Εξηλεκτρισμός αυτοκινήτων: Η «μεταλλική» οικονομία ανθίζει!

Έχει γίνει ήδη εμφανές ότι η ραγδαία «επιβολή» της ηλεκτροκίνησης, που γίνεται σχεδόν «βίαια» σε μία ισορροπημένη παγκόσμια αγορά μετάλλων, θα δημιουργήσει αναστάτωση, αλλά και νέα δεδομένα. Σε τέτοιο βαθμό που αναμένεται να δημιουργηθούν νέες οικονομίες, άλλες να χρειαστεί να προσαρμοστούν και άλλες να εξαφανιστούν σταδιακά. 

Το δεδομένο είναι ότι αυτή τη στιγμή γίνεται μία επανάσταση στην αυτοκινητοβιομηχανία. Η Tesla, πρωτοπόρος της ηλεκτροκίνησης, έχει αποδείξει ότι η ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα θα είναι ολοένα και μεγαλύτερη σε όλες τις ηπείρους και κάλεσε ολόκληρη τη βιομηχανία να συμμετάσχει σε αυτό. Από το Volt μέχρι το Leaf, τα καθαρά ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα παράγονται διαρκώς σε όλο και περισσότερους αριθμούς. Με τον τρόπο τους, λοιπόν, δημιουργούν μια νέα κατηγορία διευρυμένης αγοράς στον χώρο των μετάλλων. 

Απαίτηση για περισσότερα μέταλλα
Οι πρόσφατες εξελίξεις, εκτιμήσεις και προβλέψεις δείχνουν ότι όλοι στον τομέα των μεταλλείων είναι ενθουσιασμένοι. Η αυστραλέζικη πολυεθνική εταιρεία διαχείρισης μεταλλείων και ορυχείων BHP εκτιμά ότι θα υπάρξουν 140.000.000 ηλεκτροκίνητα οχήματα στον δρόμο μέχρι το 2035, ενώ ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας υπολογίζει ότι το νούμερο αυτό θα φθάσει τα 150.000.000. Αυτό σε σύγκριση με τα περίπου 1.200.000 ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν σήμερα, σημαίνει ότι την επόμενη εικοσαετία θα έχουμε αύξηση μεγαλύτερη από 11.500%, τιμή αστρονομική... Σημειωτέον, βέβαια, ότι τα νούμερα αυτά δεν περιλαμβάνουν τα υβριδικά οχήματα. Παράλληλα, η Shell προβλέπει την αιχμή της ζήτησης πετρελαίου να εστιάζεται μέσα στα επόμενα 5-15 χρόνια, υποστηρίζοντας περαιτέρω εκτιμήσεις για τη μείωση της μεταφοράς καυσίμων.

Οι απαιτήσεις μετάλλου για κάθε μοντέλο οχήματος και κατασκευαστή μπορούν να διαφέρουν ανάλογα με τον σχεδιασμό και τη διαδικασία κατασκευής. Στα τρέχοντα μοντέλα Tesla χρησιμοποιούνται λίθιο, γραφίτης, κοβάλτιο, χαλκός, τιτάνιο, αλουμίνιο και νικέλιο. Για ένα Nissan Leaf, η μπαταρία χρησιμοποιεί επίσης ποσότητες μαγγανίου. Άλλα αυτοκίνητα χρησιμοποιούν μια διαφορετική παλέτα μετάλλων, συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων «σπάνιων γαιών» στα ηλεκτρονικά και τον χάλυβα για την ενίσχυση του πλαισίου σε κρίσιμα σημεία. Αυτό πάντως που δεν χρειάζεται πια μιας και δεν είναι απαραίτητο είναι ένας καταλυτικός μετατροπέας πλατίνας (PGM), καθώς δεν υπάρχει καμιά εξάτμιση για να καταλυθεί.

Να πού εντοπίζεται η επιπλέον ζήτηση
Χαλκός
Ένα μέσο αυτοκίνητο με βενζίνη χρησιμοποιεί περίπου 20 κιλά χαλκού, κυρίως για καλωδίωση. Ένα υβριδικό χρησιμοποιεί 40 κιλά, ενώ ένα πλήρως ηλεκτρικό αυτοκίνητο χρησιμοποιεί 80 κιλά χαλκού ανά αυτοκίνητο. Υπάρχει μια εκτίμηση της ζήτησης σε 11.000.000 τόνους επιπλέον χαλκού μόνο για τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, με πιθανή άνοδο αυτής της ποσότητας μιας και εκτιμάται ότι θα χρησιμοποιηθεί και σε άλλες πράσινες τεχνολογίες. Για λόγους αναφοράς, ολόκληρη η αγορά χαλκού για όλες τις χρήσεις είναι μόνο 36.000.000 τόνοι ετησίως. Αυτού του είδους η ζήτηση θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε παραγωγή χαμηλότερης ποιότητας χαλκού.

