24 Hours of Le Mans: Μια προσωπική ανασκόπηση

Ενώ πάντα μου άρεσαν τα αυτοκίνητα και η ταχύτητα, ξεκίνησα να παρακολουθώ ενεργά αγώνες μηχανοκίνητου αθλητισμού πριν περίπου 10 χρόνια. Ενώ πήρα μια μικρή γεύση από 3-4 διαφορετικά είδη, αυτό το οποίο με τράβηξε περισσότερο και αυτό στο οποίο εντέλει «τάχθηκα» κατά κάποιο τρόπο, είναι αδιαμφισβήτητα τα Ράλλυ. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν κάποιοι αγώνες ορόσημα στον μηχανοκίνητο αθλητισμό, τους οποίους ένας λάτρης της ταχύτητας οφείλει κάποια στιγμή στη ζωή του να δει από κοντά και να βιώσει στο πετσί του, όχι απλά να παρακολουθήσει από μια οθόνη…όσο μεγάλη και αν είναι η οθόνη αυτή, όσο καλή κάλυψη και αν έχει ο αγώνας. Ένας τέτοιος αγώνας ορόσημο είναι βεβαίως το 24 Hours of Le Mans, και εδώ και καιρό τον είχα βάλει στο προσωπικό μου bucket list.

Υπήρξα αρχικά λίγο άτυχη καθότι η πρώτη φορά που είχα σχεδιάσει να πάω να τον παρακολουθήσω ήταν το 2020…αλλά όλοι ξέρουμε τι έγινε τότε και γιατί δεν μπόρεσα. Έβαλα λοιπόν στόχο με την πρώτη ευκαιρία να το οργανώσω ξανά, και φέτος επιτέλους τα κατάφερα. Δεν θα κάνω ιστορική αναδρομή στον αγώνα αυτό, λίγο-πολύ όσοι ασχολούνται έστω και επαγωγικά με τον κόσμο του μηχανοκίνητου αθλητισμού γνωρίζουν περί τίνος πρόκειται. Θα επισημάνω όμως το γεγονός ότι πέρυσι το Le Mans έκλεισε τα 100 του χρόνια, καθότι η πρώτη φορά που διεξήχθη ήταν το 1923, και αυτό από μόνο του σαν γεγονός τον κάνει να ξεχωρίζει.

Le Mans 24: Μια προσωπική ανασκόπηση από τον φετινό θρυλικό αγώνα αυτοκινήτων

Λίγο πριν πάω φρόντισα να ενημερωθώ όσο περισσότερο μπορώ. Τα βασικά χαρακτηριστικά του αγώνα τα ήξερα, όπως για παράδειγμα ότι είναι μέρος του WEC (World Endurance Championship), το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Αντοχής, ότι είναι ο μόνος 24ωρος αγώνας αντοχής, και κανένας άλλος στο πρωτάθλημα δεν προσεγγίζει καν τις προκλήσεις και τις δυσκολίες που έχει. Ότι είναι 3 οδηγοί ανά αυτοκίνητο οι οποίοι αλλάζουν περίπου κάθε 2 ώρες, και ότι έχει 3 κατηγορίες αυτοκινήτων εκ των οποίων η κορυφαία κατηγορία είναι τα λεγόμενα Hypercars.

Βρήκα όμως στην έρευνά μου και κάποια πολύ ενδιαφέροντα fun facts για το Le Mans, όπως, για παράδειγμα, ότι το 1933 το αυτοκίνητο της Alfa Romeo είχε μια διαρροή καυσίμου στα μισά περίπου του αγώνα την οποία «έφτιαξαν» με μια τσίχλα, και το αυτοκίνητο αυτό κέρδισε τον αγώνα με 10 δευτερόλεπτα διαφορά. Ή ότι το 1988 η Peugeot δούλευε στο λεγόμενο Project 400 κατά το οποίο κατασκεύασαν το Peugeot WM88, το οποίο δεν ήταν ούτε αξιόπιστο ούτε ανταγωνιστικό…αλλά είχε έναν και μοναδικό στόχο, …να σπάσει το ρεκόρ ταχύτητας, το οποίο και πέτυχαν όταν το αυτοκίνητο «έπιασε» τα 405 χλμ/ω, ένα ρεκόρ το οποίο υπάρχει ακόμα και σήμερα.

