Οι παιδικές χαρές της Αθήνας

Η παιδική φαντασία είναι ευλογημένο πράγμα. Μετατρέπει άδειες κούτες, σκονισμένες πέτρες και χαλασμένα σιντριβάνια σε πρώτης τάξεως παιχνίδια. Σου επιτρέπει να ζήσεις σ’  έναν κόσμο που είναι φτιαγμένος για μεγάλους.

Ή, όταν μεγαλώνεις στην Αθήνα, να επιβιώσεις σε μια πόλη που δεν είναι φτιαγμένη για κανέναν. Όχι πως η Αθήνα δεν διαθέτει όμορφες παιδικές χαρές. Απλά, διαθέτει και άθλιες. Τι περίμενες από αυτή την πόλη των άκρων; Ή αλλιώς «Τι περίμενες; Στο κέντρο είσαι», όπως μου είπε και ένας περιπτεράς στην Κυψέλη.   

Γύρω-γύρω όλοι, στο κέντρο… της Αθήνας. Τα πράγματα είναι απλά. Ο Δήμος Αθηναίων, και μπράβο του, είναι από τους ελάχιστους στη χώρα που διαθέτει παιδικές χαρές πιστοποιημένες από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛΟΤ). Που σημαίνει ότι από τις περίπου 140 παιδικές χαρές του Δήμου, περισσότερες από τις μισές τηρούν τις προδιαγραφές ασφάλειας σχετικά με τον εξοπλισμό, τα όργανα και τις κατασκευές τους, έτσι ώστε να ελαχιστοποιούνται τα παιδικά ατυχήματα. Στις υπόλοιπες (βλέπε παντελώς ακατάλληλες/ φθαρμένες/ επικίνδυνες/ αλλά για κάποιον περίεργο λόγο ακόμα ανοιχτές)… έπαιξες κι έχασες.

Κι ενώ όλα τα δημοτικά διαμερίσματα διαθέτουν αρκετές πιστοποιημένες παιδικές χαρές, ο μόνος εύκολος τρόπος για να ξεχωρίσεις τις μεν από τις δε είναι να τις επισκεφθείς όλες. Η λεωφόρος Αλεξάνδρας, ας πούμε, είναι κάτι σαν όριο. Εξηγώ. Από την πλευρά της Πανόρμου οι παιδικές χαρές (πλατεία Σοφίας Βέμπο, Βελεστίνου & Φθιώτιδος, Κονιτοπούλου) είναι ωραιότατες. Καινούργια παιχνίδια, δάπεδο από καουτσούκ, παγκάκια και κάδοι, έχουν ολοφάνερα τη σφραγίδα του ΕΛΟΤ. Παιδάκια δεν είχαν, αλλά αυτό μάλλον οφείλεται στο ότι ήταν καθημερινή, νωρίς το απόγευμα, και στη γειτονιά δεν ευδοκιμούν οι νταντάδες… (Ευδοκιμούν, πάντως, οι γόπες.)

Από την απέναντι τώρα πλευρά, προς Λυκαβηττό, η εικόνα είναι πολύ διαφορετική. Με εξαίρεση την παιδική χαρά στο  Έλενας –λιγότερο «γυαλιστερή» από τις παραπάνω, αλλά σαφώς ανακαινισμένη–, οι υπόλοιπες δεν έχουν τίποτα το παιδικό ή το χαρούμενο. Βασικό παράδειγμα η «παιδική χαρά» πάνω στην Αλεξάνδρας, απέναντι από τη ΓΑΔΑ: σκουριασμένα παιχνίδια, φθαρμένα χρώματα, τσιμέντο και η τσουλήθρα να καταλήγει στο χώμα. Πιο ψηλά, Νικοτσάρα και Κοσμά Αιτωλού, ο μόνος επισκέπτης στις παραμελημένες «κούνιες» ήταν ένας χρήστης. Στις πέντε το απόγευμα. Όσο για την παιδική χαρά επί της Γρηγορίου Θεολόγου και Ασκληπιού, αν δεν χτυπήσεις στις σπασμένες πλάκες της εισόδου είναι σχεδόν σίγουρο πως θα την πάθεις στα φθαρμένα ξύλινα παιχνίδια.  

Αγαλματάκια ακούνητα, αλλά καθόλου αγέλαστα, λίγο πιο πέρα, οι κάτοικοι της περιοχής στο αυτοδιαχειριζόμενο της Ναυαρίνου, εμπλουτίζουν την παιδική χαρά που φιλοξενεί μια σειρά από εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις για τα παιδιά. Δεν ξέρω αν τα παιχνίδια είναι πιστοποιημένα, πάντως γόπα δεν υπήρχε ούτε για δείγμα. 

Δεν περνάς κυρα-Μαρία. Υπάρχει και κάτι άλλο που δεν μαθαίνεις παρά μόνο αν επισκεφτείς τις παιδικές χαρές της πόλης: το πότε ανοίγουν. Προφανώς λειτουργούν με ωράριο, το οποίο όμως δεν φαίνεται πουθενά. Αφού για την πλειοψηφία τους, λόγω έλλειψης κονδυλίων, δεν υπάρχει «κάποιος να τις φυλάει», οι περισσότερες παιδικές χαρές ανοίγουν από επόπτες το πρωί και κλείνουν το βράδυ. Χοντρικά.

