Πλήρωμα και αυτοκίνητο: Ένας υπέροχος κόσμος

Ο εξοπλισμός ενός αγωνιστικού αυτοκινήτου  -εν προκειμένω- ενός Skoda Fabia Rally2 είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που έχουν να βλέπουν και να διαχειρίζονται οι απλοί άνθρωποι στα αυτοκίνητά τους. Δεν υπάρχουν κλειδιά για το αγωνιστικό αυτοκίνητο, ούτε ABS ούτε αερόσακοι. Το AC απουσιάζει, όπως και ο πίνακας infotainment, αλλά και ο εσωτερικός καθρέπτης. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πολλά άλλα πράγματα, χωρίς τα οποία οι τεχνικοί έφοροι και αγωνοδίκες δεν θα άφηναν το αυτοκίνητο να ξεκινήσει έναν αγώνα. Και ακόμα κι αν το έκαναν, η ζωή του πληρώματος θα ήταν πολύ πιο δύσκολη. Ας ρίξουμε μια ματιά στα βασικά για κάθε οδηγό και συνοδηγό.

1. Αγωνιστικά ρούχα με Δελτίο Αναγνώρισης (homologated)
Οι φόρμες είναι προσαρμοσμένες για κάθε οδηγό και συνοδηγό και κάθε ομάδα δημιουργεί το δικό της σχέδιο. Ταυτόχρονα, οι φόρμες πρέπει να συμμορφώνονται με τα αυστηρά πρότυπα της FIA (Federation International de l’ Automobile), για πράγματα όπως η αντίσταση στη φωτιά. Το ίδιο ισχύει και για τα μπλουζάκια, παντελόνια, μπαλακλάβα, γάντια και κράνος. Κάθε εξοπλισμός είναι εφοδιασμένος με μια ετικέτα αναγνώρισης, η οποία ελέγχεται κατά τη διάρκεια του τεχνικού ελέγχου - χωρίς αυτό, δεν μπορείτε να λάβετε μέρος στον αγώνα. Το πλήρωμα πρέπει να φορά πυράντοχα εσώρουχα για όλη τη διάρκεια του αγώνα. Συνήθως, κάθε μέλος του πληρώματος διαθέτει τέσσερα σύνολα από φόρμες για αγώνες και άλλα τρία για δοκιμές. Το κράνος περιλαμβάνει επίσης τα ακουστικά και τα μικρόφωνα, τα οποία μεταδίδουν ομιλίες μεταξύ οδηγού και συνοδηγού και εξαλείφουν άλλους ήχους, έτσι ώστε τα μέλη του πληρώματος να μπορούν να ακούν ο ένας τον άλλον.

2. Ανταλλακτικά
Δεν είναι πολλοί οι οδηγοί που μπορούν να κάνουν επισκευές στο δρόμο στις μέρες μας. Στο ράλι, συχνά απαιτούνται προσωρινές επισκευές. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα πληρώματα μεταφέρουν πολλά ανταλλακτικά, ειδικά για την ανάρτηση. Αυτά είναι τοποθετημένα σε ένα κουτί στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου, οπότε δεν είναι εμπόδιο όταν, για παράδειγμα, το πλήρωμα πρέπει να αφαιρέσει τον εφεδρικό τροχό. Υπάρχουν επίσης υγρά αντικατάστασης –όπως μισό λίτρο λαδιού κινητήρα και μισό λίτρο υγρού φρένων- ζώνη συγκράτησης και άλλα απαραίτητα όπως κολλητική ταινία, φερμουάρ, κόλλες, συνδετήρες, κομμάτια καλωδίωσης και ούτω καθεξής. Κάθε πλήρωμα χρησιμοποιεί διαφορετικά εργαλεία σύμφωνα με τις προτιμήσεις του.