Πήγα λοιπόν ενημερωμένη και έτοιμη να το ζήσω. Όπως με τα περισσότερα πράγματα στη ζωή όμως, έτσι και με αυτό, όσα δεδομένα και αν γνωρίζεις, ή πιστεύεις ότι γνωρίζεις, το να βιώνεις κάτι ο ίδιος είναι πάντα διαφορετικό, και στη συγκεκριμένη περίπτωση, αυτό που βίωσα ήταν ναι μεν οικείο σε κάποιο βαθμό, καθότι είμαι και εγώ τεράστια fan του μηχανοκίνητου αθλητισμού, αλλά ταυτόχρονα και πολύ διαφορετικό από αυτό που περίμενα.

Το κομμάτι της οικειότητας έχει περισσότερο να κάνει με τον κόσμο και τη συμπεριφορά του. Τι εννοώ; Το πρώτο πράγμα που μου έμαθαν τα ράλλυ, και το οποίο επιβεβαιώθηκε και στο Le Mans, είναι ότι όταν πραγματικά αγαπάς κάτι, καμία δύσκολη συνθήκη δεν θα σε σταματήσει από το να το προσφέρεις στον εαυτό σου και να το απολαύσεις, ούτε η κούραση (ή εξάντληση), ούτε η βροχή και το κρύο, ούτε καν η αϋπνία. Και το ακόμα πιο παράδοξο είναι ότι όλα αυτά τα φαινομενικά αποτρεπτικά στοιχεία ή χαρακτηριστικά είναι επί της ουσίας μέρος της εμπειρίας και της απόλαυσης και του αγώνα του ίδιου και της παρακολούθησης αυτού.

Όταν λοιπόν έφτασα (για 2^η φορά από το ξεκίνημα του αγώνα) στο circuit, στις 4:30 το πρωί για να προλάβω να δω τα τέρατα αυτά να τρέχουν νύχτα και κατά τη διάρκεια της ανατολής του ηλίου, και είδα εκατοντάδες ανθρώπους στις κερκίδες να κοιμούνται κυριολεκτικά όρθιοι στα καθίσματά τους, τυλιγμένοι με αδιάβροχα επειδή έκανε και αρκετό κρύο και έβρεχε ασταμάτητα, δεν μου έκανε εντύπωση. Αντιθέτως χαμογέλασα, γιατί η εικόνα δεν μου ήταν απλά οικεία, αλλά προσωπική. Βλέποντάς τους, θυμήθηκα τον εαυτό μου να ξυπνάω στις 3 για να προλάβω να μπω στην πρώτη Ειδική Διαδρομή της ημέρας στο Ράλλυ Ακρόπολις, ή στο Ράλλυ Καταλούνια, να φτάνω επιτέλους μετά από αρκετή ώρα περπάτημα στο σημείο από όπου ήθελα να παρακολουθήσω, και να κοιμάμαι είτε στο αυτοκίνητο είτε σε ένα φορητό καρεκλάκι από τις 6 μέχρι τις 8 που θα έμπαινε ο πρώτος στην Ειδική.  

Δυστυχώς υπήρξα πολύ άτυχη διότι από τις 4 το πρωί μέχρι τις 8 είχε βγει στο circuit το αυτοκίνητο ασφαλείας λόγω έντονης βροχόπτωσης, και έτσι τα αυτοκίνητα απλά «έκαναν βόλτες» ακολουθώντας το safety car, οπότε κατά τις 7 πήγα και εγώ στο αυτοκίνητο και κοιμήθηκα μια ωρίτσα μέχρι που τα άκουσα να βρυχώνται και πάλι και ξαναπήγα στις κερκίδες για να τα απολαύσω, στο κρύο, στην βροχή, στον αδυσώπητο αέρα, και θυμήθηκα αυτό που λέγεται πάντα για τον αγώνα αυτό…it always rains in Le Mans. Εντάξει, εν προκειμένω το παράκανε λίγο, αλλά το παράδοξο ξανά είναι ότι δεν μετάνιωσα που έχασα τον ύπνο μου για το φαινομενικό τίποτα. Ήταν και αυτό μέρος της εμπειρίας.

Αυτό λοιπόν ήταν το οικείο κομμάτι: η αγάπη του κόσμου όχι μόνο για τη συγκεκριμένη διοργάνωση, αλλά για τη γενικότερη φιλοσοφία του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Η ανάγκη να «ταΐσουμε» τόσο την όραση όσο και την ακοή, ακόμα και μέσα από αντίξοες συνθήκες. Να θαυμάσουμε τόσο την τεχνολογική πτυχή που χαρακτηρίζει αυτά τα αυτοκίνητα όσο και το ανθρώπινο στοιχείο των αγώνων, δηλαδή, τους οδηγούς ή πιλότους και το πνεύμα τους, την αντοχή τους, και τις ικανότητές τους.

