Formula 1: Όλα όσα έγιναν στο μεγάλο γκραν πρι στη Σαγκάη
Ο δεύτερος αγώνας της χρονιάς, ο χιλιοστός εκατοστός εικοστός έκτος (1.126) σε απόλυτη αρίθμηση της Formula 1, διεξήχθη την Κυριακή 23 Μαρτίου 2025 στην πίστα της Σαγκάης. Το γεγονός όμως του τριημέρου ήταν ο θάνατος του Eddie Jordan, πρώην ιδιοκτήτης της ομώνυμης ομάδας της Formula 1 και γνωστός σχολιαστής, στις 20 Μαρτίου, σε ηλικία 76 ετών, στο σπίτι του στο Κέιπ Τάουν, μετά από μάχη με τον καρκίνο του προστάτη και της ουροδόχου κύστεως. Ήταν. Η λιτή ανακοίνωση δεν περιλάμβανε — πώς θα μπορούσε άλλωστε — την προσφορά του ανθρώπου στην οικοδόμηση της σύγχρονης ιστορίας των αγώνων των μονοθεσίων. Ο Ιρλανδός ήταν μέρος μιας παραδόσεως που περιλαμβάνει επίσης τους αντίπαλους ιδιοκτήτες-διευθυντές ομάδων: Ken Tyrrell, Frank Williams, Ron Dennis και Peter Sauber. Ωστόσο, ο έντονος χαρακτήρας τού Eddie Jordan και η θρασύτατη «rock ’n' roll» προσέγγισή του, τον έκαναν να ξεχωρίζει από τους συγχρόνους του πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τα 14 χρόνια που η Jordan Grand Prix τόσο ευδοκιμούσε όσο και πάλευε για την επιβίωσή της στους αγώνες της F1. Η τελευταία του πράξη ήταν η βοήθεια που προσέφερε στον φίλο του Adrian Newey, ο οποίος του ανέθεσε να διαπραγματευτεί την συμφωνία του με την Aston Martin το 2023, όταν ο σπουδαιότερος αεροδυναμιστής της γενιάς του εγκατέλειψε τη Red Bull. Η ομάδα που δημιούργησε αρχικά ο Jordan στο Silverstone το 1991, αφού την πούλησε το 2005, αναγεννήθηκε μέσα από μια σειρά νέων ονομάτων και σχημάτων από τη Midland, τη Spyker, τη Force India ενώ τώρα υφίσταται σε πολύ διευρυμένη μορφή, στον ίδιο χώρο, απέναντι από την έδρα του Βρετανικού Grand Prix — ως εργοστασιακή ομάδα Aston Martin F1.
Στη δεκαετία του ‘90 οι προαναφερθέντες δημιουργούν το «θρύλο» που, ευφυώς πράττοντας, αγόρασε o ρεπουμπλικάνος Αμερικανός Greg Maffei με την εταιρεία Liberty Media το 2017. Έχοντας ως όχημα προβολής τα περιβόητα ντοκιμαντέρ του NETFLIX, τα οποία έφτασαν στην έβδομη συναπτή περίοδό τους με τον ατυχέστατο τίτλο Drive to Survive, εκτόξευσε τη δημοτικότητα του σπορ εκμεταλλευόμενος τη δίψα των ανθρώπων για μια συνεκτική ιστορία. Την ανάγκη όλων να βιώνουμε το χρόνο ως προσωπική εμπειρία και όχι ως άθροισμα στιγμών που υποχρεωτικά κυλούν μέσα από τα χέρια μας. Εάν αυτός ο βιωματικός χρόνος που ξεφεύγει από το βάρος του παρόντος