Ο Bruce Springsteen και οι φίλοι μας

Είδα στο Apple TV –με μια μικρή καθυστέρηση– το “Letter to You”. Ένα μουσικό ντοκιμαντέρ από την ηχογράφηση του τελευταίου άλμπουμ του Bruce Springsteen. Χωρίς να είμαι μεγάλη fan του, το είδα μέχρι το τέλος. Και τον αγάπησα για πάντα. Το σωστό timing δεν συμβαίνει μόνο στις σχέσεις, όπως φαίνεται. Ο “Boss” έφτασε τα 74, αλλά διατηρείται το ίδιο ακμαίος, και σίγουρα δείχνει νεότερος από την ηλικία του.

Καταχείμωνο. Έξω χιονίζει. Κάπου στο New Jersey. Βρισκόμαστε στο στούντιο που έχει φτιάξει στο ράντσο του. Ξύλινο, απέριττο, φιλόξενο. Ο “Boss” ρίχνει κλεφτές ματιές έξω από το παράθυρο όσο τα μέλη της E Street Band, της μπάντας του με την οποία ηχογράφησε το θρυλικό “Born in the USA”, μελετούν σχολαστικά τις παρτιτούρες, κουρδίζουν κιθάρες, πλήκτρα, ντραμς. Οι δύο που «έφυγαν» σχετικά νωρίς, ωσεί παρόντες.

Είναι 2020 και δεν ξέρουν ακόμη αν ο covid θα τους/μάς ξεκάνει. Όλοι σε αυτό το δωμάτιο φαίνεται πως αγαπιούνται. Συνεννοούνται με βλέμματα. Δημιουργούν μουσική σε μια μυσταγωγική ατμόσφαιρα, από αυτές που δημιουργούνται μόνο στο κλειστό κύκλωμα μιας μικρής κοινότητας. Τίποτα δεν μπορεί να την διαπεράσει. Ούτε καν ένας απειλητικός ιός που έβαλε σε παύση έναν ολόκληρο πλανήτη. Ηχογραφούν το άλμπουμ “Letter to You” ζωντανά. Συμμετέχουν στην τελική μίξη, στην τελική διαμόρφωση με ιδέες, προτάσεις, παρεμβάσεις, διορθώσεις. Μας γίνεται ξεκάθαρο ότι αυτά τα τραγούδια είναι αποτέλεσμα ομαδικής εργασίας.

«Bruce, μήπως να αλλάξουμε τη δεύτερη στροφή με αυτό το riff;» Ο Bruce ξετυλίγει με τη βραχνή γαλήνια φωνή του τις σκέψεις του. Για τη μουσική, τους φίλους του, τα τραγούδια, τη διαδρομή του. Λίγες ματιές έξω από το παράθυρο και επιστροφή στη μουσική. Δείχνουν όλοι τόσο αφοσιωμένοι. Αν είναι να τελειώσει ο κόσμος σ’ αυτό το χιονισμένο ράντσο, σ’ αυτό το φιλόξενο στούντιο, με χίλιες κιθάρες και τόσο αγαπημένους φίλους, ας είναι.

Αν πεθάνει ο Bruce Springsteen θα έχει τελειώσει για πάντα η εποχή που έφερε τη δική μου γενιά στην αγκαλιά της ενηλικίωσης. Ενσάρκωνε όσα είχαμε διδαχθεί στον διαφωτισμό. Να στρέφουμε πάντα το βλέμμα στην πρόοδο. Και πρόοδος σήμαινε τότε Αμερική.

Ο κόσμος συζητάει για το νομοσχέδιο των ομόφυλων ζευγαριών αυτές τις μέρες. Υπάρχουν προβληματισμοί και ενστάσεις. Θυμάμαι την ταινία «Φίλες» με την Bette Midler και την Barbara Hersey. Ημερολογιακό έτος 1988. Τέσσερα χρόνια μετά το “Born in The USA”. Όταν η μία μαθαίνει ξαφνικά ότι έχει καρκίνο και πεθαίνει, ζητάει από τη φίλη της να αναλάβει την επιμέλεια του ανήλικου παιδιού. Δεν ήταν ζευγάρι. Δεν απασχολούσαν τους σεναριογράφους και τους θεατές εκείνη την εποχή οι νομικές διαδικασίες. Υποσυνείδητα συνέβαινε μέσα μας η πρώτη αμφισβήτηση του κλυδωνιζόμενου πυργίσκου της αγίας οικογένειας. Μέσα από ένα μιούζικαλ της οκάς. Υπάρχουν και άλλα είδη οικογένειας τελικά. Και ναι, είναι μόλις 1988.

Οι παιδικοί και νεανικοί μας φίλοι είναι ό,τι πιο αδιαπραγμάτευτα αληθινό διαθέτουμε από την εποχή της αθωότητας. Δεν μπορούμε να τους κρυφτούμε. Μια σιωπηλή κατανόηση διατρέχει τη σχέση μέσα μας στα χρόνια. Χωρίς απαιτήσεις, παρεξηγήσεις και διασπάσεις. Επιτρέπουμε ο ένας στον άλλον το ταξίδι της ζωής να γίνεται στον χρόνο και με τον τρόπο που επιθυμεί ο καθένας. Το μόνο που ελέγχουμε γι’ αυτούς είναι να έχουν φορέσει σωστά τη ζώνη ασφαλείας. Έχουν το βλέμμα ενός διακριτικού κηδεμόνα, ενός αυτοεξυπηρετούμενου συντροφικού σκύλου. 

Σεβόμαστε τις σιωπές μας, γινόμαστε αγκαλιά ο ένας στον άλλον στην απελπισία, μεθάμε ένα βράδυ σε ένα μπαρ που έχουμε ξεμείνει από το μεσημέρι πριν μας αναζητήσουν τα πρόσωπα που μπήκαν στη ζωή μας αργότερα και που ποτέ δεν θα καταλάβουν τι είναι αυτό που μας θα δένει για πάντα.

Είναι σημαντικό να έχεις κλάψει στον ώμο κάποιου. Να του έχεις κρατήσει το μέτωπο την ώρα που ξερνάει σκυφτός στη λεκάνη. Να έχεις κάνει μαζί του μια αταξία ατιμώρητα. Είναι σημαντική η αποδοχή τους όταν σε βλέπουν στο τελευταίο σκαλί, όταν σε θαυμάζουν χωρίς μνησικακία στο πρώτο. Είναι σημαντικό να σου λένε ότι σε ξέρουν, ότι σ’ αγαπούν, ότι μεγαλώνεις όμορφα.

Η αγάπη ρέει σαν ήρεμο ρυάκι μετά από κάποια ηλικία. Χωρίς πανικό. Χωρίς σηκωμένο δάχτυλο και ξινή συμπόνια για τα λάθη και τις παραλείψεις μας. 

Έτσι φαίνονται δεμένοι ο Bruce και η Ε Street Band όσο παίζουν το “House of a Thousands Guitar”. Χρειάζονται να είναι μαζί στην ανασφάλεια της πανδημίας. Να δημιουργήσουν μουσική, γυμνή όπως την ξέρουν, όπως την ξεκίνησαν.

Ίσως αυτό το «χους ει και εις χουν απελεύσει» να ταιριάζει –έστω και μακάβρια– με τη διαδρομή μιας αληθινής φιλίας απ’ την αρχή ως το τέλος.