Μία μέρα πριν ξεκινήσει ο αγώνας μίλησα με δύο από τους πιλότους της Peugeot Sport, τον Ελβετό Nico Muller, και τον Γάλλο Loic Duval. Μιλώντας με τον Duval, τον ρώτησα πως διαχειρίζεται το κομμάτι της νύχτας ενώ πηγαίνει με 300 χλμ/ω και έχει να αντιμετωπίσει τη βροχή, το spray και τα φώτα των αυτοκινήτων που είναι μπροστά, όπως επίσης και τα φώτα της πίστας. Η απάντησή του ήταν ότι είναι ένας συνδυασμός αίσθησης, εμπειρίας και τύχης, κάτι το οποίο κατανοώ μεν, σε σοκάρει όταν το ακούς δε. Τόνισα λοιπόν το πόσο αδιανόητο και έξω από το κανονικό ακούγεται, πόσο «ακραίο» είναι για έναν κανονικό άνθρωπο, έξω από το νορμάλ. Και σε αυτό μού απάντησε αμέσως ότι «για εμάς, αυτό είναι το νορμάλ».  

Το λιγότερο οικείο κομμάτι είχε να κάνει με δύο πράγματα. Το πρώτο ήταν το μέγεθος της διοργάνωσης: η τερατώδης έκτασή της, η άψογη οργάνωσή της και το γεγονός ότι μια ολόκληρη πόλη μεταμορφώνεται για τον αγώνα αλλά ταυτόχρονα λειτουργεί σα ρολόι. Ένα από τα πιο ευχάριστα πράγματα ήταν το λεγόμενο Fan Zone, μια τεράστια έκταση στο εσωτερικό του Circuit, κοντά στα pits, το οποίο είναι φτιαγμένο για να διασκεδάζει και να εξυπηρετεί τους εκατοντάδες χιλιάδες οπαδούς του αγώνα που έρχονται να τον απολαύσουν. Από boutique για να αγοράσεις σουβενίρ, μπυραρίες, εστιατόρια, καφέ, μικρούς συναυλιακούς χώρους όπου έπαιζαν μπάντες, μεγάλα περίπτερα της κάθε ομάδας όπου πουλάνε merchandise της εκάστοτε μάρκας και εκθέτουν παλιά μοντέλα των αυτοκινήτων που έλαβαν μέρος στον αγώνα στο παρελθόν, κτλ. Οφείλω παρ’ όλα αυτά να τονίσω και κάτι αρνητικό, ότι δηλαδή όλα, και εννοώ όλα τα προϊόντα που ήταν προς πώληση ήταν εξωφρενικά ακριβά, τόσο τα βρώσιμα όσο και τα πράγματα στις μπουτίκ της διοργανώτριας λέσχης ACO (Automobile Club de l’ Ouest), οπότε ακόμα και μισό 24ωρο εκεί τα χρήματα που κάποιος θα ξόδευε θα ήταν πολλά.

Το δεύτερο έχει να κάνει με τη διάρκεια του αγώνα. Όσο και αν το γνωρίζεις, το να το βιώνεις είναι αλλιώς. Στα ράλλυ, για παράδειγμα, ενώ ο αγώνας μπορεί να διαρκεί 3-4 μέρες, υπάρχουν διακριτές «παύσεις» που σημαίνουν ένα είδος τέλους: το πρωινό και μεσημεριανό σκέλος, τα οποία συνήθως αποτελούνται από 3 ή 4 Ειδικές Διαδρομές, το γεγονός ότι κάθε ημέρα έχει και ένα τέλος, όπου αυτοκίνητα, πληρώματα και τα crew των ομάδων τελειώνουν τη δουλειά τους και μαζεύονται, και ο αγώνας ξεκινά και πάλι την επόμενη μέρα.

