Η Ελένη Χελιώτη σχολιάζει τη viral διαφήμιση για τα 30 χρόνια Renault Clio.
Δεν θα σας την περιγράψω αναλυτικά. Πρέπει να τη δείτε. Να αποφασίσετε εσείς οι ίδιοι μέσα σας, χωρίς φόβο, αλλά με πολύ πάθος, τι σας προξενεί. Εγώ βούρκωσα. Όταν είδα τις δύο κοπέλες να γίνονται φίλες προέβλεψα ότι θα γινόντουσαν κάτι παραπάνω. Ωστόσο, αυτό που ακολούθησε μ’ έπιασε απροετοίμαστη. Σε λίγα δευτερόλεπτα μόνο, η πορεία αυτών των κοριτσιών, τόσο οι κοινές όσο και οι ατομικές τους εμπειρίες, κυρίως σε αυτοκίνητα, ο χωρισμός και η επανένωσή τους, ήταν τόσο σύντομες όσο και σύνθετες, τόσο απλές όσο και διαχρονικές.
Δεν μας προβάλλει τον θρίαμβο, την επιτυχία, το ακατόρθωτο. Μας παρουσιάζει όμως κάτι άκρως ανθρώπινο και αληθινά ζηλευτό: την ικανότητα να επιλέξουμε την ελευθερία μας, γιατί ακόμα και αυτή είναι μια επιλογή. Σε 2 μόλις λεπτά η διαφήμιση αυτή της Renault καταφέρνει να μας δείξει ίσως περισσότερα απ’ όσα οι ίδιοι οι δημιουργοί της πίστευαν πως είναι εφικτό. Δεν είναι μια ιστορία για 2 κοπέλες ομοφυλόφιλες που περνάνε διάφορα και εντέλει ζούνε αυτές καλά και εμείς... καλύτερα; Και εκεί είναι η παγίδα. Η εύκολη λεία. Η γρήγορη μετάφραση μιας φαινομενικά ακραίας διαφήμισης.
Χρειάστηκε μελέτη, προσεκτική προσέγγιση, αλλά και δημιουργική τόλμη και ευαισθησία για να γυριστεί αυτή η διαφήμιση.
Όμως: το ενδιαφέρον της ιστορίας είναι το γεγονός ότι κάποιος έδωσε το πράσινο φως για να γυριστεί αλλά και εν τέλει να βγει στον κόσμο. Κι αυτή δεν ήταν άλλη από την Renault. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι αυτή την τόλμη, με βαθιά ευαισθησία στην προσέγγιση την υπογράφει μία Γαλλική εταιρεία. Γιατί, και πρέπει να το καταγράψουμε αυτό, η Γαλλία είναι μία χώρα που έχει την τόλμη μέσα της και διαθέτει τα μικρότερα ποσοστά υποκρισίας και ενοχών στο τοπίο των διαπροσωπικών σχέσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα εύγε, περισσεύουν! Προάγει και κάτι άλλο αυτή η διαφήμιση: την χαρά που γεννάει και συντηρεί ένα αυτοκίνητο στις ζωές μας.
Τι ακριβώς όμως είναι ακραίο; Μια παιδική ηλικία ξέγνοιαστη; Μια εφηβεία με φλερτ, εξερεύνηση του εαυτού, και ανεμελιά; Μια ενηλικίωση όπου ξεκινάς να αντιλαμβάνεσαι βάσει πόσων πολλών εξωτερικών παραγόντων (οικογενειακών, κοινωνικών, κτλ.) ορίζεις τη και ακροβατείς πάνω στη ζωή σου; Ότι οι αποφάσεις σου, ναι μεν έχουν πάντα συνέπειες αλλά δεν είναι εφόρου ζωής; Ότι έχεις το δικαίωμα να είσαι ευτυχισμένος όπως εσύ επιθυμείς; Ότι όσο δύσκολες, ξένες ή δύσπεπτες και εάν είναι οι αποφάσεις σου, αυτοί που πραγματικά σε νοιάζονται και σε αγαπάνε θα πρέπει όχι μόνο να τις αποδεχτούν αλλά να τις αγκαλιάσουν; Ότι έχεις το δικαίωμα να κάνεις λάθη, γιατί όλοι μας κάνουμε, ειδικά όταν τα κοινωνικά πρότυπα τα οποία χαράζουν μέσα μας δεν μας ακολουθούν απλά, αλλά μας καταστούν πολλές φορές puppets σε ένα άρτια φτιαγμένο κουκλοθέατρο;
Το μόνο ακραίο στοιχείο αυτής της διαφήμισης είναι ότι θεωρείται πιθανόν ΑΚΟΜΑ ακραία. Η μόνη παρεμβατικότητά της οφείλεται στο γεγονός ότι τη βρίσκουμε παρεμβατική. Δεν είναι μια ιστορία 2 ομοφυλόφιλων κοριτσιών που ξεπερνάνε κοινωνικά δρώμενα, περιορισμούς και δυσκολίες, και στο τέλος καταλήγουν μαζί. Είναι μια ιστορία ζωής 2 ΑΝΘΡΩΠΩΝ και η γενικότερη περιπλοκότητά αυτή της ζωής. Και ο μόνος λόγος που μιλάμε τόσο για αυτή, που γράφω για αυτή, είναι γιατί τα φύλα είναι ίδια και όχι αντίθετα. Σκεφτείτε ακριβώς την ίδια διαφήμιση όπου ένα από τα κορίτσια είναι αγόρι. Εκείνος ή εκείνη παντρεύεται τον λάθος άνθρωπο και μετά συνειδητοποιεί ότι δεν έπρεπε να το είχε κάνει.
Τώρα; Τι θα μου πείτε; Μα...γιατί το μειώνεις; Και τώρα πέσατε στη δική μου παγίδα. Ναι η διαφήμιση είναι πανέμορφη αισθητικά, ναι περνάει μηνύματα, ναι είναι τολμηρή, ναι προκαλεί. Δεν στέκομαι όμως εκεί. Δεν θέλω να σταθώ εκεί. Τα πιο αγνά συναισθήματα που παράγει είναι η συγκίνηση, η ευαισθησία και η ελπίδα ότι όσα λάθη και εάν κάνουμε στη ζωή μας, όσες φορές και εάν αφεθούμε άοπλοι στις αντιξοότητές της, έχουμε δικαίωμα να τα διορθώσουμε. Έχουμε όλοι δικαίωμα στο happy end.
Σε έναν ιδανικό κόσμο, θα «έπρεπε» αυτή η διαφήμιση να είχε περάσει όμορφα απαρατήρητη. Οι διαφημιστές ωστόσο, τεχνίτες στη γνώση των κοινωνιών, ήξεραν ότι ο κόσμος μας δεν είναι ιδανικός.
Σ’ έναν ολοένα και περισσότερο ηλεκτρικό κόσμο, είναι μια ανακούφιση και μια τζούρα καθαρόαιμης ευδαιμονίας να μπορείς ακόμα να ακούς έναν κινητήρα να αφυπνίζεται
10°