και γίνεται διάρκεια στην ένωση του με το παρελθόν και το μέλλον, συνθέτει μία κοινή εμπειρία τότε αποκτά τη διαχρονική αξία που μας κάνει υποκείμενα της ιστορίας και όχι απλές θνητές, περαστικές υπάρξεις. Η ιστορία μας χαρίζει ένα είδος αθανασίας. Μας κάνει συμμέτοχους σε μια ζωή ευρύτερη της βιολογικής. Σταθμός που ενώνει όλα τα μικρότερα περιστατικά των αγώνων και των ανθρώπων τους είναι ο θάνατος του Ayrton Senna την 1η Μαΐου 1994. Ήταν μία μέρα μετά, στην Ίμολα, όταν ο Rubens Barrichello, ο οποίος οδηγούσε μια Jordan με βελτιωμένο κινητήρα Brian Hart, στάθηκε τυχερός που γλίτωσε τη ζωή του από ένα ατύχημα στα δοκιμαστικά. Ήταν ο προάγγελος ενός από τα πιο σκοτεινά Σαββατοκύριακα της F1, όταν σκοτώθηκαν τόσο ο Roland Ratzenberger και ο Σένα. Σχεδιαστής της Williams του Senna ήταν ο Newey (το ιταλικό δικαστήριο τον αθώωσε οριστικά το 2005), ιδιοκτήτης της ομάδας ήταν ο Frank Williams και ένας από τους ανταγωνιστές η McLaren του Ron Dennis. Χωρίς αμφιβολία οι πιο αξιομνημόνευτες στιγμές του μηχανοκίνητου αθλητισμού είναι τα δυστυχήματα και οι θάνατοι. Δεν «οδηγούμε» για να επιβιώσουμε (Drive to Survive): επιμένουμε να αξίζουμε κάτι παραπάνω από το θάνατο μας. Όπως αξίζει η ανάμνηση του Eddie Jordan ως συνδετικού κρίκου μιας ιστορίας πολύ μεγαλύτερης από εκείνον.
Formula 1: Όσα έγιναν στον αγώνα της Σαγκάης
Η πρώτη νίκη, έστω και σε μισό αγώνα (sprint race), του Ηamilton με τη Ferrari, όχι μόνο δεν είχε συνέχεια την Κυριακή αλλά για διαφορετικούς λόγους και οι δύο οδηγοί της ιταλικής ομάδας αποκλείστηκαν από τη βαθμολόγηση. Ο Charles Leclerc που πέρασε τη γραμμή πέμπτος, αφού έμεινε πίσω από τη Red Bull του Verstappen, αποκλείστηκε επειδή το αυτοκίνητο ήταν 1 κιλό κάτω από το ελάχιστο επιτρεπόμενο βάρος του. Η φθορά των ελαστικών από το απροσδόκητο one-stop είχε μπερδέψει τους υπολογισμούς της Ferrari. Κάνοντας διπλό χτύπημα για τη Ferrari, ο Ηamilton αποκλείστηκε επίσης για υπερβολικά φθαρμένη σανίδα κάτω από το αμάξωμα, δηλαδή πάνω από το ένα χιλιοστό φθοράς που επιτρέπει ο κανονισμός. Ένα κιλό και ένα χιλιοστό λιγότερα στέρησαν από την ιταλική ομάδα 18 βαθμούς και την τέταρτη θέση στον πίνακα των κατασκευαστών. Είναι βαθμοί που δύσκολα μπορούν να επανέλθουν γιατί το πρωτάθλημα φαίνεται να έχει τέσσερεις διεκδικητές, με σαφές προβάδισμα της McLaren της οποίας οι οδηγοί κατέλαβαν τις δύο πρώτες θέσεις.
