Λαΐνι, ο πιο αυθεντικός κρητικός καφενές σερβίρει στον Κεραμεικό

Η αλήθεια είναι πως η Κρήτη είναι μία ξεχωριστή περίπτωση τοπικής κουζίνας. Όταν ακόμη όλες οι τοπικές γαστρονομίες κοιμόντουσαν τον ύπνο του δικαίου και της αφάνειας, πρώτος ο κρητικός, που βρίσκεται παντού, όποια πέτρα του πλανήτη και να σηκώσεις, επέβαλλε στον κόσμο όλο την περηφάνια για τον τόπο και την καταγωγή του, έφερε και στην τελευταία γωνιά της Ελλάδας το δικό του αξεπέραστο προϊόν, τον καφενέ και την ταβέρνα του.

Η Κρήτη στην Αθήνα βρίσκεται παντού και δεν πρόκειται να σου λείψει. Κάπου τριγύρω σου θα ψωνίσεις τη γραβιέρα και το παξιμάδι σου, πλήθος τα γαμοπίλαφα να επιλέξεις όπως το προτιμάς, της παράδοσης ή δημιουργικό, ποτάμια και οι ρακές να τις συνδυάσεις με το καλτσούνι και το ντάκο σου. Kαι αν σήμερα σου κάνω λόγο για το Λαϊνι είναι γιατί έχει αυτό το κάτι το ξεχωριστό, που δύσκολα θα συναντήσεις, αφού το άρωμα του τόπου δεν ταξιδεύει εύκολα και δεν μεταναστεύει, η τοπική εμπειρία δύσκολα ξεπερνά τα σύνορά της και με απλά λόγια άλλο η ίδια η Κρήτη και κάπως αλλιώς η Κρήτη της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης.

Δεν ξέρω πώς, αλλά το Λαϊνι αυτό το έχει καταφέρει. Να φτιάξει μια μικρή γωνιά από την πιο… Κρητένια Κρήτη σε μια ήρεμη γωνιά του Κεραμεικού. Καφενές παραδοσιακός, με το παλιό ραδιόφωνο, τα μεταλλικά στρογγυλά τραπεζάκια του, την ψάθινη, πλεκτή καρέκλα, μια ξώχαρη τζαμαρία που δένει σε ένα, το μέσα και το πεζοδρόμιο. Η Γιούλα Σβυρινάκη και ο Μιχάλης Ψωμαδάκης είναι φίλοι παιδικοί και οι δυο από το Τυμπάκι. Η Γιούλα ήρθε στην πρωτεύουσα να σπουδάσει, γύρισε στο χωριό, πήρε μαζί της και το Μιχάλη και να 'σου κι οι δυο ξανά πίσω στην Αθήνα, να ανοίγουν έναν αυθεντικό καφενέ, με καθετί που τρώγεται να έρχεται τσιφ από το νησί, ανόθευτο και αυθεντικό.

Στον τοίχο ένα κρητικό γλωσσάρι θα σε βάλει στα βαθιά της κρητικής ντοπιολαλιάς, πώς λένε το «ρεζίλι», πώς λένε το «χτες» και το «κρυώνω» και άλλα παράξενα και ανήκουστα, και πού ξέρεις, με μερικές ρακές παραπάνω θα τη μιλήσεις κι εσύ τη γλώσσα. Και εδώ οι ρακές «λένε» πολλά και άντε να βάλεις το στοπ, μα δεν χρειάζεται, όσο και να το τραβήξεις, το πρωί θα ξυπνήσεις περδίκι!

Ο μεζές στο μικρό πιατάκι, ασκορδουλάκοι τοσοδούληδες ποίημα, με τη σωστή οξύτητα και όλο το άρωμα της γης, χοχλιοί μπουμπουριστοί με μπόλικο το ροζμαρί, ντολμαδάκι σπιτικό της μαμάς Κρητικιάς, να μοσχοβολά σαν την άνοιξη στο νησί. Τα αβγά με τη στάκα, τα νοστιμότερα που θα συναντήσεις στην πόλη, αν τύχεις Σαββατοκύριακο που γίνεται χαμός, η Γιούλα παθαίνει πανικούς στην κουζίνα και ο Μιχάλης τρέχει μαραθώνιους, να τα παραγγείλεις δις ή τρις με τη μία γιατί είναι σίγουρο πως δεν θα μείνεις στη μια μερίδα και η επόμενη θα αργήσει. Και με την ευκαιρία, να τονίσω ότι αυτή η διαφορά κάνει το Λαΐνι τόσο αυθεντικό: κουζίνα επαγγελματική δεν υπάρχει, η νοικοκυρά Γιούλα τα περνά όλα από το χέρι της και όλα τα φτιάχνει τη στιγμή που θα παραγγείλεις.

Ζουμερό, τρυφερό απάκι από κοτόπουλο, σαν να τρως φιλέτο που έχει περάσει από το όσο χρειάζεται κάπνισμα, πατάτα οφτή με μυζήθρα και φρέσκο κρεμμυδάκι, ενίοτε θα βρεις και χοχλιούς κοκκινιστούς. Ωραιότατο κρητικό λουκάνικο, απάκι, μαυρομάτικα με χόρτα και φρέσκα μυρωδικά αλλά και ένας απλός, ωραιότατος μεζές που μυρίζει καφενέ του χωριού: σφιχτό αβγό, με το υπέροχο, αφράτο, θριφτό παξιμαδάκι τους, ντοματούλα και γραβιέρα. Ντάκος, πίτες σφακιανές, σπιτικό αγκιναράκι τουρσί-όνειρο και αν αποφύγεις τις μέρες αιχμής και έρθεις μια νορμάλ καθημερινή, θα έχεις μπόνους και τα μαγειρευτά, με απρόσμενες εκπλήξεις: σιουφιχτά μακαρόνια, οφτό κατσικάκι, χοχλιούς με ξινόχοντρο και ντοματούλα και άλλα νόστιμα του κρητικού ρεπερτορίου.

Να σου πω και το μυστικό: εδώ θα βρεις το νοστιμότερο brunch στην πόλη, που όμως δεν το λένε έτσι αλλά κρητικό πρωινό: μερακλίδικο ελληνικό καφέ του Δάνδαλη που θα συνοδεύσεις με μια ζεστή σφακιανή πίτα με αρωματικό θυμαρίσιο μέλι. Και άσε για άλλους τα πανκέικς!

Λαϊνι, Αρτεμισίου 40, Κεραμεικός, 2114021485