Εδώ δεν υπάρχουν παύσεις. Εκτός από τα δοκιμαστικά που λαμβάνουν χώρα λίγες ημέρες πριν, και τα προκριματικά για να δοθεί το Hyperpole, ποιος δηλαδή θα ξεκινήσει πρώτος και με τι σειρά εκκίνησης θα τρέξουν, υπάρχει αρχή, αγώνας, και τέλος. Και ο αγώνας φαντάζει ατελείωτος. Για 24 ολόκληρες ώρες δουλεύουν ασταμάτητα όλα τα μέλη της εκάστοτε ομάδας. Όταν έφτασα στο circuit τα ξημερώματα της Κυριακής, οι γιγαντοοθόνες που μετέδιδαν τον αγώνα ζωντανά έδειχναν ανά διαστήματα τι συμβαίνει μέσα στα pits, και ήταν συγκλονιστικό να βλέπεις μέλη του πληρώματος να έχουν ακουμπήσει σε έναν τοίχο, σε μια καρέκλα, ή να έχουν πάρει ένα ελαστικό αγκαλιά και να ξαποσταίνουν ή να κοιμούνται για λίγο. Το ίδιο όμως ισχύει και για όλους τους ανθρώπους που παρακολουθούν οι γράφουν για τον αγώνα. Στο γραφείου τύπου η εικόνα ήταν ίδια…δημοσιογράφοι και φωτογράφοι οι οποίο ήταν εκεί στις 4 το πρωί, εξουθενωμένοι, είτε να γράφουν είτε να κοιμούνται για λίγο επάνω στο γραφείο τους.

Αξιοσημείωτη ωστόσο είναι και η ίδια η πόλη του Le Mans την οποία μπόρεσα λίγο να γυρίσω και με το αυτοκίνητο και περπατώντας. Είναι όμορφη, καθαρή, γραφική με ωραία σοκάκια και μαγαζιά, και παίζει και αυτή μεγάλο ρόλο στον αγώνα ειδικά την Παρασκευή, όπου παραδοσιακά μία μέρα πριν τον αγώνα γίνεται η Παρέλαση των Πιλότων (La Parade des Pilotes) όπου παρελαύνουν οι οδηγοί κάθε αυτοκινήτου επάνω σε διαφορετικά κάμπριο ρετρό αυτοκίνητα και πετάνε διαφημιστικά memorabilia στους δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που βρίσκονται εκεί. Ελάχιστα χιλιόμετρα από το κέντρο της δε, βρίσκονται πελώρια, χαοτικά πάρκινγκ ειδικά διαμορφωμένα και οργανωμένα για τον αγώνα, τα οποία ήταν σχεδόν ασφυκτικά γεμάτα όλες τις ημέρες για να εξυπηρετήσουν τους περίπου 320,000 θεατές οι οποίοι ερχόντουσαν είτε με το αυτοκίνητό τους, είτε με τα camper τους τα οποία ήταν μόνιμα παρκαρισμένα εκεί σε ειδικούς χώρους για να έχουν πρόσβαση σε διάφορα σημεία του circuit. A! Και μην ξεχάσουμε ότι λίγα εκατοντάδες μέτρα από την κεντρική είσοδο του circuit, δίπλα σε ένα από τα χαοτικά πάρκινγκ, υπάρχει ένα ελικοδρόμιο και ένας διάδρομος προσγείωσης για ιδιωτικά τζετ…σε περίπτωση που βρίσκετε την οδήγηση πολύ μπανάλ…

Αυτό είναι λοιπόν το Le Mans. Μπήκε στο bucket list. Και ενώ μπορεί να μην κατάφερα να δω όλα όσα ήθελα, και ενώ με τη βροχή και το κρύο και τον αέρα και τα σούρτα-φέρτα πάνω-κάτω στο circuit δεν το γλίτωσα το κρύωμα, δεν μετανιώνω τίποτα. Ήταν μια εξαιρετικά όμορφη και πρωτόγνωρη εμπειρία την οποία προτείνω ανεπιφύλακτα σε οποιονδήποτε φίλο του motorsport, και ενώ τα ράλλυ για μένα προσωπικά παραμένουν στην κορυφή του μηχανοκίνητου αθλητισμού, ανυπομονώ να βιώσω και άλλες διοργανώσεις, γιατί η λατρεία για την ταχύτητα και τον ήχο είναι ανίατη.

Τέλος, να σημειώσουμε πως για δεύτερη συνεχή χρονιά, και μετά από πολλές ανατροπές κατά τη διάρκεια των 24 αυτών ωρών, το φετινό Le Mans κέρδισε η Ferrari 499P με το αυτοκίνητο #50 των Antonio Fuoco, Miguel Molina και Nicklas Nielsen.