Μήπως το μέλλον της αυτοκίνησης δεν είναι ακόμη ηλεκτρικό;

Οι άνθρωποι «θέλουν κάποια ηλεκτροκίνηση… αλλά θέλουν να έχουν ακόμα τη μυρωδιά και την αίσθηση του σπορ αυτοκινήτου, όπως επίσης και τον θόρυβο». Αυτά ήταν τα λόγια του Lawrence Stroll πριν λίγες εβδομάδες, όταν το Reuters ανακοίνωσε ότι η Aston Martin θα καθυστερήσει την κυκλοφορία του πρώτου της ηλεκτρικού αυτοκινήτου λόγω έλλειψης ζήτησης από τους καταναλωτές.

Η εταιρεία στοχεύει τώρα στην κυκλοφορία του ηλεκτρικού οχήματός της με μπαταρία (BEV) το 2026, έναν χρόνο αργότερα από το προγραμματισμένο, κάνοντας την Aston Martin μια ακόμα εταιρεία που άλλαξε τους στόχους και τις προτεραιότητές της όσον αφορά την ηλεκτροκίνηση καθώς οι επενδύσεις ξεπέρασαν τη ζήτηση σε αμιγώς ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα.

«Η ζήτηση των καταναλωτών, στο επίπεδο τιμής της Aston Martin, δεν είναι αυτή που πιστεύαμε ότι θα ήταν πριν από δύο χρόνια», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο εκτελεστικός πρόεδρος Lawrence Stroll. Ο Stroll είπε ότι υπάρχει «πολύ μεγαλύτερη ζήτηση» για plug-in υβριδικά οχήματα, ειδικά για μια εταιρεία όπως η Aston Martin, διότι δεν είναι ακόμα έτοιμοι να «χάσουν» όλα αυτά που παραδοσιακά προσφέρει ένα σπορ αυτοκίνητο. Ως εκ τούτου, το πρώτο υβριδικό υπεραυτοκίνητο της μάρκας, Valhalla, πρόκειται να μπει στην παραγωγή φέτος.

Ας δούμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Αν και οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων συνεχίζουν να αυξάνονται σε όλο τον κόσμο, και η αύξηση αυτή είναι της τάξεως του 50%, οι αυτοκινητοβιομηχανίες και οι αναλυτές περίμεναν περισσότερα, και αντί να πανηγυρίζουν, τα στελέχη της αυτοκινητοβιομηχανίας ανησυχούν ότι η ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα μειώνεται, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τα σχέδιά τους να επενδύσουν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για την ανάπτυξη νέων μοντέλων και την κατασκευή εργοστασίων. Οι ανησυχία αυτή επιτείνεται όταν παρατηρούν ότι σε όσες χώρες μειώνονται ή αφαιρούνται τα οικονομικά κίνητρα, οι δείκτες των πωλήσεων παίρνουν την κατιούσα.

Τις τελευταίες εβδομάδες, η General Motors, η BMW, η Ford Motor και η Tesla ανέφεραν πιο αργές πωλήσεις και ενδείξεις ότι η οικονομία εξασθενούσε. «Η δέσμευσή μας για ένα all-E.V. (αμιγώς ηλεκτρικό) μέλλον είναι δυνατή όσο ποτέ», είπε η Mary T. Barra, διευθύνουσα σύμβουλος της G.M. Όμως, πρόσθεσε, η αγορά αποδεικνύεται «λίγο ανώμαλη». Ως αποτέλεσμα, η G.M θα περιμένει αρκετούς μήνες για να ξεκινήσει την πώληση ορισμένων νέων ηλεκτρικών μοντέλων, συμπεριλαμβανομένου του σπορ οχήματος Chevrolet Equinox.

Η Ford και η G.M έχουν ποντάρει δισεκατομμύρια για την ανακατασκευή εργοστασίων και την κατασκευή νέων ηλεκτρικών οχημάτων, μπαταριών και άλλων εξαρτημάτων. Εάν οι αυτοκινητοβιομηχανίες δεν τα έχουν υπολογίσει σωστά, οι συνέπειες μπορεί να είναι σοβαρές. Η Stellantis –μητρική εταιρεία των Chrysler, Jeep και Ram– δεν έχει ακόμη αρχίσει να πουλά καθόλου ηλεκτρικά οχήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων στην Κίνα και την Ευρώπη αυξάνονται επίσης πιο αργά από ό,τι πριν από λίγους μήνες.

