Spa: Λαμπιάζε-Φερστάπεν, ένα «γηραιό» ζευγάρι

Στις 18 Αυγούστου 1716 ο μισθοφορικός στρατός του Ματίας Σούλενμπουργκ (Johann Matthias von der Schulenburg) αναχαιτίζει σε αποφασιστική μάχη τους Τούρκους στην πολιορκία της Κέρκυρας, για λογαριασμό της Βενετίας. Η όπερα του Βιβάλντι, «Juditha triumphans» έχει ανάλογο θέμα. Κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών για την άμυνα του νησιού, κάθε οχυρωματική λεπτομέρεια επιβλέπεται από τον ίδιο και εκτελείται από τους μηχανικούς του, έτσι ώστε το Φρούριο της Κέρκυρας μεταμορφώνεται σταδιακά σε έναν απροσπέλαστο χώρο. Ο Schulenburg αντικρίζει τον κίνδυνο με ηρεμία. Μόνο μία φορά τον πετυχαίνει αναστατωμένο η αγαπημένη του Έλενα Πιζάνι –μια από τις δίδυμες κόρες του Ενετού ναυάρχου Αντρέα Πιζάνι. Της δίνει ένα μικρό, ημικυκλικό κομμάτι σιδήρου, πλαισιωμένο από ψηλά μυτερά καρφιά. «Ξέρεις τι είναι αυτό;». «Όχι», του απαντά η Έλενα και παίρνει το σιδερένιο κομμάτι στο χέρι της. «Πρόκειται για μια ανθρώπινη χυδαιότητα. Λέγεται τρίβολος.». «Και σε τι χρησιμεύει;». «Θα ρίξουμε δέκα χιλιάδες κομμάτια από δαύτα στο πεδίο εφόρμησης μπροστά στους λόφους, ώστε να τραυματίσουμε τα πόδια των αραβικών αλόγων κατά την επίθεση και να πέσουν. Φαντάσου: έξι χιλιάδες αραβικά άλογα, ό,τι πιο εκλεκτό στη γη, τα οποία είμαστε αναγκασμένοι να σκοτώσουμε κατ’ αυτόν τον αποτρόπαιο τρόπο.». Η Έλενα ρωτά χαμηλόφωνα: «Και όσον αφορά τους ανθρώπους;». «Καλή μου Έλενα», της απαντά ο στρατάρχης —επίσης χαμηλόφωνα— «στα έξι χιλιάδες αραβικά άλογα, τα έξι χιλιάδες είναι καλά. Στους έξι χιλιάδες ανθρώπους, οι έξι.».

