Spa, Βέλγιο: Ελαφρύτερος κατά ενάμισι κιλό

Ο δέκατος τέταρτος αγώνας της χρονιάς, ο χιλιοστός εκατοστός δέκατος τέταρτος (1.114) σε απόλυτη αρίθμηση της Formula 1, διεξήχθη την Κυριακή 28 Ιουλίου 2024 στην πίστα Circuit de Spa-Francorchamps στο Βέλγιο. Υπολείπονται δέκα συναντήσεις μέχρι το τέλος της χρονιάς. Η τελευταία θα γίνει στις αρχές του Δεκεμβρίου στο Άμπου Ντάμπι. Όλες θα διεξαχθούν μετά τις καλοκαιρινές διακοπές αρχής γενομένης από το Grand Prix της Ολλανδίας, το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου.

Formula 1: Πώς διαμορφώνεται η βαθμολογία του πρωταθλήματος

Δεν είμαστε ακριβώς στη μέση της αγωνιστικής περιόδου αλλά η καλοκαιρινή διακοπή είναι ένα καλό σημείο απολογισμού. Η Red Bull προηγείται της Mclaren με 42 βαθμούς, ενώ στην τρίτη θέση βρίσκεται η Ferrari με 21 βαθμούς διαφορά από την δεύτερη, Βρετανική, ομάδα. Η τέταρτη Mercedes βρίσκεται εκτός σοβαρών διεκδικήσεων, 79 βαθμούς πίσω από τους τρίτους και 112 από τους πρώτους. Στους τελευταίους τέσσερεις αγώνες έχει πετύχει τρεις πρώτες θέσεις, κυρίως λόγω αγωνιστικών συγκυριών και όχι κάποιας θεαματικής βελτιώσεως του αυτοκινήτου. Στις μεσαίες θέσεις της βαθμολογίας κατατάσσονται οι ομάδες της 1. Aston Martin 2. της προστατευομένης της πρωτοπόρου με το κωδικοποιημένο όνομα RB 3. της αμερικανικής ιδιοκτησίας Haas και 4. της γαλλικής ομάδας της Alpine-Renault. Η διαφορά της βρετανικής ομάδας από τις υπόλοιπες της μέσης του πίνακα, είναι τέτοια που μάλλον δεν αμφισβητείται η πέμπτη θέση της κατάταξης μέχρι το τέλος των αγώνων. Η Williams έχει 4 βαθμούς και η Kick Sauber, πρώην Alfa Romeo και προσεχώς Audi δεν έχει κανένα βαθμό. Στον πίνακα των οδηγών ο Μαξ Φερστάπεν προηγείται με 277 βαθμούς, 78 περισσότερους από τον δεύτερο Λάντο Νόρις, 100 περισσότερους από τον τρίτο Σαρλ Λεκλέρ, 110 περισσότερους από τον Όσκαρ Πιάστρι της Mclaren, 115 περισσότερους από τον Κάρλος Σάινθ της Ferrari, 132 περισσότερους από τον Λιούις Χάμιλτον, 146 περισσότερους από τον ομόσταυλό του Σέρτζιο Πέρεζ και 161 από τον, προσφάτως ατυχήσαντα, οδηγό της Mercedes, Τζώρτζ Ράσελ από τον οποίο αφαιρέθηκε η πρώτη θέση στο Spa λόγω ελαφρύτερου αυτοκινήτου σύμφωνα με τους κανονισμούς για το βάρος. Τον πίνακα συμπληρώνουν οι υπόλοιποι οδηγοί των μικρομεσαίων ομάδων με μεγάλη διαφορά στη συγκομιδή βαθμών από τους 8 προαναφερθέντες, με μηδενικό σκορ για τους οδηγούς της RB και τον Λόγκαν Σέρτζεντ της Williams. Εν ολίγοις, παρά τις τελευταίες επιτυχίες της Mercedes και της Mclaren, καθώς και τις αρχικές της Ferrari - νίκη του Σάινθ στην Αυστραλία, μετά από εγκατάλειψη του Φερστάπεν, και τη συμβολική νίκη του Μονεγάσκου Λεκλέρ στο Μονακό-, η πρώτη θέση των οδηγών δεν φαίνεται να απειλείται. Εάν συνεχιστούν οι εδώ και οκτώ αγώνες κακές εμφανίσεις του Πέρεζ που ξεκίνησαν από το Σαν Μαρίνο, ίσως διεκδικήσει η Mclaren την πρώτη θέση με την προϋπόθεση μιας πιο αποφασιστικής καθοδήγησης των οδηγών της από τον επικεφαλής Αντρέα Στέλα. Η αποχώρηση του αεροδυναμιστή της ομάδας της Red Bull, Άντριαν Νιούι, έχει φέρει στις επιδόσεις του μονοθεσίου της μία αναμενόμενη πτώση η οποία σημειώνεται σε συνδυασμό με τις αναβαθμίσεις που έχουν επιφέρει η Mclaren και η Mercedes στα δικά τους μονοθέσια, αντιγράφοντας την γραμμή σχεδιασμού του σπουδαίου βρετανού σχεδιαστή. Ακόμα πιο συνοπτικά, στο πρώτο μισό της περιόδου φαίνεται ότι η ερμηνεία του Άντριαν Νιούι στους επαναβαπτισμένους κανονισμούς των τελευταίων τριών ετών αποδίδει ακόμη καρπούς. Η Red Bull οδηγεί με σχετική ασφάλεια την κούρσα παρά την οριστική αποχώρηση του Βρετανού, βασισμένη στην κληρονομιά του και την οδηγική ικανότητα του Μαξ Φερστάπεν. 

