Η Μυρταριά, γνωστή και ως Πατέντας, μαγειρεύει τέλεια τα ψαρικά του Αιτωλικού
Βγαίνοντας από την πόλη της Άρτας, το αυτοκίνητο διασχίζει τους καταπράσινους πορτοκαλεώνες πριν πάρει τον πιο περίεργο, ίσως, δρόμο της Ελλάδας. Μια ευθεία χαραγμένη θαρρείς με αλφάδι, μια στενή λωρίδα στεριάς που μετά βίας χωρά δυο αυτοκίνητα, ξεχύνεται μέσα στο νερό και αίφνης, λες και το αυτοκίνητο μεταμορφώθηκε μαγικά σε πλεούμενο. Τσικνιάδες, αγριόπαπιες, ερωδιοί και πελεκάνοι χουζουρεύουν στη μαγική ακρογιαλιά, κρώζουν φωνές παράξενες στη νεκρική σιγαλιά, σε σμήνη πετούν πάνω από το κεφάλι σου για να προσγειωθούν με μια αιθέρια προσεδάφιση σαν ανάσα, που θυμίζει τη χορογραφία της Λίμνης των Κύκνων, πλάι στα ασάλευτα νερά. Λιμνίσιες ψαρόβαρκες γλιστρούν αθόρυβα, ρίγη υδάτινα που χαράζουν το ακίνητο, σαν γυαλί, νερό, αυτή η πορεία ανάμεσα σε δυο λιμνοθάλασσες, τη Λογαρού και το Τσουκαλιό, είναι σαν παραισθησιογόνο, είναι η πιο παράξενη διαδρομή που έχεις κάνει ποτέ σου για να πας σε μια ταβέρνα.
Ο δρόμος τελειώνει στην Κορωνησία. Τριακόσιες ψυχές που ζουν εδώ σαν κορμοράνοι, μια υδρόβια ζωή, σκαρφαλωμένη σε ολάνθιστα σπιτάκια σε έναν ήμερο λόφο. Τους φαντάζεσαι όλους μια οικογένεια και όντως κάπως έτσι είναι, περιδιαβαίνεις την ομορφιά και ταυτόχρονα σου τριβελίζουν το μυαλό τα προβλήματα: πώς πάνε από δω τα παιδάκια σχολείο, τί γίνεται άμα ξεμείνεις από τσιγάρα, ασπιρίνη και λοιπά ευτελή χρειώδη, πώς είναι να φεύγεις από δω το πρωί για να πας στο γραφείο σου, στην Άρτα; Σ’ αυτό το υγρό τοπίο, τα 25 μόλις, εύκολα χιλιόμετρα που σε χωρίζουν από την πόλη, φαντάζουν ξενιτιά, φαντάζουν απογείωση με Σπούτνικ σε άλλο Γαλαξία. Και όμως, τα Σαββατοκύριακα εδώ, γίνεται χαμός και λαϊκό προσκύνημα μαζί. Η φήμη λέει πως η Μυρταριά ή αλλιώς ο Πατέντας, όπως είναι γνωστός στην περιοχή, σερβίρει το πιο φρέσκο, το πιο νόστιμο ψάρι της περιοχής. Λαός και κόσμος, ταξιδεύει μια, δυο και βάλε ώρες, έρχεται από τα Γιάννενα, από το Μέτσοβο και από όλη την Ήπειρο γενικώς, για τα μεζεδάκια του Πατέντα.
Μυρταριά: η ταβέρνα που αξίζει να ανακαλύψεις στην Κορωνησία
Η επιτυχημένη «πατέντα», ξεκινά το 1971, όταν ο μπαμπάς Πάνος, που ήταν ψαράς και η Φρίντα η γυναίκα του, που ήταν μοδίστρα, στήνουν τις πρώτες τους 30 καρέκλες σ’ αυτή την ερημιά. Φρέσκο ψάρι, μια μασίνα με μαντέμι για τα ψητά, ένα τηγάνι για τις τηγανιές. Το ταπεινό ταβερνάκι που αγναντεύει από ψηλά τα γαλήνια νερά, σε έναν χρόνο μέσα βρίσκεται με 130 καθίσματα και μια επιτυχία που ταξιδεύει γοργά από στόμα σε στόμα. Από εδώ έχουν περάσει ο Καραμανλής ο Μέγας, ο Σημίτης, ο Τσίπρας, η οικογένεια Μητσοτάκη και οι Γουλανδρήδες. Στην επιτυχία, σαφώς και συμβάλλει η περσόνα του Πάνου, που είναι άνθρωπος πρωτοπόρος για την εποχή του, διορατικός, άκρως επικοινωνιακός αλλά και άριστος ψήστης.
Τα δυο παιδιά του ζεύγους, η Γεωργία και ο Δημοσθένης, μεγάλωσαν σ’ αυτόν εδώ τον αλλόκοτο παράδεισο, η Γεωργία πιτσιρίκι ξεκίνησε να μαζεύει και να καθαρίζει τα τασάκια, σκαρφαλωμένη σ’ ένα καφάσι για να φτάνει, να πλένει ποτήρια και φλιτζανάκια. Η ταβέρνα, κυκλοφορεί στο αίμα τους, ακόμη και τώρα που παντρεμένη πια, με τα παιδιά της μένει στην Άρτα, η Μυρταριά είναι το σπίτι και η καθημερινή της διαδρομή. Τα δυο αδέλφια έχουν πάρει τη σκυτάλη των γονιών, η κυρία Φρίντα, από το σπίτι πια, συνεχίζει να φτιάχνει τα υπέροχα γλυκά της και να τα στέλνει σε βάζα για τους πελάτες.