Όταν το Σάββατο όλα αφορούσαν το graining (κοκκώδης αλλοίωση του ελαστικού, λόγω των θερμοκρασιών), ο Lado Norris ήταν σκυθρωπός, φαινομενικά ηττημένος ήδη. «Κάθε φορά που έχουμε κόκκους, πραγματικά δυσκολεύομαι, προσωπικά», παραδέχτηκε πρόθυμα μετά από μια κακή επίδοση στο σπριντ, στο οποίο τερμάτισε όγδοος. «Απλώς δεν μπορώ να οδηγήσω ένα αυτοκίνητο χωρίς μπροστινό μέρος», διευκρίνισε την Κυριακή, «όταν γίνεται πολύ υποστροφικό» (δυσκολεύεται να στρίψει). Στον τρόπο που οδηγεί ο Νorris υπάρχει μεγαλύτερη επικάλυψη στις φάσεις φρεναρίσματος και στροφής σε σύγκριση με το πιο ευθύβολο στυλ του Oscar Piastri. «Φορτώνει» τα μπροστινά ελαστικά για περισσότερο χρόνο κατά την είσοδο στη στροφή. Οι μεγάλες στροφές της πίστας και η νέα τραχιά επιφάνεια σε συνδυασμό με τη θερμοκρασία προκαλούσαν κόκκους στο μπροστινό μέρος, βλάπτοντας τον Νorris περισσότερο από τον Piastri. Αλλά με την καλύτερη επιφάνεια της ασφάλτου της Κυριακής λόγω της χρήσης των ελαστικών των προηγουμένων ημερών, την πιο δροσερή μέρα και το graining να μην αποτελεί πλέον τόσο μεγάλο πρόβλημα, ο Νorris σύντομα συνειδητοποίησε ότι επέστρεψε. «Ένιωσα ένα βήμα πίσω το Σάββατο», είπε, «αλλά σήμερα μου ήρθε και νομίζω ότι είχα τον καλύτερο ρυθμό από όλους εκεί έξω. Ακόμα και όταν ήμουν στον βρώμικο αέρα του Όσκαρ, είχα τον ρυθμό».
Όταν ήταν βέβαιο ότι επρόκειτο για ένα οριστικό one-stop, η McLaren ανησυχούσε ότι ο George Russell θα μπορούσε να είναι σε κοντινή απόσταση με τον Νorris. Έτσι, του ζήτησε να αυξήσει το ρυθμό του για μερικούς γύρους προκειμένου να είναι ασφαλής. Κάτι που ήταν κάπως ενοχλητικό για τον Νorris, διότι όχι μόνο θα σήμαινε ότι θα «έτρωγε» τα ελαστικά που προσπαθούσε να σώσει, αλλά θα τον έφερνε στον «βρώμικο αέρα» του Piastri και έτσι θα προκαλούσε περαιτέρω ζημιά στα ελαστικά. Ο Piastri γνώριζε την κατάσταση και δεν είδε καμία ανάγκη να αυξήσει το ρυθμό του για να δημιουργήσει μεγαλύτερο κενό διευκολύνοντας τον ομόσταυλό του να ξεφύγει από την εμβέλεια του Russell — μέχρι που τελικά του ζητήθηκε να το κάνει. Αυτές ήταν οι μικρές αποχρώσεις μιας μάχης που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι μάχη για τον τίτλο. Ο Piastri τερμάτισε πρώτoς και ο Νorris δεύτερος.
Toν τίτλο, που σε επίπεδο οδηγών διεκδίκησε ο Verstappen, αλλά μάλλον όχι η Red Bull, η οποία ήδη ψάχνει να βρει δεύτερο οδηγό. Η αποτυχία του Liam Lawson είναι παροιμιώδης. Φυσικά η αυστριακή ομάδα πληρώνει την επιμονή των επικεφαλής της, κυρίως του Μarco, στην αποκλειστική υποστήριξη του Ολλανδού πιλότου. Ο Νewey, προτού αποχωρήσει από την ομάδα, είχε φτιάξει ένα δυσκολοδήγητο αυτοκίνητο με μεγάλη υπερστροφή που μόνο η ικανότητα του Verstappen μπορούσε να διαχειριστεί. Ο Sergio Perez κατάφερε για τρεις περιόδους να σταθεί σε ένα κάποιο επίπεδο. Τώρα ο νέος οδηγός δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις ιδιοτροπίες του μονοθεσίου. Και ο Βρετανός αεροδυναμιστής ανήκει πλέον στην Aston Martin.