Ο Αγώνας

Το βελγικό Grand Prix της F1 δεν επρόκειτο ποτέ να είναι αγώνας με μία στάση. Όμως ο Τζορτζ Ράσελ, ο οποίος πιθανότατα θα τερμάτιζε γύρω στην πέμπτη θέση στην κανονική διεξαγωγή του αγώνα με τις δύο στάσεις, είχε ένα προαίσθημα. Του ήρθε μετά τα δεύτερα pit stops των Λιούις Χάμιλτον, Σαρλ Λεκλέρ και Όσκαρ Πιάστρι, που τον είχαν αφήσει εκτός σειράς αλλαγής. «Ήταν περίεργο», ανέφερε. «Ξαφνικά τα ελαστικά και το μονοθέσιο τα αισθάνθηκα πολύ καλά. Μόλις βρέθηκα στην πρώτη θέση, χωρίς backmarkers (η μπλε σημαία που προειδοποιεί τα πιο αργά αυτοκίνητα να κάνουν στην άκρη) ή άλλα αυτοκίνητα μπροστά μου, ήταν κάπως σαν να οδηγείς στον προσομοιωτή. Παρακολουθούσα τη διαφορά από τον Λούις και τον ρυθμό που με πλησίαζε και σκέφτηκα ότι δεν υπάρχει λόγος να μην προσπαθήσουμε να τα καταφέρουμε και να μην μείνουμε έξω».

Το είχε νιώσει και ο Όσκαρ Πιάστρι στους πέντε γύρους που έτρεξε στην πρώτη θέση μετά τις στάσεις του Χάμιλτον και του Λεκλέρ. Τα σκληρά του ελαστικά είχαν περάσει 15 γύρους όταν η Mercedes μπήκε στα pits. Το μονοθέσιο αισθανόταν υπέροχα απολαμβάνοντας τον καθαρό αέρα μπροστά του. Ο ίδιος και η McLaren πίστευαν ότι θα πάλευε με τον Χάμιλτον για τη νίκη σε έναν τυπικό αγώνα με δύο στάσεις μόλις χρησιμοποιούσε τα νεότερα ελαστικά του για να περάσει τον Λεκλέρ. Ο Ράσελ, από την άλλη πλευρά, είχε οριστεί να τερματίσει πέμπτος, είτε σταματούσε μία είτε δύο φορές, σύμφωνα με τις προβλέψεις των στατιστικών της ομάδας. Ήταν αξιοσημείωτο ότι δεν το συζητούσαν καν, δεδομένου ότι στην ενημέρωση συνέκριναν τις δύο στάσεις με τις τρεις. Δεν έγινε ποτέ συζήτηση για ένα stop. Έτσι, ούτε ο Πιάστρι ούτε η McLaren σκέφτηκαν τη μία στάση, τακτική προς την οποία έσπρωξε την ομάδα του ο Ράσελ. Αν το είχε κάνει η McLaren, είναι δύσκολο να φανταστούμε πώς θα έχανε ο Πιάστρι. Αυτή, φυσικά, είναι μια εκ των υστέρων παρατήρηση. Στην πραγματικότητα, θα μπορούσε να είχε χάσει με τον ίδιο τρόπο που έχασε ο Ράσελ: με τον αποκλεισμό του, αφού θα ήταν 1,5 κιλό ελαφρύτερος στο τέλος. Επειδή κανείς δεν περίμενε να λειτουργήσει το one-stop - η καθολική εκτίμηση ήταν ότι τα ελαστικά θα ήταν υπερβολικά κατεστραμμένα για να είναι εφικτό - κανείς δεν είχε υπολογίσει το βάρος του μονοθεσίου με βάση τα φθαρμένα ελαστικά του one-stop. Δεδομένου ότι επρόκειτο για έναν αγώνα που διεξήχθη σε πολύ σκληρό ρυθμό σε μια πίστα που «γινόταν ολοένα και πιο σκληρή», όπως την περιέγραψε ο Ράσελ, και χωρίς αυτοκίνητα ασφαλείας, το βάρος ήταν πολύ οριακό. Πόσο εφικτό είναι να ζυγίζει κάθε ελαστικό μιας στάσεως 0,375 kg (0,375 kg x 4 = 1,5 kg στο σύνολο του βάρους) λιγότερο από ένα πιο φρέσκο ελαστικό δύο στάσεων; Απολύτως εφικτό.