«Δεν μπορώ να τους ψυχολογήσω» μου είπε η κάτοικος της Πανόρμου, που συνάντησα με το παιδάκι της έξω από την κλειδωμένη πόρτα στην ολοκαίνουργια παιδική χαρά επί της Κονιτοπούλου. «Άλλες φορές την κλείνουν από τις οχτώ κι άλλες στη μία το πρωί». Πάντως λουκέτο συναντά κανείς, μέσα στη μέρα, μόνο στις «καλοσυντηρημένες» παιδικές χαρές. Λογικό, καθότι σ’ αυτές έχει επενδύσει ο Δήμος και οφείλει να τις προστατέψει, χάθηκε όμως να μπει κι ένα λουκέτο στις ακατάλληλες;

Το κρυφτό. Επίσης στο site του Δήμου, όπου αναφέρονται οι παιδικές χαρές ανά περιοχή δεν προσδιορίζονται ποιες λειτουργούν και ποιες είναι υπό κατασκευή. Μάταια έσπρωχνε η μαμά το καροτσάκι της στο λόφο του Στρέφη, μαζί της κι εγώ. Βρήκαμε τα ωραιότατα γήπεδα, κι όταν ρωτήσαμε για την παιδική χαρά μάς απάντησαν από το παρακείμενο εστιατόριο πως είναι «ανερχόμενη»… Το ίδιο και στην Τσόχα, αλλά και στην πλατεία της Κυψέλης. Εκεί, βέβαια, η παιδική χαρά αναμένεται ν’ ανοίξει σύντομα, όπως μου είπαν τα παιδάκια της περιοχής. Μέχρι τότε, μετά το σχολείο (κι αφού από τις κοντινότερες εναλλακτικές η «πιστοποιημένη» της Μεγίστης είναι κλειδωμένη κι αυτή της Γιαννιτσών εγκαταλελειμμένη και σκουριασμένη) τα παιδιά κάνουν ποδήλατο στην πλατεία, σκαρφαλώνουν στα ηλεκτρονικά παιχνίδια στο περίπτερο ή παίζουν με τα περιστέρια… Κι αν έχουν αποκτήσει άμυνες για τα μικρόβιά τους, δεν ξέρω τι άμυνες έχουν για το ρατσισμό...

Είσαι Κινεζάκι; Παρασκευή απόγευμα και στην πλατεία της Κυψέλης μια «πολύ» Ελληνίδα κυρία, με πουά σκύλο και πουά φόρεμα, φωνάζει στα παιδιά που παίζουν «να μας αδειάσετε στη γωνιά και να γυρίσετε στην πατρίδα σας». Το ότι τα περισσότερα απ’ αυτά δεν έχουν γνωρίσει άλλη πατρίδα, αφού έχουν γεννηθεί εδώ, το παραβλέπει. Ο λόγος; Η «πουά» κυρία είχε βγάλει βόλτα στην πλατεία τον «πουά» σκύλο της. Χωρίς λουρί. Μία μαμά, που καθόταν εκεί, ανησύχησε βλέποντας το σκύλο να πλησιάζει τα δύο μικρά κοριτσάκια της και παρακάλεσε την κυρία να τον μαζέψει… Αλλά η μαμά έτυχε Ρουμάνα, με σπασμένα ελληνικά. Κι επειδή τα παιδιά, που μόλις είχαν σχολάσει, προθυμοποιήθηκαν να μεταφράσουν, «κυρία, αν το σκυλί σας δεν δαγκώνει να της το πούμε να μην ανησυχεί», τα πήρε ο διάολος. Φυσικά το περιστατικό είναι μεμονωμένο. Αναρωτιέμαι απλά αν κάπως έτσι ξεκίνησε η ιστορία και στον Άγιο Παντελεήμονα. Και οδήγησε σε μια ερημωμένη παιδική χαρά, κλειστή για μήνες, που φαίνεται πως θα μετατραπεί σε αθλητικό κέντρο. Αχ, μικρούλη Αθηναίε. Έπαιξες κι έχασες. Ξανά.

Η μικρή Ελένη κάθεται και κλαίει

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Κέντρου Έρευνας & Πρόληψης Ατυχημάτων (ΚΕΠΑ)...

• Το 50% των τραυματισμών σε παιδότοπους αφορά εξαρθρήματα και διασείσεις, ενώ ο συχνότερος μηχανισμός κάκωσης είναι η πτώση.

• Ο κίνδυνος τραυματισμού, σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας, είναι διπλάσιος στις δημόσιες σε σχέση με τις ιδιωτικές παιδικές χαρές.

• Σημαντικό ρόλο στην πρόκληση των ατυχημάτων αυτών διαδραματίζουν η ποιότητα του εδάφους, η ελλιπής συντήρηση του εξοπλισμού, καθώς επίσης και η ανεπαρκής επιτήρηση των παιδιών από τους γονείς και το εξειδικευμένο προσωπικό.