Πενήντα εννιά

Σήμερα γίνομαι πενήντα εννιά. Πολλά, πάρα πολλά. Και, όπως όλοι μας από ένα σημείο και μετά —μετά τα 40, μετά τα 45, μετά τα 50, μετά τα 55—, δεν το νιώθω καθόλου. Βλέπω διάφορους που τους ρίχνω δέκα και δεκαπέντε χρόνια, και πολλοί μού φαίνονται ήδη έτοιμοι να μας χαιρετήσουν, σαν να ’ναι μια άλλη γενιά, κάτι σαν τη γενιά της Πίνδου ας πούμε, ή του ’30. Λέω, Για όνομα του καλού Θεού, τι θέλουν αυτοί οι μπαρμπάδες εδώ πέρα, δηλαδή κάντε λίγο πιο άκρη, τραβάτε παίξτε κάνα τάβλι ξέρω γω, δείτε το Πλοίο της Αγάπης, τον Κότζακ, τον Άνθρωπο των Έξι Εκατομμυρίων Δολαρίων. Κουράσατε.

Ναι, το ξέρω, τα ίδια λένε και για μένα αυτοί, όπως —φυσικά— και άλλοι, μεγαλύτεροί μου. Έτσι πάνε αυτά. Η ηλικία μετριέται με τους πόνους στα γόνατα, με τη δυσκολία να σηκώσεις τα χέρια σου, με τους γνωστούς σου που πεθαίνουν, με τέτοια. Πάντως όχι με το πώς νιώθεις εσύ μέσα σου. Κανείς μας δεν μεγαλώνει μέσα στο μυαλό του: το μυαλό δεν έχει ηλικία. Και δεν το «μεγαλώνουν» βέβαια ούτε αυτά που μαθαίνει και ξέρει, ούτε αυτά που νιώθει από τα όσα κακά έχει δει να συμβαίνουν γύρω του. Το μυαλό, δηλαδή ο εαυτός μας, είναι σαν ένας άχρονος βασιλιάς-έφηβος σε ένα βασίλειο που διαρκώς συρρικνώνεται. Κάποια στιγμή, του μένει μόνο ο θρόνος, χωρίς εκτάσεις γύρω του, χωρίς πολίτες, στρατό και διοίκηση. Όλα μεγαλώνουν, εκτός από αυτόν. Μα δεν πειράζει. Έτσι πάνε αυτά.

Από την άλλη, ξέρω καλά πως έχω ζήσει απίστευτα πολλά πράγματα. Και πολλά τρομερά σημαντικά. Έχω δει την πρεμιέρα του Star Wars, ας πούμε, αφού περίμενα επί ώρες στην ουρά του Ράδιο Σίτυ. Λίγες μέρες μετά που γεννήθηκα δολοφονήθηκε ο Κένεντι, όταν ήμουν έξι χρονών πατήσαμε στο φεγγάρι, ένα χρόνο μετά πήρε κύπελλο ο Άρης, λίγο πιο μετά παραιτήθηκε ο Νίξον, αργότερα τελείωσε ο πόλεμος στο Βιετνάμ, πήρε την εξουσία ο Χομεϊνί, έσκασε μύτη το AIDS, γεννήθηκε το Internet, εξερράγη το Challenger, έπεσε το Τείχος, βγήκε ο Μαντέλα από τη φυλακή, κατέρρευσε η ΕΣΣΔ, φτιάχτηκαν το Amazon και η Google, πολεμήσαμε στη Γιουγκοσλαβία, εγκαινιάστηκε ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός, είδαμε τους Δίδυμους Πύργους να καταρρέουν, έγινε ο πόλεμος στο Ιράκ, εκτελέστηκε ο Σαντάμ, γεννήθηκε το Facebook, εκλέχτηκε ο πρώτος μαύρος Πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ, χθες κατέβασα ένα βιβλίο που εκδόθηκε χθες στο Σιάτλ — και το διάβασα.

Διάολε, είναι πολλά. Και ανέφερα μόνο ένα ισχνό ποσοστό τους, ένα τίποτα.

