Κάμπριο αυτοκίνητα: Driving topless

Θυμάστε τα καμπριολέ αυτοκίνητα; Εκείνα που είναι ανοιχτά; Που σε ξεμαλλιάζει ο αέρας, σου καίει ο ήλιος το πετσί, και δεν μπορείς να ακούσεις ούτε τη σκέψη σου από τον θόρυβο αν ξεπεράσεις τα 60 χλμ./ώρα; Αυτά μωρέ... Ναι, ούτε και εγώ. Κι όμως, κάποτε ήταν πολύ της μόδας. Η χρυσή τους εποχή βέβαια υπήρξε τις δεκαετίες 1950-60. Τι να πρωτοθυμηθούμε; Την Alfa Romeo Spider (Duetto, Veloce) του ’66, την Cadillac Eldorado του ’59, το Lincoln Continental Convertible του ’61, τη Ford Mustang Convertible του ’65, τη Ferrari 275 GTS NART Spyder του ’67, ή την Jaguar E-Type Series I του ’61;

Και έρχομαι εγώ σήμερα και σας χαρίζω ένα από αυτά. Ή, εάν το vintage δεν είναι του στιλ σας, μπορώ να σας δώσω ή μια Chevrolet Corvette Stingray του 2014, ή ένα Mazda MX-5 Miata. Πόσο πραγματικά πιστεύετε ότι θα το οδηγήσετε; Θα το πάρετε να πάτε σούπερ-μάρκετ; Στο γραφείο; Να πάτε για καφέ στο Καβούρι; (Άντε, εκεί μπορεί.) Να πάτε το παιδί φροντιστήριο; Να το βάλετε στο καράβι να το πάτε σε κατσάβραχα στο νησί; Για ένα σαββατοκύριακο εκδρομούλα στο Ναύπλιο; (πού θα μπουν τα πράγματα;) Εγώ την τελευταία φορά που μπήκα σε ένα τέτοιο ούτε τα πόδια μου δεν ήξερα πού να βάλω, και ναι είμαι ψηλή, αλλά όχι και τόσο ώστε να μη βολεύομαι πουθενά.

Τι συνέβη στα κάμπριο;

Γιατί βλέπουμε ολοένα και λιγότερα; Γιατί τα περισσότερα αυτοκίνητα που πωλούνται πλέον είναι SUV; Και εδώ γεννάται το γνωστό ερώτημα της κότας και του αυγού… ποιο ήρθε πρώτο; Η «κούρασή» μας για αυτού του είδους τα οχήματα ή η μετατόπιση της αγοράς και η απόφαση της αυτοκινητοβιομηχανίας να πουλήσουν κάτι άλλο; Ή μήπως τα δύο παραπάνω έγιναν ταυτόχρονα; Ας είμαστε ειλικρινείς και ρεαλιστές. Τα κάμπριο αυτοκίνητα είναι ίσως τα λιγότερο εύχρηστα ιδιωτικά οχήματα που φτιάχτηκαν ποτέ. Περιορισμένοι χώροι, πιο βαριά λόγω μηχανισμού (είτε με soft είτε hard top), ευάλωτα σε καιρικές συνθήκες και κλοπή, και πολύ λιγότερο οικονομικά όσον αφορά στην κατανάλωση. Ο τελευταίος παράγοντας δε, είναι μακράν αυτός για τον οποίον οι εταιρίες ξεκίνησαν να απομακρύνονται από την παραγωγή τους, ειδικά με τους καινούργιους κανονισμούς που έχουν έρθει σε ισχύ για το περιβάλλον.

Η ερώτησή μου όμως είναι ποιος τα αγόραζε εξαρχής; Ας μην πάμε στην αμερικανική αγορά, γιατί τότε ας πούμε ότι τα επιχειρήματα υπέρ τους ποικίλλουν. Η όλη κουλτούρα πίσω από το αυτοκίνητο εκεί έχει μια πολύ διαφορετική φιλοσοφία απ’ ό,τι εδώ. Και ένα παράδειγμα αυτού είναι ο χαρακτήρας του David Duchovny, Hank Moody, στη σειρά «Californication». Είναι απλά αδύνατον να τον φανταστούμε να οδηγεί ένα άλλο αυτοκίνητο εκτός από τη μόνιμα σκονισμένη και με το ένα φανάρι εμπρός σπασμένο (επίσης μόνιμα – στοιχείο ανεμελιάς) Porsche 964 Cabriolet του 1994. Είναι αυτό το laissez faire, je m’ en fous στιλάκι που χαρακτηρίζει και ορίζει σε μεγάλο βαθμό κάθε πτυχή της ζωής του.

Ας μείνουμε, λοιπόν, στα δικά μας. Κατ' αρχάς δεν νομίζω ότι μπορεί ποτέ ένα κάμπριο να είναι το βασικό σου αμάξι. Θα πρέπει να είναι τουλάχιστον το δεύτερο. Γιατί και κάψα να το ’χεις, είσαι πραγματικά διατεθειμένος να το χρησιμοποιείς για τα πάντα σε καθημερινή βάση; Αν ναι, kudos. Είσαι dedicated στο πάθος σου. Πίστεψέ με, σε αυτό σε καταλαβαίνω. Και εγώ εάν είχα τα χρήματα να πάρω μια Ford Mustang, θα την έπαιρνα ακόμα και για να πάω στο φούρνο τρία στενά κάτω από το σπίτι μου να πάρω κρουασανάκια το πρωί. Θα είχα και ένα κουβερτάκι πάντα μέσα για να κοιμόμουν εκεί ενίοτε. Εάν όμως όχι, τότε δεν ξέρω γιατί το πήρες, αλήθεια. Εν αντιθέσει, η ολοένα και πιο δημοφιλής επιλογή του SUV τουλάχιστον βγάζει νόημα, και εξηγείται εύκολα. Είναι ήσυχο, ψηλό, άνετο, καβαλάει πεζοδρόμια, έχει πολλούς χώρους, είτε θες να φορτώσεις το μισό σου σπίτι για να πας διακοπές, είτε να χωρέσει με άνεση η οικογένειά σου, και το πιο σημαντικό; Πλέον μπορείς να αγοράσεις ένα με όλα τα μοντέρνα κομφόρ σε πολύ συνετή τιμή που να ανταποκρίνεται στο budget σου. Υπάρχουν και φθηνά και ακριβά.