Παρόλο που η σύγκριση φαίνεται ανόμοια και καταδεικνύει, αρχικώς, έπαρση για τον νεότερο δυτικό πολιτισμό, την παραθέτω, έστω και καθ’ υπερβολή, για να τονίσω τη σπουδαιότητα και την ιδιαιτερότητα των συντελεστών που απαρτίζουν τη Formula 1. Σε κάθε αγώνα της επελαύνουν 18.000 γερμανικά, ιαπωνικά, ιταλικά και γαλλικά άλογα οδηγούμενα από 20 πιλότους σπανίων ικανοτήτων και αποφασιστικότητας. Από αυτούς μόνο τρεις είναι παγκόσμιοι πρωταθλητές. Συγκαταλέγονται στους 36 παγκόσμιους πρωταθλητές που έχουν αναδειχθεί στα 73 συναπτά έτη της υπάρξεως της. Ένας Αργεντινός, τρείς Βραζιλιάνοι, δύο Ιταλοί, ένας Ισπανός και δύο Φινλανδοί. Οι υπόλοιποι 27 πιλότοι είναι αγγλοσάξονες, απόγονοι του Ματίας Σούλενμπουργκ. Ατρόμητοι, δεικτικοί, αποφασισμένοι, οπλισμένοι με μία νοοτροπία που κατάγεται απευθείας από την ύπαρξη του πλατωνικού υπερουρανίου κόσμου των Ιδεών. Υπηρετούν, έστω και ασυνειδήτως, έναν υπερβατικό σκοπό πέραν της καθημερινής εμπειρίας ή της δουλικής πίστεως. Ο Γιόχαν Ματίας του Schulenburg —ο ανδριάντας του οποίου βρίσκεται αριστερά της εισόδου του παλαιού φρουρίου της Κέρκυρας και η ανάμνησή του, μαζί με την ευγνωμοσύνη στον Άγιο Σπυρίδωνα, συντροφεύει τη βαρκαρόλα που πραγματοποιείται κάθε χρόνο τις ημέρες του Αυγούστου σε αναπαράσταση της πολιορκίας—, δεν υποτιμά τους Τούρκους ιππείς λέγοντας ότι μόνο έξι από αυτούς αξίζουν, ενώ τα έξι χιλιάδες αραβικά άλογα είναι συλλήβδην άξια επαίνων. Καθιστά σαφές στην αγαπημένη του, χαμηλόφωνα, ότι η ιδεώδης δύναμη και ομορφιά αξίζει περισσότερο από την κατακερματισμένη ανθρώπινη εμπειρία και τη ματαιότητα που φέρει μαζί της. Ήταν, εξάλλου προσωπικός φίλος και συνδαιτυμών του Λάιμπνιτς, ενός εκ των σημαντικοτέρων φιλοσόφων του 17ου και του 18ου αιώνα που θεωρείται οικουμενικό πνεύμα της εποχής του (homo universalis)· έχει χαρακτηριστεί ως «ο πολυμαθέστερος ανήρ μετά τον Αριστοτέλη». Επειδή, συχνά, στην προσπάθεια μας να συνειδητοποιήσουμε τον κόσμο που μας περιβάλλει παρασυρόμαστε σε εξισωτικές συγκρίσεις, είναι ασφαλέστερο να εμπιστευτούμε τη δύναμη του αναστοχασμού που έχουμε και τη συνθετική ικανότητα γνώσης που μας παρέχει. Ειδικά σε θέματα που δεν άπτονται της προσωπικής εμπειρίας, όπως η οδήγηση ενός μονοθεσίου της Formula 1, είναι αναγκαία η επιμονή στη συγκριτική θεώρηση της γνώσης για να υποκατασταθεί το έλλειμμα της αισθήσεως. Μέσω των στατιστικών στοιχείων και την αναλυτική τους επεξεργασία δίνεται η δυνατότητα μιας ακριβέστερης προσέγγισης της πραγματικότητας ακόμα και εάν αδυνατούμε στην εμβίωση της. Από τα 73 πρωταθλήματα τα 60 έχουν κατακτηθεί από αγγλοσάξονες οδηγούς σε ένα σπορ που φτιάχτηκε από αγγλοσάξονες μηχανικούς, ακριβώς γιατί χωρίς να υποτιμούν τις ανθρώπινες αδυναμίες τους εμπιστεύονται τη γραφειοκρατική χρησιμότητα της καταγραφής και τη δύναμη που ακολούθως παρέχει, διότι αξιοποιεί την εμπειρία του παρελθόντος σε πνευματικό επίπεδο. Δεν χρειάζεται να επανέρχονται ξανά και ξανά στην επανάληψη μιας κινήσεως που έχει ήδη καταγραφεί και έχει αξιολογηθεί. Ο Τζανπιέρο Λαμπιάζε, ο από επταετίας μηχανικός αγώνα του Μαξ Φερστάπεν, μπορεί να καθοδηγήσει με ακρίβεια τον «τυφλό», σχεδόν, πιλότο του με τη βεβαιότητα των στατιστικών καταγραφών που διαθέτει. Επίσης πρέπει να καταλαγιάσει την αγωνία, λόγω της περιορισμένης οπτικής, του οδηγού του αλλά κυρίως της άγνοιας των συνθηκών του αγώνα. Η σχέση μηχανικού και οδηγού είναι τόσο ισχυρή που συνεχώς υπόκειται σε συγκρούσεις, διαταραχές και συμβιβασμούς. Όπως είπε ο Kρίστιαν Χόρνερ για το δίδυμο της επιτυχίας, μοιάζουν με γηραιό πολύχρονο ζευγάρι. Οι 5.994 Τούρκοι ιππείς κινούνταν ατάκτως και περιστασιακά, ακολουθώντας έναν πρωτόγονο περιπετειώδη τρόπο συνειδήσεως που, στην καλύτερη των περιπτώσεων, έχαιρε κάποιας συνοχής εάν υποστηρίζονταν από την πίστη. Είμαι υποχρεωμένος να επιμείνω για μία ακόμα φορά: Οι οδηγοί της Formula 1 είναι ασυγκρίτως διαφορετικοί από οποιονδήποτε άλλο οδηγό αγώνων. Είναι μετά βεβαιότητος ασυγκρίτως υπέρτεροι για έναν πολύ ειδικό λόγο: Ενσαρκώνουν την εμπειρία και τη γνώση ενός απρόσωπου μηχανισμού όντας πιστοί σ’ αυτόν.