3. Δύο εφεδρικοί τροχοί
Ένα κιτ επισκευής ελαστικών δεν θα σας έκανε πολύ καλό κατά τη διάρκεια ενός εξαντλητικού αγώνα όπως το Ράλλυ Ακρόπολις ή παρόμοιων εκδηλώσεων. Για τα αυτοκίνητα Rally2, είναι υποχρεωτικό να υπάρχει τουλάχιστον ένας εφεδρικός τροχός, με το πολύ δύο να επιτρέπονται από τους κανόνες. Ωστόσο, ακόμη και δύο μπορεί να μην είναι αρκετές μερικές φορές. Οι ρεζέρβες δεν πρέπει να είναι του ίδιου τύπου, οπότε το πλήρωμα μπορεί να μεταφέρει το ένα με μαλακό υλικό και το άλλο με σκληρό υλικό. Ο ίδιος ο εφεδρικός τροχός είναι τοποθετημένος με ιμάντα γρήγορης απελευθέρωσης, ο οποίος επιτρέπει στο πλήρωμα να τον βγάλει γρήγορα από το αυτοκίνητο. Ο υδραυλικός γρύλος διπλής δράσης είναι επίσης ξεχωριστός και συχνά αναπτύσσεται από εξειδικευμένους τεχνικούς κατά παραγγελία από τις αγωνιστικές ομάδες. Είναι πολύ ελαφρύς και καθιστά δυνατή την ανύψωση του αυτοκινήτου σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Ένα κρουστικό γαλλικό κλειδί με μια εφεδρική μπαταρία χρησιμοποιείται για να σφίξει τα μπουλόνια των τροχών, αλλά υπάρχει επίσης ένα κανονικό κλειδί στο αυτοκίνητο.

4. Δύο συστήματα πυρόσβεσης
Τα αυτοκίνητα πρέπει να είναι εφοδιασμένα με δύο τύπους συστημάτων πυρόσβεσης. Ο πυροσβεστήρας χειρός τοποθετείται μπροστά από το κάθισμα των συνοδηγών και χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση μικρότερων πυρκαγιών. Το αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης ελέγχεται ηλεκτρονικά, περιέχει τρία κιλά πυροσβεστικού υλικού και τοποθετείται πίσω από το κάθισμα του συνοδηγού. Όταν ενεργοποιηθεί, οι σωληνώσεις αλουμινίου απλώνουν το πυροσβεστικό υλικό στο πιλοτήριο και στον χώρο του κινητήρα. Το σύστημα ενεργοποιείται με ένα κουμπί στο εσωτερικό του αυτοκινήτου ή έναν διακόπτη κάτω από το παρμπρίζ. Σκοπός του, όμως, δεν είναι να σώσει ολόκληρο το αυτοκίνητο από τη φωτιά, αλλά να δώσει στο πλήρωμα χρόνο να βγει από αυτό και να απομακρυνθεί. Η έκδοση Δελτίου Αναγνώρισης περιλαμβάνει πραγματικές δοκιμές, όταν προσομοιώνεται μια φωτιά και αξιολογείται η αποτελεσματικότητα της καταστολής της.

5. Ζώνες ασφαλείας και κόπτης
Η ζώνη ασφαλείας έξι σημείων υπόκειται επίσης σε πολύ αυστηρούς ελέγχους. Η FIA ορίζει ακόμη και τις γωνίες τοποθέτησης μεμονωμένων ζωνών ασφαλείας και κατά τη διάρκεια κάθε τεχνικού ελέγχου, οι τεχνικοί έφοροι ελέγχουν για τυχόν ζημιές. Η σωστή ρύθμιση της κάτω ζώνης, η οποία είναι τοποθετημένη στο πάτωμα του αυτοκινήτου και περνάει από ένα άνοιγμα στο κάθισμα, είναι πολύ σημαντική. Οι ζώνες συγκράτησης ώμων πρέπει επίσης να φοριούνται κατάλληλα, με τη θέση των αγκράφων στο στήθος να είναι πολύ σημαντική. Οι πλευρικές ζώνες είναι εύκολο να ρυθμιστούν και όλα πρέπει να ταιριάζουν σωστά στην κεντρική πόρπη ασφαλείας. Αυτή η πόρπη ανοίγει και τους έξι ιμάντες με μια μόνο περιστροφή ενός μοχλού, επιτρέποντας μια γρήγορη έξοδο από το αυτοκίνητο. Σε περίπτωση που η πόρπη αποτύχει να ελευθερώσει τις ζώνες, το πλήρωμα πρέπει να έχει τον κόφτη ασφαλείας σε κοντινή απόσταση, ώστε να του επιτρέψει να κόψει τις ζώνες και να διαφύγει από το αυτοκίνητο, εάν είναι απαραίτητο.