Και έκανα κι εγώ ένα σωρό πράγματα όλα αυτά τα χρόνια. Άνθρωποι, ταξίδια, μετακομίσεις, δουλειές, κι άλλες δουλειές, ξενύχτια, φωνές, γέλια, έργα, βιβλία — τι να λέμε. Καμιά φορά που τα σκέφτομαι, λέω πως αποκλείεται να χωράνε τόσα στη ζωή ενός ανθρώπου, γιατί όλοι ξέρουμε πως η ζωή είναι μικρή — δεν είναι;

Μπα, ανοησίες, δεν είναι. Είναι μεγάλη. Διάολε, άσε όλα τα άλλα: έζησα τα 80s. Ψέματα: ΗΜΟΥΝ τα 80s, που τώρα τα βλέπουμε στο Stranger Things και λέμε γουάου κοίτα να δεις ρε φίλε, κοίτα μαλλί ο άλλος.

Όχι: σαράντα και πενήντα και εξήντα χρόνια, μην το γελάτε, είναι πάρα πολλά. Τον καιρό εκείνο ήμασταν πιο κοντά στο ταμ-ταμ και στα σήματα καπνού από ό,τι στα smartphone και στις super-apps. Μέσα σε πάνω από μισό αιώνα κανείς προλαβαίνει να κάνει ένα σκασμό πράγματα. Παλιά, μάλιστα, που οι άνθρωποι στην ηλικία μου ήταν γερόντια ήδη από μια γεμάτη δεκαετία πριν, έφταναν να κάνουν ακόμη περισσότερα, κάποιοι μάλιστα έγραφαν ξέρω γω ένα βιβλίο τον μήνα: είναι όπως κάτι μύγες, κάτι έντομα, κάτι ζουζούνια, που ζουν ένα εικοσιτετράωρο όλο κι όλο — αλλά μέσα σ’ αυτό ζούνε τα πάντα, προλαβαίνουν να χωρέσουν τα γεγονότα όλης τους της απέραντης ζωής, και πεθαίνουν ευχαριστημένα και γεμάτα: πλήρη. Αρκεί να μην τύχει και την ξοδέψουν, βέβαια· τη ζωή τους. Αλλά τα έντομα και τα τέτοια δεν την ξοδεύουν. Καμιά φορά, την ξοδεύουμε εμείς.

Γι’ αυτό κι εγώ έχω βαλθεί να χωρέσω πολλά-πολλά πράγματα στα χρόνια μου. Αισθάνομαι πως άφησα πολύ καιρό να γλιστρήσει σαν τον άμμο μέσα από τα δάχτυλά μου, κι αυτό με καίει. Τώρα πια δεν το κάνω, αλλά οι παλιές χαμένες ευκαιρίες είναι σαν βάρος στη συνείδησή σου, μια σκιά από μέταλλο που τη σέρνεις πίσω σου. Λογικό ΚΑΙ αυτό: πάντα μάς πικραίνει το στόμα η αίσθηση των λαθών που κάναμε στο παρελθόν, των ευκαιριών που κλοτσήσαμε, της λάθος κουβέντας που είπαμε, ενός ναι ή ενός όχι που έπρεπε να το ξανασκεφτούμε πριν το αφήσουμε να πέσει σαν σιδερένια μπάλα καταδίκου στο πάτωμα, και η απόφαση που πήραμε ή δεν πήραμε για να πάμε να ζήσουμε αλλού.

Δε βαριέσαι. Είπαμε: έτσι πάνε αυτά.

Προχωράμε. Όλα θα πάνε καλά. Slava Ukraini!

ΥΓ. Ευχαριστώ την Κίκα που με κρατάει γερό, δυνατό και νέο, και που μου παρέχει τα πάντα για να κάνω ό,τι θέλω. Τα πιτσιρίκια μας που μας αναστατώνουν τη ζωή. Τους φίλους που με ανέχονται. Τους αναγνώστες που αγοράζουν τα βιβλία. Την Αρειανάρα για την προσπάθεια. Τους χιλιάδες συντρόφους που δεν τα παρατάνε ποτέ. Τους διαδικτυακούς φίλους για την αγάπη τους.