Τι πρέπει να διατηρήσουμε μετά το τέλος της πανδημίας

Πολλές χώρες βλέπουν ήδη το φως στο τέλος του τούνελ. Κάθε μέρα πλησιάζει λίγο ακόμα και γίνεται λίγο πιο ευδιάκριτο. Με κάθε δόση του εμβολίου Covid-19, κοντεύουμε στο τέλος της κοινωνικής απόστασης και της απομόνωσης, στο άνοιγμα των σχολείων και των επιχειρήσεων, στο άνοιγμα των σπιτιών μας.

Αλλά η ζωή δεν θα είναι ακριβώς όπως ήταν πριν από τον Ιανουάριο του 2020. Αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό: πολλές εμπειρίες και μαθήματα έκαναν τη ζωή μας, αυτούς τους 15 μήνες, πλουσιότερη και υγιέστερη, ενώ εμείς γίναμε πιο συμπονετικοί και ίσως καταλάβαμε την ευθραυστότητα της ύπαρξής μας. Καταλάβαμε ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να προστατεύουμε τους ανθρώπους με τους οποίους αλληλεπιδρούμε σε καθημερινή βάση, καθώς και να σεβόμαστε τα όριά τους. Πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα καταλάβαμε ότι δεν είναι καθόλου δεδομένα κι ότι χρειάζεται λίγη παραπάνω προσπάθεια για να διατηρηθούν. Καταλάβαμε την αξία του καθαρού αέρα., της φύσης, του δάσους. Μερικοί από μας ίσως κατάλαβαν και την αξία της προσωπικής ζωής, ή της οικογενειακής ζωής, ή της ιδιωτικής σφαίρας γενικότερα. Οι σοφότεροι από μας κατάλαβαν κάτι που όλοι νομίζουμε ότι ξέρουμε: ότι ο χρόνος μας πάνω στη γη είναι πολύ λίγος κι ότι πρέπει να τον αξιοποιήσουμε στο έπακρο.  

Ακόμα κι όταν απαλλαγούμε από την πανδημία, πρέπει να συνεχίσουμε να φοράμε μάσκες όταν είμαστε άρρωστοι. Μέχρι πρότινος, ακόμα κι αν είχαμε σοβαρά συμπτώματα ιώσεων και άλλων μεταδοτικών ασθενειών κυκλοφορούσαμε στα μέσα μεταφοράς και συχνά αγκαλιάζαμε ανθρώπους χωρίς να είναι απαραίτητο, μόνο και μόνο από κοινωνική σύμβαση. Στο εξής, φαίνεται ότι θα σεβόμαστε περισσότερο τα προσωπικά όρια των άλλων.

Επίσης, μιας και αντιληφθήκαμε τι σημαίνει «βασικός εργαζόμενος» χωρίς τον οποίον δεν μπορούμε να επιζήσουμε -στη βιομηχανία τροφίμων, στη διανομή αγαθών, στη θέρμανση, στο σύστημα υγείας- ίσως στο εξής να σεβόμαστε περισσότερο όσους εργάζονται σε αυτούς τους βασικούς τομείς.

Αν και οι ηλεκτρονικές συναντήσεις -επαγγελματικές, οικογενειακές και φιλικές- πολλαπλασιάστηκαν λόγω προβλήματος, δεν σημαίνει ότι είναι προβληματικές οι ίδιες. Οι ηλεκτρονικές επαφές μπορούν να μας φέρνουν κοντά στους αγαπημένους μας σε όλο τον κόσμο και να εξοικονομούν χρόνο και ενέργεια όταν πρόκειται για μαθήματα και διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Σε πολλές πόλεις στον κόσμο, ιδιαίτερα σε αμερικανικές, πριν από την πανδημία δεν υπήρχε κουλτούρα υπαίθριου εστιατορίου. Τα εστιατόρια ήταν κλειστοί χώροι και χρησιμοποιούσαν κλιματιστικά. Ο ανοιχτός χώρος, λόγω κλιματικών συνθηκών, δεν έπαιζε ρόλο στη ζωή εκατομμυρίων Αμερικανών. Ίσως μετά την πανδημία να δημιουργηθεί μια κουλτούρα του καθαρού αέρα κι ο κλιματιζόμενος εφιάλτης για τον οποίον μιλούσε κάποτε ο Χένρυ Μίλλερ να περιοριστεί όπου δεν υπάρχει άλλη λύση.

Πρέπει επίσης να διατηρήσουμε την προθυμία να φροντίζουμε τους πιο ευάλωτους και πιο ηλικιωμένους. Η λατρεία της νεότητας δεν είναι καλό σημάδι για τις κοινωνίες.

Πολλές από τις συνήθειες που ενσωματώσαμε στο πρόγραμμά μας -όπως περίπατοι, αποφυγή των μέσων μεταφοράς- θα μας βοηθήσουν στο μέλλον. Αν στον κόσμο μας επανέλθει ο σεβασμός για τους ηλικιωμένους και η επικοινωνία μεταξύ των γενεών (έστω ηλεκτρονική), η σωματική άσκηση και το πικνίκ ίσως η πανδημία να αφήσει πίσω της ένα καλό ίχνος.