Ηλεκτροκίνητα: Ναι μεν, αλλά…

Το περασμένο έτος ήταν ρεκόρ για τα ηλεκτρικά οχήματα στις ΗΠΑ, με περισσότερα από 1,2 εκ. πωλήσεις. Αυτό ήταν 50% υψηλότερο από το 2022, ωστόσο υπάρχουν ενδείξεις ότι η ζήτηση για EV μπορεί να μην είναι τόσο έντονη όσο περίμεναν οι αυτοκινητοβιομηχανίες. Πριν από δύο χρόνια ήταν όλα πολύ συναρπαστικά και ο κόσμος φαίνεται να «παρασύρθηκε» από την νέα αυτή τεχνολογία.

Μακροπρόθεσμα όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι με καινούργιες τεχνολογίες, καθ’ ότι όσο περισσότερα τέτοια οχήματα πωλούνται, τόσο πιο δύσκολο γίνεται το να μεταπείσεις τον μέσο αγοραστή. Αρχίζεις να χάνεις μερικούς από εκείνους τους πρώτους χρήστες που ήθελαν να μπουν νωρίς στο νέο αυτό κύμα, και αυτοί που μένει πια να αγοράσουν το προϊόν είναι λίγο πιο επιλεκτικοί με τα χρήματά τους, κάνουν πολύ περισσότερες ερωτήσεις και έχουν πολλές περισσότερες ανησυχίες.

Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη ότι επιβραδύνεται η πώληση αυτών των αυτοκινήτων. Εάν κοιτάξουμε τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, είναι σαφώς πιο ακριβά. Οι τιμές υψηλές, όπως και τα επιτόκια. Όταν κοιτάμε πίσω την τελευταία δεκαετία, τα επιτόκια ήταν χαμηλά και αυτό διευκόλυνε και τροφοδότησε πιο ακριβές αγορές οχημάτων. Αυτό όμως δεν ισχύει πια. Επίσης, υπάρχουν άνθρωποι που είναι λίγο δύσπιστοι σχετικά με τις υποδομές και ορισμένα από τα δίκτυα φόρτισης. Μερικοί επίδοξοι αγοραστές ηλεκτρικών οχημάτων μπορεί να ανησυχούν για την εύρεση αρκετών θέσεων για γρήγορη φόρτιση αυτοκινήτων σε οδικά απομακρυσμένα ταξίδια. Πολλές έρευνες δείχνουν ότι μετά την τιμή, η υποδομή φόρτισης είναι ο Νο. 1 λόγος ανησυχίας των ανθρώπων που σκέφτονται να αγοράσουν ένα ηλεκτρικό όχημα.

Η Mercedes-Benz νωρίτερα αυτό τον μήνα πήγε πίσω τον στόχο της ηλεκτροκίνησης κατά πέντε χρόνια και διαβεβαίωσε τους επενδυτές ότι θα συνεχίσει να βελτιώνει τα μοντέλα της με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Η εταιρεία διατήρησε αμετάβλητες τις βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες προβλέψεις της. «Τα E.V. εξακολουθούν να έχουν μεγάλη ζήτηση», δήλωσε στους αναλυτές ο Τζιμ Φάρλεϊ, διευθύνων σύμβουλος της Ford. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι ο αυξημένος ανταγωνισμός είχε ρίξει τις τιμές.

Οι αυτοκινητοβιομηχανίες παρουσίασαν τουλάχιστον 14 νέα αμιγώς ηλεκτρικά μοντέλα τον τελευταίο χρόνο, σύμφωνα με την Cox, και αύξησαν την παραγωγή μοντέλων που είχαν έλλειψη. Αναπόφευκτα, ορισμένοι πωλούν καλύτερα από άλλους. «Η ζήτηση αυξάνεται, αλλά όχι στον βαθμό που η προσφορά και η παραγωγή αυξάνονται», επισήμανε ο Rob Cochran, διευθύνων σύμβουλος της #1 Cochran Automotive. Ακόμη και η Tesla –που κυριαρχεί στην αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, με περίπου τις μισές πωλήσεις το τελευταίο τρίμηνο– δυσκολεύτηκε να πουλήσει αυτοκίνητα και χρειάστηκε να μειώσει αρκετά τις τιμές.

Προβληματισμοί

Κάτι άλλο που είχε μεγάλο ενδιαφέρον ήταν το γεγονός ότι η Hertz ανακοίνωσε πρόσφατα ότι επρόκειτο να πουλήσει περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου στόλου ηλεκτρικών οχημάτων της και να χρησιμοποιήσει μερικά από τα έσοδα για να αγοράσει αυτοκίνητα εσωτερικής καύσης. Αυτό φαίνεται να συνέβη γιατί η βραχυπρόθεσμη ιδιοκτησία ή ενοικίαση ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου είναι δύσκολη καθ’ ότι ζητάς ουσιαστικά από τους ανθρώπους να έχουν μια εντελώς διαφορετική σχέση με τα οχήματά τους. Έτσι, εάν κάποιος δεν πρόκειται να έχει αυτό το αυτοκίνητο για πάντα ή είναι κάτι καινούργιο για αυτούς, μπορεί να μην ξέρουν πού να το φορτίσουν.

