτράγανο, με ωραία κρούστα. Το ίδιο σωστό τηγάνι και στα προσφυγάκια με την ολόλευκη σάρκα. Τα ψάρια μας ήρθαν ψημένα στο απόλυτο τσακ: εκεί που κρατάνε όλα τα ζουμάκια τους, με το ελάχιστο ελαιόλαδο και τον ψιλοκομμένο μαϊντανό από πάνω να τους δίνει άρωμα και φρεσκάδα. Για τις γάτες δεν έμεινε ούτε ουρά.

Ψαροφαγία αθάνατη και κλασική, στην πιο άψογη, την πιο προσεγμένη εκδοχή της. Γιατί ο παλιός, εδώ, είναι αλλιώς. Έχει τις άκρες του για το καλό ψάρι, δεν βάζει στο μαγαζί του ούτε ιχθυοτροφείου, ούτε κατεψυγμένα. Η πιο θετική απάντηση σε μια έξοδο όπου το μόνο που αποζητάς είναι ένα ολόφρεσκο, ελληνικό ψάρι σωστά ψημένο. Η αέναη γοητεία της παραδοσιακής, θαλασσινής ηδονής. Επανέρχομαι, στα τραπεζάκια έξω της γαλήνιας οδού Πεισιστράτου, που μου φάνηκαν αυτό που πρέπει για Σαββατιάτικους μεζέδες με τσιπουράκια στη λιακάδα.

Θανάσης, Πεισιστράτου 40, 2109429317