Εγώ ομολογώ ότι δεν θα έπαιρνα κανένα από τα δύο. Είμαι μιας άλλης φιλοσοφίας και οι προτιμήσεις μου όσον αφορά τα αυτοκίνητα έχουν να κάνουν περισσότερο με την οδηγική απόλαυση και την αίσθηση του γκαζιού κάτω από το πόδι μου. But that’s a story for another day. Ωστόσο, η σταδιακή «έκλειψη» των κάμπριο αυτοκινήτων και η γρήγορη «ανάδυση» των SUV δεν μπορώ να πω ότι με εκπλήσσει. Για τους περισσότερους ανθρώπους, το αυτοκίνητο είναι εργαλείο, και ένα εργαλείο οφείλει να είναι εύχρηστο, βολικό και άνετο, και τα SUV παίρνουν «τικ» σε όλα αυτά τα κουτάκια. Και τα κάμπριο;

Γιατί δεν τα βλέπουμε πια στους δρόμους; Τουλάχιστον επαρκώς;

Η εξήγηση (ή τουλάχιστον η προσπάθεια να εξηγήσουμε…)

Μπορούμε να αποδώσουμε την πτώση του ενδιαφέροντος για τα cabrio σε πολλούς παράγοντες. Οικονομική αβεβαιότητα, αλλαγές στη μόδα ή περικοπές σε μεγάλους κατασκευαστές κ.ά. Ωστόσο τα cabrio αυτοκίνητα δεν ήταν ποτέ mainstream κατηγορία πωλήσεων. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι σε επίπεδο αριθμών οι πωλήσεις των cabrio παραδοσιακά κυμαίνονταν μεταξύ 1,8% και 2,0% της αγοράς, ενώ κατά τη διάρκεια της ύφεσης, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 1,4 έως 1,2% της αγοράς.

Επιστρέφοντας στην ταυτότητα των cabrio αυτοκινήτων, να αναφέρουμε ότι συχνά θεωρούνται ως είδη πολυτελείας. Ενώ ήταν κάποτε επιθυμητό να έχουμε ένα cabrio ενός mainstream hatchback, οι σημερινοί πελάτες ψάχνουν τώρα άλλες προτάσεις. Από την άλλη, η ώθηση προς τα αυτοκίνητα χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα επέφεραν σημαντικές αλλαγές. Οι κινητήρες βενζίνης και τούρμπο ντίζελ υποχωρούν σταδιακά στις προτιμήσεις των αγοραστών, ενώ η υβριδική και η ηλεκτρική ισχύς θεωρείται πρόοδος. Το αν αυτό θα λειτουργήσει θετικά ή αρνητικά για τα cabrio στο μέλλον, δεν το έχουμε ακόμη δει. Τα σπάνια πλήρως ηλεκτρικά cabrio αυτοκίνητα που θα κατασκευαστούν έχουν ήδη δημιουργήσει ερωτηματικά για την παραδοσιακή «σχεδόν ερωτική» σχέση μεταξύ οδηγού και δρόμου…  Γνωρίζουμε ήδη ότι θα έχουν τεράστιο βάρος λόγω μπαταριών, ενώ η πληθώρα ηλεκτρονικών συστημάτων αποτελούν παράγοντες που αφαιρούν μεγάλο μέρος της περιπετειώδους οδήγησης που αναζητούσαν διαχρονικά οι αγοραστές cabrio αυτοκινήτων. 

Αναγκαία η παρουσία τους

Όμως, όσο ακόμα κατασκευάζονται, πάντα θα υπάρχει ένα αντιπροσωπευτικό ποσοστό ανθρώπων που τα αγοράζει, γιατί η προσωπική, ενδόμυχη επιθυμία και προτίμηση σε κάτι ιδιαίτερο δεν θα εκλείψει ποτέ.

Αφήστε που τα πάντα στις τάσεις που φεύγουν, ξαναέρχονται… εντάξει, εκτός ίσως από την παροδική επιθυμία μας για station wagon. Τα cabrio αυτοκίνητα, βέβαια, έχουν λόγο να επιστρέψουν αναζητώντας –και δικαίως– ένα μεγαλύτερο αγοραστικό κοινό. Γιατί; Γιατί είναι τα μοντέλα που με τον πιο εμφατικό τρόπο ανήκουν σε εκείνα που προάγουν την ελευθερία του ατόμου στον κόσμο της οδήγησης. Σε μία εποχή που η ενοχικότητα στην απόλαυση σκάει μύτη από παντού, τα cabrio θα μπορούσαν να (ξανα)γίνουν μια μικρή και ξεχωριστή όαση απόλαυσης στους δρόμους. Γιατί υπάρχουν μαλλιά που περιμένουν να ανεμίσουν σε ανοιχτές οροφές, και κορμιά να λιάζονται σε πεδιάδες και βουνά με χαμηλές ταχύτητες, και μουσικά χαλιά που ενεργοποιούν την ορμόνη της ευχαρίστησης. Και γιατί να τους το στερήσουμε άλλωστε;