6. «Σωλήνες»παντού
Ο κλωβός ασφαλείας (roll-cage) ζυγίζει περίπου 52 κιλά και χρησιμοποιεί 34 μέτρα σωλήνες χρωμίου-μολυβδενίου χωρίς ραφές. Υπάρχει επίσης ένα όριο στη μέγιστη επιτρεπόμενη παραμόρφωση από μια καθορισμένη δύναμη, την οποία πρέπει να αντέξει ο κλωβός ασφαλείας . Η FIA έχει απαιτήσεις για την κατασκευή, όπως διάφορους τύπους συνδέσεων, τις διαμέτρους τους και το ελάχιστο πάχος. Είναι επίσης σημαντικό να τοποθετείται το roll-cage όσο το δυνατόν πιο κοντά στο αμάξωμα, για να δημιουργηθεί το απαιτούμενο άνοιγμα για να εισέλθει το πλήρωμα από τις πλευρικές πόρτες. Το roll-cage είναι ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια εξοπλισμού ασφαλείας και μπορεί να σώσει τις ζωές του πληρώματος σε περίπτωση ατυχήματος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι Αγωνοδίκες της FIA το ελέγχουν για ζημιά μετά από κάθε έξοδο, τουμπάρισμα κλπ. Εάν ο κλωβός έχει καταστραφεί ή έστω έχει επηρεαστεί δομικά ένα σημείο του, το αυτοκίνητο δεν επιτρέπεται να συνεχίσει.

7. Hans
Δεν είναι όνομα Γερμανού συνοδηγού…, αλλά ουσιαστικό μέρος του εξοπλισμού ασφαλείας του πληρώματος. Στο παρελθόν, τραυματισμοί στους αυχενικούς ή θωρακικούς σπονδύλους συνέβαιναν συχνά σε ατυχήματα. Μετά από εκτεταμένη έρευνα που χρηματοδοτήθηκε από τη FIA, το HANS εισήχθη σε όλο το φάσμα του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Είναι μια συσκευή τοποθετημένη στους ώμους του αγωνιζομένου και συνδέεται άμεσα με το κράνος του. Σε σύγκρουση, μειώνει την κίνηση του κεφαλιού και εξαλείφει τη βλάβη στο λαιμό. Όλο το σύστημα αναπτύχθηκε συνεχώς και σήμερα, ο πιο προτιμώμενος είναι ο τύπος «Υβριδικός», ο οποίος συνδέεται επίσης με το πάνω μέρος του κορμού.