Το λουκούλλειο τσιμπούσι εδώ ξεκινά, φυσικά, με τσίπουρο της περιοχής, καθώς η Άρτα βγάζει κάποια από τα καλύτερα, τα πιο ευγενή αποστάγματα νέας γενιάς, σε όλη την επικράτεια. Τα οποία έρχονται να δέσουν ιδανικά και απολαυστικά με τους θησαυρούς του Αμβρακικού, τα μοναδικά προϊόντα του οποίου τόσο λίγο γνωρίζουμε εμείς οι πρωτευουσιάνοι. Εδώ, λοιπόν, παράγεται το μοναδικό αληθινό χαβιάρι στην Ελλάδα, το αυγοτάραχο, το επίσης μοναδικό καπνιστό χέλι, οι διάσημες γαρίδες (γάμπαρη) του Αμβρακικού, όστρακα, κέφαλοι, χτένια, αχιβάδια, ψαράκι μικρό και μεγάλο κάθε λογής, μύδια, καλαμάρια και γοβιοί. Όλα αυτά είναι η πρώτη ύλη για τα μεζεδάκια του Δημοσθένη και της Γεωργίας, που ανάλογα την ημέρα και την ψαριά θα τα βρεις διαφορετικά και με άλλο τρόπο μαγειρεμένα.
Μας υποδέχτηκαν με φρέσκο αυγοτάραχο, υγρό, παχουλό και μαγικό, ολόφρεσκο κάτω από το χοντρό αλάτι του, μια άλλη νοστιμιά, από το βασίλειο του Ποσειδώνα, αρχέγονη, δωρική, μαγική. Πού να το βρεις αυτό στην Αθήνα; Μοναδική σπεσιαλιτέ το καπνιστό χέλι που ψήνεται στο κεραμίδι, το ίδιο νόστιμο βγαίνει και σε μια σαλάτα με μαρούλι, ντομάτα και άνηθο. Μαζί με το ζυμωτό ψωμί, ένα όνειρο! Η γάμπαρη ήρθε σε ένα ανάλαφρο σαγανάκι, με πράσινες πιπεριές και μια πολύ διακριτική ντοματένια σαλτσούλα. Ό,τι πρέπει για να αντιληφθείς πως αυτή η ολόφρεσκη γαρίδα είναι από άλλη γενιά και ράτσα. Η γεύση της δεν μοιάζει με τις άλλες γαρίδες που έχεις δοκιμάσει, ακόμη και η μορφολογία της σάρκας της είναι διαφορετική. Από μόνη της, αξίζει το ταξίδι ως εδώ. Γι’ αυτό είπαμε να την διπλο-τιμήσουμε και με μια μερίδα ψητές με λαδολέμονο και ρίγανη, τον τρόπο που αναδεικνύει περισσότερο απ’ όλους τη μαγική νοστιμιά της.
Ο υπέροχος μαρινάτος γαύρος, με την ολόλευκη σάρκα, ήρθε πάνω σε ξύλο, σερβιρισμένος με κρεμμύδι ψιλοκομμένο, λάχανο, λίγο καρότο και κόκκινη πιπεριά. Επική σαρδέλα ψημένη στα κάρβουνα, χωρίς τίποτα άλλο. Η φρεσκάδα που ενοχλείται από οποιοδήποτε φτιασίδι. Το λαχταριστό, ιδανικά ψημένο ψαράκι, δεν έχει ανάγκη από τίποτα, ούτε λάδια, ούτε λεμόνια. Συνεχίσαμε με μια μακαρονάδα με αυγοτάραχο, είναι εντυπωσιακό πώς δεν το τσιγκουνεύονται οι περιοχές που το παράγουν. Όχι σαν κι εμάς που τρέμει η ψυχή μας να βγει η φετούλα διαφανής και τρανσπαράν.
Και εκεί που λες και ως εδώ ήταν μαγικά, έρχεται η λιχουδιά-πρωταγωνιστής, ή αλλιώς, ο κέφαλος ψημένος γούνα, με λαδολέμονο και μπόλικη ριγανίτσα. Στο χωριό μου, τον κέφαλο δεν τον έχουμε σε υπόληψη. Για την ακρίβεια, ούτε που τον τρώμε. Τον θεωρούμε σιχαμένο, παχύ, ψάρι που αγαπά τα ύποπτα νερά. Ε, λοιπόν, σας το ορκίζομαι. Τώρα πια ξέρω πως όλοι οι κέφαλοι δεν είναι ίδιοι. Αυτός του Αμβρακικού, είναι μια άλλη ποικιλία. Η νοστιμιά της σάρκας του δεν περιγράφεται, δεν μυρίζει «λάσπη» αλλά ιώδιο, τόσο που θα έπρεπε να του αλλάξουν όνομα, να ξεχωρίσει από τους άλλους κέφαλους της χώρας, τους παρακατιανούς, αυτός ο αυτοκράτορας.
Κιτρολέμονο και πράσινο νεραντζάκι, τα σπιτικά γλυκά της Φρίντας και ένα σπιτικό γαλακτομπούρεκο ήρθαν να ολοκληρώσουν την Αμβρακική εμπειρία, την οποία σας συνιστώ να συνδυάσετε με την πανέμορφη Άρτα, σε ένα ασυνήθιστο, φθινοπωρινό Σαββατοκύριακο, που συνδυάζει τη γαστρονομία με την ομορφιά.