Ο αγώνας του Leclerc ξεκίνησε με την απώλεια της αριστερής ακραίας πλάκας της μπροστινής πτέρυγας λίγα δευτερόλεπτα μετά την έναρξη του αγώνα απέναντι στην «αδελφή» Ferrari του Hamilton. Αυτό κόστισε, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ferrari, 20-30 πόντους downforce (περίπου 0,3 δευτερόλεπτα θεωρητικά), ωστόσο ήταν σαφώς ταχύτερος από τον αγωνιζόμενο Hamilton. Αλλά τέλος κακό όλα κακά. Μηδέν βαθμοί και προβληματισμός για την επόμενη μέρα.
Ο 19χρονος Ιταλός Κimi Antonelli, ίσως ο καλύτερος οδηγός από τους πρωτοεμφανιζόμενους, έπαθε ζημιά στο κάτω μέρος του δαπέδου του στον πρώτο γύρο (πιθανότατα από τα συντρίμμια της μπροστινής πτέρυγας του Leclerc) η οποία προκάλεσε μια «τρελά» υπερστροφική (κοινώς «πέταγε κώλο») Mercedes για το υπόλοιπο της ημέρας, περιορίζοντάς τον στην όγδοη θέση, λίγο μπροστά από τον Ταϊλανδο-Βρετανό Alex Albon της Williams. Ο Albon έτρεξε αρκετή ώρα με την μεσαία γόμα (c3) για να ηγηθεί για λίγο του αγώνα· πρώτη φορά που μια Williams βρέθηκε εκεί μετά από πολλά χρόνια.
Η Aston Martin του Καναδού Lance Stroll και η Williams του Carlos Sainz πέρασαν στους βαθμούς μετά τον αποκλεισμό των Ferrari και της Alpine του Pierre Gasly. Αυτό ήταν το 50ο 1-2 στην ιστορία της McLaren. Πιθανότατα θα υπάρξουν μερικά ακόμα στη διάρκεια της φετινής σεζόν.
Από τις 4 έως τις 6 Απριλίου οι αγώνες θα διεξαχθούν στην πίστα Suzuka Circuit στην Ιαπωνία. Η πίστα υψηλών ταχυτήτων παραμένει μια από τις απόλυτες οδηγικές προκλήσεις, με τις φιδωτές στροφές «S», τις δύο συνεχόμενες δεξιές στροφές, γνωστές ως Degner 1 και Degner 2. Ονομάστηκαν προς τιμήν του Γερμανού μοτοσικλετιστή Ernst Degner, ο οποίος είχε ατύχημα εκεί σε αγώνα μοτοσικλετών. Το πιο διάσημο γεγονός στην καριέρα του δεν ήταν εντός πίστας αλλά εκτός αυτής. Το 1961, κατά τη διάρκεια του Grand Prix της Σουηδίας, ο Degner αυτομόλησε στη Δύση από την Ανατολική Γερμανία παίρνοντας μαζί του και τα μυστικά της τεχνολογίας των δίχρονων κινητήρων. Λίγο μετά την απόδρασή του, υπέγραψε με τη Suzuki. Το 1966, είχε σοβαρό ατύχημα στην πίστα Suzuka, στο σημείο που σήμερα ονομάζεται Degner Curve, το οποίο έμεινε γνωστό και για τη σύνδεση με το όνομά του. Πέθανε το 1983 στην Τενερίφη κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Υπάρχουν φήμες για πιθανή αυτοκτονία αλλά και πιο σκοτεινά σενάρια, καθώς κουβαλούσε ακόμα το «βάρος» της αυτομόλησης εν μέσω Ψυχρού Πολέμου.
20°
