Αυτοκινηση

Transporter: Από μικρό πρακτικό van, icon item στα Μάταλα

Tα «παιδιά των λουλουδιών» το έφεραν ως εικόνα σε κάθε γωνία της γης, ενώ το «στόλιζαν» με άνθη και ειρηνιστικά σύμβολα

Θωμάς K. Ευθυμίου
ΤΕΥΧΟΣ 745
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Το Transporter εξελίχθηκε στον αγαπημένο τρόπο μεταφοράς των χίπις στις ΗΠΑ και σε ένα πρακτικό λεωφορειάκι, έμβλημα του αμερικανικού κινήματος αντικουλτούρας.

Την άνοιξη που μας πέρασε, συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από την έναρξη παραγωγής ενός μοντέλου-συμβόλου, που έμελλε να γίνει το δεύτερο παγκόσμιο best-seller της Volkswagen.

Η Volkswagen, κατασκευαστής του αυτοκινήτου Beetle, το οποίο το 1972 πέρασε το εμβληματικό Ford Model T ως το αυτοκίνητο με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στον κόσμο, με περισσότερα από 15 εκατομμύρια οχήματα, έκανε μία ακόμη σπουδαία κίνηση στις 8 Μαρτίου 1950. Λάνσαρε το μικρό λεωφορειάκι, γνωστό επίσημα ως Volkswagen Type 2 (το Beetle ήταν ο τύπος 1) ή Transporter, το οποίο έμελλε να εξελιχθεί εκτός από τον αγαπημένο τρόπο μεταφοράς των χίπις στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, και σαν ένα πρακτικό λεωφορειάκι, έμβλημα του αμερικανικού κινήματος αντικουλτούρας.

Το μικρό λεωφορείο της VW φέρεται να ήταν το πνευματικό τέκνο του ολλανδού επιχειρηματία Ben Pon, εισαγωγέα των Beetles στην Ολλανδία, ο οποίος είδε μια αγορά για ένα μικρό λεωφορείο και το 1947 σκιαγράφησε την ιδέα του. Οι μηχανικοί της Volkswagen ανέπτυξαν περαιτέρω την ιδέα και τον Μάρτιο του 1950, το όχημα, με τον μποξέρ (επίπεδο) κινητήρα στο πίσω μέρος, και το  χρηστικό σχήμα τέθηκε σε παραγωγή. Το λεωφορείο συγκέντρωσε τελικά έναν αριθμό ψευδώνυμων, όπως το «Combi» (για όχημα συνδυασμένης χρήσης) και το «Splittie» (για το διαχωριστικό παρμπρίζ του), ενώ  στη Γερμανία ήταν γνωστό ως «Bulli». Στις ΗΠΑ ονομάστηκε από μερικούς χίππις ως βαν ή λεωφορείο επειδή χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά ομάδων νέων και των εξαρτημάτων  κατασκήνωσης και άλλων προμηθειών σε συναυλίες και αντιπολεμικές συγκεντρώσεις.

Το έναυσμα για την καθιέρωσή του δόθηκε ένα καυτό καλοκαίρι. Ήταν μια ξεχωριστή περίοδος που χαρακτηρίστηκε όχι μόνο από τη μουσική, αλλά από κάθε είδους αντίδραση. Τον Αύγουστο του 1969, ο Jimi Hendrix, η Joan Baez και ο Bob Dylan έγραφαν ιστορία στο Woodstock με τον Pete Townshend των The Who να συνθέτει τη θρυλική ροκ όπερα «Tommy». Τις τρεις μέρες ειρήνης και μουσικής στο Woodstock, τραβήχτηκε η πιο διάσημη από όλες τις φωτογραφίες του «Bulli»: το «flower power T1» και ένα ζευγάρι στην οροφή του.

Μερικοί ιδιοκτήτες ζωγράφισαν πολύχρωμες τοιχογραφίες στα λεωφορεία τους και αντικατέστησαν το λογότυπο VW στο μπροστινό μέρος με ένα σύμβολο ειρήνης. Κατά τα λεγόμενα του Phil Patton στο «Bug», όταν ο μουσικός Jerry Garcia των Grateful Dead πέθανε το 1995, η Volkswagen δημιούργησε μια διαφημιστική καμπάνια ενός σκίτσου με την πρόσοψη ενός «Bulli» από το οποίο τρέχει ένα δάκρυ.

Και ναι!... Εκατοντάδες χίπις διέσχιζαν την Ευρώπη για να καταλήξουν με ένα «Bulli» στα Μάταλα. Αυτή την «ιερή» γωνιά της Κρήτης για τα παιδιά των λουλουδιών!

Info
Το Transporter δημιουργήθηκε παράλληλα με το Beetle, με στόχο να υπηρετήσει την ανερχόμενη μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο οικονομία της Ευρώπης, που απαιτούσε ένα μεγαλύτερο όχημα. Το Transporter ήρθε να προσφέρει ένα επαγγελματικό όχημα συμπαγών διαστάσεων με μέγιστη εκμετάλλευση χώρου, με μπόξερ κινητήρα στο πίσω μέρος, με τον οδηγό πολύ μπροστά και έναν τεράστιο χώρο ανάμεσά τους. Αυτά ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά του T1, της πρώτης γενιάς του βαν που εξελίχθηκε από τους μηχανικούς της Volkswagen και έφερε επανάσταση στην κατηγορία του.  Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του, ανέκαθεν, ήταν το χάρισμά του να εμπνέει. Είτε ως βανάκι, είτε ως ανοιχτό ημιφορτηγό, διπλοκάμπινο, είτε σαν όχημα μεταφοράς, η περιπέτεια και ο αντισυμβατικός βίος ήταν κομμάτι από το DNA του. Στις 11 Νοεμβρίου του 1949, η Volkswagen αποκάλυψε στα ΜΜΕ το πρωτότυπο ενός επαγγελματικού οχήματος με σχεδίαση βαν. Η Volkswagen είχε καταλήξει στην ονομασία «Bully» όμως μία άλλη εταιρεία είχε τα δικαιώματα. Η λύση βρέθηκε αλλάζοντας την ονομασία από Bully σε Bulli. Έτσι γεννήθηκε η ανεπίσημη ονομασία του Transporter.