Έτσι, αυτός ο μπερδεμένος αγώνας έγινε ακόμα πιο μπερδεμένος μετά τον αποκλεισμό του Ράσελ, προάγοντας τον ομόσταυλό του στη Mercedes στην επίσημη νίκη, που είναι η 105η της καριέρας του. Και οι δύο είχαν οδηγήσει καταπληκτικούς αγώνες. Ο Χάμιλτον επιτέθηκε προς την πρώτη θέση, περνώντας τον Λεκλέρ στον τρίτο γύρο, αφού πέρασε επιθετικά και απέκρουσε τον Σέρτζιο Πέρεζ στις πρώτες στροφές, κρατώντας εξαιρετικό ρυθμό στην συνέχεια. Από την άλλη, ο Ράσελ, αν και δεν ήταν τόσο γρήγορος αυτό το Σαββατοκύριακο όσο ο Χάμιλτον, βρήκε αυτόν τον εκπληκτικό ρυθμό και στη συνέχεια βρήκε τον σωστό τρόπο άμυνας απέναντι στον teammate του, όταν αυτός έφτασε στην εμβέλεια του DRS τέσσερις γύρους πριν το τέλος. Έπρεπε να είναι τέλειος στις ζώνες πρόσφυσης και να κρίνει πότε να χρησιμοποιήσει την μπαταρία του. Μήπως αυτό το 1,5 κιλό τον βοήθησε; Θα άξιζε περίπου 0,06 δευτερόλεπτα ανά γύρο. Λίγο, αλλά όχι αποφασιστικά. Υπήρχαν δύο βασικοί παράγοντες που άλλαξαν την αναμενόμενη βέλτιστη στρατηγική και τακτική. Η φθορά των ελαστικών ήταν πιο ήπια από το προβλεπόμενο και τα μονοθέσια δούλευαν πολύ καλύτερα στον καθαρό αέρα από ό,τι στον βρώμικο, περισσότερο από ό,τι συνήθως. Και οι δύο παράγοντες ευνοούσαν το one-stop. Το προσπέρασμα ήταν πολύ πιο δύσκολο από το αναμενόμενο. Μεγάλο μέρος της πίστας επαναστρώθηκε με ένα υλικό πολύ υψηλής πρόσφυσης. Όμως σε ολόκληρο τον τομέα 2 (δηλαδή οι γρήγορες, μεγάλης διάρκειας στροφές) υπήρχε ακόμα η παλιά άσφαλτος, με πολύ χαμηλότερο επίπεδο πρόσφυσης. Την Παρασκευή η νέα άσφαλτος είχε κάνει τη φθορά (degradation) υψηλότερη από πέρυσι. Το Σάββατο δεν υπήρξε στεγνό τρέξιμο. Έτσι, οι στρατηγικές επιλογές έγιναν με βάση τα δεδομένα των ελαστικών της Παρασκευής. Αλλά η Παρασκευή αποδείχθηκε ότι δεν ήταν καθόλου αντιπροσωπευτική. Η συμπεριφορά των ελαστικών είναι πάντα περίπλοκη, αλλά οι συνθήκες του Spa την έκαναν ιδιαίτερα περίπλοκη. Για διάφορους λόγους. Μερικές φορές η υπερβολική πρόσφυση μπορεί να κάνει χειρότερη τη φθορά των ελαστικών. Αντίθετα με τη λογική. Μερικές φορές το όριο της φθοράς δεν αφορά μόνο τη συνήθη ελαχιστοποίηση της ολίσθησης του πέλματος με την εφαρμογή περισσότερης πτέρυγας και τη διατήρηση έτσι του ελέγχου της θερμοκρασίας του πέλματος. Κάποιες φορές πρόκειται για έναν διαφορετικό μηχανισμό και αυτό έχει συμβεί στο Spa στο παρελθόν.