Κοβάλτιο
Το κοβάλτιο είναι ένα άλλο καθοριστικό συστατικό των σημερινών μπαταριών ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Η χρήση ποικίλλει ανάλογα με τον κατασκευαστή, αλλά ένα Tesla Model S χρησιμοποιεί περίπου 8 κιλά κοβαλτίου ανά μπαταρία. Μεγάλο μέρος της παγκόσμιας προσφοράς κοβαλτίου προέρχεται από περιορισμένα αποθέματα στη ζώνη του χαλκού της Κεντρικής Αφρικής και αυτά τα αποθέματα μπορεί να εξαντληθούν σε λίγες δεκαετίες εάν η ζήτηση για ηλεκτροκίνητα οχήματα αυξηθεί, όπως προβλέπεται. Οι προσπάθειες για αντικατάσταση αυτού του συστατικού δεν είναι γνωστό πότε θα ευοδωθούν.

Νικέλιο
Το νικέλιο είναι ένα επίσης καθοριστικό στοιχείο στα αυτοκίνητα της Tesla, όπου σημαντικά στοιχεία της μπαταρίας τους είναι κατά 80% από νικέλιο. Μια αύξηση κατά 10% του παγκόσμιου αυτοκινητιστικού στόλου προς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα εκτιμάται ότι θα επεκτείνει την αγορά νικελίου κατά 20%, ήτοι από 2.000.000 τόνους ετησίως σε 2.400.000 τόνους ετησίως.

Γραφίτης
Ο γραφίτης είναι ένα επίσης καίριο συστατικό των σημερινών μπαταριών και είναι ένα καθοριστικό στοιχείο για τη λειτουργία τους. Το μοντέλο Tesla S χρησιμοποιεί 54 κιλά γραφίτη ανά αυτοκίνητο, υλικό που σήμερα αγοράζεται από την Κίνα. Ο γραφίτης δεν είναι σε καμία περίπτωση σπάνιος. Είναι ένα κοινό ορυκτό απόβλητο σε εναποθέσεις βάσης μετάλλων και μπορεί να βρεθεί σε πολλές άλλες γεωλογικές τοποθεσίες. Το πρόβλημα είναι η καθαρότητα και η ποιότητα από αυτές τις πηγές, μιας και η προτιμώμενη σήμερα πηγή για τους κατασκευαστές είναι ο γραφίτης υψηλής καθαρότητας που συντίθεται από στοιχεία πετρελαίου. Εκτιμάται ότι η αγορά γραφίτη θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 93.000 τόνους ετησίως μόνο για τα ηλεκτροκίνητα οχήματα.

Λίθιο
Το λίθιο είναι ένα σημαντικό συστατικό στις σύγχρονες μπαταρίες και μια πηγή μεγάλου ενδιαφέροντος τον τελευταίο καιρό στον εξορυκτικό τομέα. Ένα plug-in-hybrid αυτοκίνητο χρησιμοποιεί περίπου 12 κιλά λιθίου, ένα κανονικό ηλεκτρικό αυτοκίνητο 22 κιλά και ένα μοντέλο Tesla S πάνω από 50 κιλά λιθίου ανά αυτοκίνητο. Η αύξηση της διείσδυσης των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων στην αγορά κατά 1% θα αυξήσει τη ζήτηση λιθίου κατά 70.000 τόνους ετησίως.

Αλουμίνιο
Είναι ήδη ένας παγκόσμιος οικονομικός πυλώνας, με πάρα πολλές χρήσεις. Το αλουμίνιο αναμένεται να κερδίσει κάποιο επιπλέον μερίδιο αγοράς από τον σίδηρο, μιας και θα είναι το μέταλλο επιλογής για το πλαίσιο του αυτοκινήτου. Είναι πολύ ελαφρύτερο από τον σίδηρο, κάτι που επιτρέπει στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να επεκτείνουν σημαντικά την εμβέλεια της αυτονομίας τους. Το αλουμίνιο ωστόσο δεν είναι σπάνιο και ο αντίκτυπος στη ζήτηση από τα ηλεκτροκίνητα οχήματα δεν αναμένεται να αποδυναμώσει την αγορά.