Ενδέχεται να μην έχουν τη δυνατότητα να το φορτίσουν εκεί που ζουν, και αν αυτό είναι κάτι προσωρινό, δεν πρόκειται απαραίτητα να επενδύσουν τα χρήματα. Κοντά σε αυτά και το γεγονός της διαπίστωσης ότι οι τιμές μεταπώλησης των αμιγώς ηλεκτρικών αυτοκινήτων δεν είναι ανταγωνιστικές, όπως εκείνων με θερμικούς κινητήρες. Και αν για έναν απλό ιδιοκτήτη αυτό δεν είναι καθοριστικά σημαντικό (;) για εταιρείες με μεγάλους στόλους BEVs έχει τεράστια σημασία…

Επίσης υπήρχαν παράπονα για αιτίες επισκευής, και ιδιαίτερα για τις μπαταρίες. Και αυτό ξανά έχει να κάνει με τη νέα τεχνολογία. Δεν αισθάνονται όλοι άνετα να επισκευάσουν αυτές τις μπαταρίες. Άλλοι άκουσαν ότι οι μπαταρίες προκαλούν πυρκαγιές και είναι λογικό ένα συνεργείο να μη θέλει να πάρει αυτό το ρίσκο.

Ορισμένοι αναλυτές είπαν ότι η άνιση ανάπτυξη δεν ήταν έκπληξη, καθώς τα ηλεκτρικά οχήματα μετατρέπονται από ένα εξειδικευμένο προϊόν σε μια πιο μαζική προσφορά στην αγορά. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων εξακολουθούν να μαθαίνουν για την τεχνολογία, και οι αυτοκινητοβιομηχανίες και οι έμποροι ανακαλύπτουν πώς να τους πουλήσουν καλύτερα.

Οι αγοραστές εξακολουθούν να ενδιαφέρονται για τα ηλεκτρικά οχήματα, δείχνουν έρευνες, αλλά αγωνίζονται να τα αντέξουν οικονομικά. Η μέση τιμή που πληρώθηκε για ένα ηλεκτρικό όχημα στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν λιγότερο από 51.000 δολάρια τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την Cox Automotive. Αυτή είναι μια τεράστια πτώση από τα 65.000 $ πέρυσι. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλό για πολλούς αγοραστές καινούργιων αυτοκινήτων, ειδικά αφού τα υψηλά επιτόκια έχουν κάνει τις μηνιαίες πληρωμές αυτοκινήτων πιο ακριβές.

Τα τελευταία χρόνια, οι αυτοκινητοβιομηχανίες πλημμύρισαν την αγορά με SUVs που απευθύνονται σε εύπορους ιδιοκτήτες προαστίων. Και εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη αυτοκινήτων με τιμή κάτω των 30.000 $, που μπορούν να αντέξουν οικονομικά οι αγοραστές της μεσαίας τάξης. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν λάβει το μήνυμα ότι η πώληση ηλεκτρικών οχημάτων είναι διαφορετική από την πώληση αυτοκινήτων εσωτερικής καύσης.

Για όσους ενδιαφέρονται να αγοράσουν ένα ηλεκτρικό όχημα, τα καλά νέα είναι ότι οι τιμές είναι πιθανό να συνεχίσουν να πέφτουν, αλλά το ερώτημα δεν είναι αυτό. Τα ερωτήματα που φαίνεται να πρέπει να θέσουμε από εδώ και στο εξής είναι: ποιο είναι στην πραγματικότητα το μέλλον της ηλεκτροκίνησης, μήπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες βιάστηκαν να προσφέρουν ένα προϊόν που εντέλει δεν είναι σίγουροι πώς να πουλήσουν στον μέσο καταναλωτή, και γιατί ένα τόσο μεγάλο ποσοστό της βιομηχανίας λίγα μόλις χρόνια μετά άλλαξαν ριζικά τη στρατηγική τους αναβάλλοντας την περαιτέρω παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων για αρκετά έτη λόγω μιας μικρής πτώσης στις πωλήσεις; Μήπως τελικά, το μέλλον δεν είναι ακόμη ηλεκτρικό;