Formula 1: Τι έγινε στο 12ο φετινό Γκραν Πρι του Βελγίου

Ο Σαρλ Λεκλέρ διατήρησε την πρώτη θέση που του παραχωρήθηκε λόγω τιμωρίας του Μαξ Φερστάπεν έως τα μέσα της ευθείας Kemmel, αμέσως μετά την εκκίνηση. Όπως είπε ο ίδιος: «Δεν υπήρχε λόγος αμύνης». Εκείνο που τον ενδιέφερε ήταν να κρατήσει πίσω του τον Λούϊς Χάμιλτον, ο οποίος δύο φορές προσπάθησε να τον υπερκεράσει (undercut) μέσω του pit stop, στον 12ο και στον 27ο γύρο. Δεν τα κατάφερε. Ο ρυθμός της Ferrari στα χέρια του ταλαντούχου οδηγού ήταν καλύτερος από αυτόν της Mercedes. Μόνο όταν ο Λεκλέρ προσπάθησε να προσπεράσει τον Σέρτζιο Πέρεζ δημιουργήθηκε πρόβλημα ελλείψεως καυσίμου και  αναγκασμένος να διακόψει την επίθεση στον Μεξικανό άφησε τον Βρετανό να πλησιάσει. Δεν υπήρξαν ουσιαστικές απειλές μεταξύ των οδηγών σε όλη τη διάρκεια του αγώνα. Ένα ζήτημα δεοντολογίας ετέθη σχετικά με τον τρόπο που ο Φερστάπεν θα ετίθετο επικεφαλής. Εάν έπρεπε να γίνει μπαίνοντας στα pits πριν από τον πρωτοπόρο Πέρεζ ή έπρεπε να περιμένει να τον προσπεράσει εντός του αγωνιστικού χώρου. Προτιμήθηκε το δεύτερο παρά την ελάχιστη γκρίνια του Ολλανδού προς τον μηχανικό του, που όμως φαίνεται να είναι ένα είδος παιγνιδιού ανάμεσά τους. Την κατάσταση διευκόλυνε ο Χάμιλτον ο οποίος πήγε σε έναν αγώνα δύο pit stop στην απέλπιδα προσπάθεια της γερμανικής ομάδας να υπερσκελίσει (undercut) τον Μονεγάσκο. Η πρόβλεψη βροχής ήταν τέτοια που δεν δημιουργούσε κινδύνους για αλλαγή ελαστικών για βρεγμένο οδόστρωμα, οπότε οι συζητήσεις, οι διαξιφισμοί και οι ανησυχίες ήταν ακαδημαϊκού χαρακτήρα. Η τελική διαφορά από τον δεύτερο Πέρεζ ήταν 22 δευτερόλεπτα και από τον Λεκλέρ μισό λεπτό. Ο αγώνας ήταν βαρετός.

Μετά τις καλοκαιρινές διακοπές το πρωτάθλημα θα συνεχιστεί στο Zandvoort της Ολλανδίας της ιδιαίτερης πατρίδας του Φερστάπεν, αν και έχει γεννηθεί στο Βέλγιο. Η Formula 1 έφτασε στους ολλανδικούς αμμόλοφους το 1952, με τον Ιταλό Αλμπέρτο Ασκάρι (Alberto Ascari) να κυριαρχεί στον αγώνα. Η πίστα του Zandvoort ελίσσεται και ρέει μέσα στους αμμόλοφους, δημιουργώντας μια αίσθηση «τρενάκι του λούνα παρκ». Και ενώ η πίστα εκσυγχρονίστηκε εγκαίρως για την πιο πρόσφατη επιστροφή της F1 —συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της γωνίας κλίσης στη διάσημη στροφή Ταρζάν που ξεπερνά τις 18 μοίρες της Indianapolis Motor Speedway— το Zandvoort παραμένει μια σωστή, απαιτητική πίστα για τους οδηγούς.