8. «Αλεξίσφαιρες» πόρτες…
Οι παρενέργειες μιας εξόδου από τον δρόμο είναι εξαιρετικά επικίνδυνες και οι ειδικοί ασφαλείας δίνουν μεγάλη προσοχή σε αυτόν τον τομέα. Μεταξύ των σημαντικών τμημάτων των συστημάτων προστασίας του πληρώματος είναι οι αφροί ασφαλείας, τοποθετημένοι στις πόρτες και μεταξύ του καθίσματος και της πόρτας. Αυτά είναι σε θέση να απορροφήσουν μια τεράστια ποσότητα ενέργειας σε μια πιθανή έξοδο του αυτοκινήτου. Επίσης, τα πάνελ των θυρών πρέπει να είναι κατασκευασμένα από ειδικό υλικό. Αποτελούνται από έξι στρώματα άνθρακα και Kevlar ακριβούς καθορισμένης ένωσης και βάρους. Ναι, αυτό είναι το ίδιο Kevlar που χρησιμοποιείται για την κατασκευή αλεξίσφαιρων γιλέκων! Τα πλαϊνά παράθυρα είναι κατασκευασμένα από πολυανθρακικό υλικό με ελάχιστο πάχος 4 mm. Πρέπει να είναι δυνατό να αφαιρεθούν χωρίς εργαλεία.

9. Μαξιλάρι καθίσματος
Τα καθίσματα των αγωνιστικών αυτοκινήτων μπορούν να ρυθμιστούν μόνο με αφρούς μνήμης ασφαλείας. Εκτός από αυτό, οι παράμετροι και οι διαστάσεις τους είναι σταθερές. Υπάρχει επίσης μια επιλογή ανάμεσα σε πολλά μαξιλάρια, επιτρέποντας στο κάθισμα να ταιριάζει στις ανάγκες του κάθε αγωνιζόμενου. Το μέγεθος του καθίσματος και η θέση του καθίσματος είναι πολύ σημαντικά. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι κανονισμοί λένε ότι τα πλευρικά στηρίγματα που προστατεύουν το κεφάλι δεν μπορούν να είναι χαμηλότερα από τα μάτια του δρομέα. Το κεφάλι επίσης δεν μπορεί να βγαίνει έξω από την έκταση του καθίσματος, για να αποφευχθεί τραυματισμός σε πλευρική πρόσκρουση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι περισσότεροι κορυφαίοι οδηγοί δημιουργούν τα μπάκετ καθίσματά τους κατά παραγγελία. Το ύψος του καθίσματος και η πλευρική κίνηση ρυθμίζονται χρησιμοποιώντας αλουμινένιες βάσεις, οι οποίες είναι τοποθετημένες στο αμάξωμα. Εκτός από το κάθισμα, η θέση των πεντάλ μπορεί επίσης να αλλάξει πλευρικά, όπως και η γωνία του.

10. Τηλέφωνο και έγγραφα
Δεν είναι όλα τόσο διαφορετικά από την οδήγηση ενός κανονικού αυτοκινήτου. Το πλήρωμα ενός αυτοκινήτου ράλι μεταφέρει νερό, φαγητό, έγγραφα (πράσινη κάρτα, άδεια κυκλοφορίας, δίπλωμα κ.α.) και ένα κινητό τηλέφωνο. Τα οποίο, σε αντίθεση με πολλούς οδηγούς, δεν χρησιμοποιούν κατά την οδήγηση... Εάν ο αγώνας φτάνει κάπου απομακρυσμένα, χωρίς καλό σήμα κινητού τηλεφώνου, χρησιμοποιείται δορυφορικό τηλέφωνο. Μετά από κάθε Ειδική Διαδρομή, ο συνοδηγός στέλνει στο control room της ομάδας, ένα μήνυμα με πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του αυτοκινήτου και την αναφορά του οδηγού σχετικά με τις ρυθμίσεις του αυτοκινήτου και την κατάσταση των ελαστικών. Το πλήρωμα στέλνει επίσης πληροφορίες από τους αισθητήρες θερμοκρασίας και πίεσης, που εμφανίζονται στην κύρια οθόνη. Σε περίπτωση ατυχήματος ή προβλήματος, οι φωτογραφίες της ζημιάς είναι πολύ σημαντικές. Ο μηχανικός αγώνων χρησιμεύει ως «φίλος στο τηλέφωνο» για το πλήρωμα, βοηθώντας τους να λύσουν τυχόν προβλήματα.