Οι αδυσώπητα γρήγορες στροφές μεγάλης διάρκειας αυτού του μεσαίου τομέα μπορούν να καταπονήσουν υπερβολικά τον πυρήνα του ελαστικού, αφήνοντάς τον ανεπαρκώς ικανό στη σωστή στήριξη του πέλματος και του ελαστικού. Ο πυρήνας χάνει την ελαστικότητα του. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πτέρυγα υψηλής υποπίεσης της Red Bull δεν θα έδινε απαραίτητα καλύτερο βαθμό φθοράς των ελαστικών από τη λιγότερο ισχυρή πτέρυγα της McLaren. Η αεροδυναμική σχεδίαση του Άντριαν Νιούι προσφέρει λιγότερη καταπόνηση του ελαστικού και κατά συνέπεια λιγότερη φθορά, ενώ διατηρεί σταθερές τις υψηλές ταχύτητες στις στροφές. Πιθανώς η λιγότερο ελαστική παλιά επιφάνεια του τμήματος της πίστας που επιβάλλει τα υψηλά φορτία της καθοδικής δυνάμεως (downforce) μάλλον βοήθησε τους πάντες. Γιατί η φθορά ήταν πιο μεγάλη την Παρασκευή; Θα χρειαζόταν ένας μηχανικός ελαστικών και μερικές ημέρες ανάλυσης δεδομένων για να απαντήσει σωστά σε αυτό. Αλλά ίσως η νέα επιφάνεια στον υπόλοιπο γύρο (συμπεριλαμβανομένων των αργών στροφών The Bus Stop, La Source και Les Combes), όπου εφαρμόζεται ο πιο συμβατικός μηχανισμός φθοράς, να είχε λιγότερη πρόσφυση από ό,τι στη συνέχεια. Τελικώς, προϊόντος του αγώνα, μπορεί να είχε λιγότερο επιθετική επίδραση στις θερμοκρασίες του πέλματος. Οι εξηγήσεις είναι δύσκολες και εάν υπάρξουν θα είναι πολύπλοκες στην ανάλυσή τους. Ο Ράσελ έκανε έναν υπέροχο αγώνα με σωστή άμυνα, η οποία όμως είχε τη βοήθεια της μείωσης ανιχνεύσεως της ενεργοποίησης του DRS (DRAG REDUCTION SYSTEM) κατά 70 μέτρα, γεγονός που δυσκόλευε την προσπέραση στο τέλος της ευθείας Kemmel. Μόνο ο Πιάστρι το πέτυχε σωστά στην προσπέραση επί του Λεκλέρ στη δεύτερη στροφή του σικέιν που ακολουθεί την ευθεία. Ο Χάμιλτον δεν διακινδύνευσε κάτι αντίστοιχο στο τέλος του αγώνα, ειδικά μετά την προτροπή του μηχανικού του να αφήσει χώρο στον Ράσελ, σωστά πράττοντας. Δεν είναι τυχαίο ότι είναι ο πλέον πολυνίκης οδηγός όλων των εποχών. Ζυγίζει σωστά τις αποφάσεις του. Υπό μίαν έννοια ο Ράσελ στάθηκε άτυχος παρά την –επιτέλους- υποδειγματική του οδήγηση.

Στις 23-25 Αυγούστου ο αγώνας στην Ολλανδία, στην πίστα Circuit Zandvoort, οδηγοί και θεατές θα βρεθούν σε έναν αυτοκινητόδρομο «παλαιάς σχολής». Έχει μια αίσθηση σαν τρενάκι λούνα παρκ. Γρήγορη και ελικοειδής ανάμεσα στους αμμόλοφους. Ελπίζουμε σε εκπλήξεις λιγότερο πολύπλοκες και δυσεξήγητες από αυτές του βελγικού Grand Prix.