Life

Τι κάνουμε όταν έχουμε άγχος;

​Το κάνουμε γαργάρα, σύμφωνα με τους ειδικούς, και μην ακούτε τους ενοχλητικούς που λένε «χαλάρωσε, μην έχεις άγχος»…

Μανίνα Ζουμπουλάκη
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Η Μανίνα Ζουμπουλάκη δίνει οδηγίες καταπολέμησης του άγχους.

Περπατώντας στη Σόλωνος προχθές και ξεφεύγοντας παρά τρίχα από τσαντισμένο ταξί που ήθελε να με φάει λάχανο, κατάλαβα ότι ήμουν αγχωμένη: όχι φριχτά αγχωμένη, όπως όταν πρόκειται να μπεις σε χειρουργείο, εσύ ή αγαπημένο σου άτομο π.χ. κι έχεις δει το Χριστό φαντάρο, όχι αγχωμένη σε βαθμό κρίσης πανικού από αυτές που τραβάς τα μάγουλά σου μέχρι τον αστράγαλο. Ήμουν αγχωμένη σε μεσαίο βαθμό, λίγο παραπάνω από το «δεν βρίσκω πού σκατά έχουν βάλει τη γαλέτα στο σουπερμάρκετ και πάω πάνω-κάτω στα κέτσαπ εδώ κι ένα τέταρτο, εκτός που κανένας δεν ξέρει ότι γαλέτα είναι η τριμμένη φρυγανιά, στα Μακεδονίτικα και λίγο παρακάτω από το «Παναγίτσα μου, κάποιος βούτηξε το κινητό/πορτοφόλι/τσερβέλο μου/θα με σφάξουν!» (η πιθανότητα σφαγής δημιουργεί τεράστιο άγχος, αν και για πολλούς, η πιθανότητα κλοπής κινητού είναι χειρότερη. Αν και δύσκολα λέει κάποιος «Σφάξε με, μόνο μη μου πάρεις το κινητό, δεν έχω προλάβει να σώσω τίποτε!»).

Προχθές (ωστόσο) δεν υπήρχε λόγος να αγχώνομαι, όπως θα μου έλεγε οποιοσδήποτε εκνευριστικός άνθρωπος - γιατί δεν υπάρχει χειρότερο από το να σου λέει «μην αγχώνεσαι» ο εκνευριστικός ή/και ηλίθιος, όταν εσύ αγχώνεσαι. Σίγουρα είχα εκκρεμότητες, αλλά σιγά τα αυγά – στο μπακγκράουντ τρέχουν πάντοτε τηλεφωνήματα που δεν έκανα, μέιλ που δεν απάντησα, πράγματα που δεν έγραψα, ημι-πληροφορίες που τρυπώνουν στην άκρη του μυαλού μου και ζουζουνίζουν ενώ προσπαθώ να τις διώξω, για να μην μπούμε στο κεφάλαιο «λογαριασμοί», που είναι σαν την Αγία Γραφή και επειδή σηκώνει πολλαπλές ερμηνείες. Η μέρα ήταν κανονική: είχε τρελή κίνηση, η Βασιλίσσης Σοφίας ήταν κλειστή, το Α5 που ανεβαίνει τη Χαριλάου Τρικούπη δεν έδινε σημεία ζωής, μια ζητιάνα με δύο μωρά κοιμόταν στο πεζοδρόμιο, όλοι κόρναραν, ακόμα κι όσοι δεν είχαν αμάξια, κι οι υπόλοιποι φώναζαν στα κινητά τους για να ακουστούν πάνω από τη βαβούρα. Έβλεπα αφίσες για συναυλίες και παραστάσεις που δεν θα προλάβω ακόμα κι αν τις στριμώχνω πέντε-πέντε, γκράφιτι διαμαρτυρίας και γκράφιτι απλής βλακείας («που είσε μέρυ;»), σκουπίδια, κόσμο με ζαβλακωμένο ύφος ανάλογο με το δικό μου, αυτοκίνητα, μηχανάκια και βλαμμένα περιστέρια. Και όλο αυτό μου δημιούργησε άγχος. Στα καλά καθούμενα, το λες.

Το άγχος είναι «διάχυτο, δυσάρεστο, συχνά ασαφές συναίσθημα που εκδηλώνεται με φόβο, ένταση και ανησυχία και τις περισσότερες φορές συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα: ταχυκαρδίες, αρρυθμίες, πεπτικές διαταραχές, κεφαλαλγίες κλπ», σύμφωνα με την Επιστήμη. Το 2-4% του πληθυσμού παρουσιάζει αγχώδη διαταραχή σε κάποια φάση της ζωής του, και το 10% συμβουλεύεται γιατρό, επίσης σε κάποια φάση ζωής του. «Άγχω» σημαίνει «σφίγγω, πνίγω» στα αρχαία ελληνικά. Κι αυτό τα λέει όλα.

Μπορείς να κάνεις γιόγκα, να ακολουθήσεις τεχνικές χαλάρωσης, να δοκιμάσεις ασκήσεις αναπνοής ή να κάνεις σπορ: όλες οι προτεινόμενες λύσεις υπάρχουν στα σαιτ κάτω από την επικεφαλίδα ΑΓΧΟΣ και ΣΤΡΕΣ. Προτείνονται και άλλες λύσεις, όπως το κέντημα, πλέξιμο, μακραμέ, τάβλι, σκάκι, σχοινάκι, χαρτοκοπτική, χαντροπλεκτική κλπ – διαλέγετε και παίρνετε. Το σεξ είναι μερικές φορές αγχολυτικό, ανάλογα με ποιον/α το εξασκείς, και τα χαπάκια κάνουνε δουλίτσα (απλώς με το σεξ γνωρίζεις κόσμο, ή έστω έναν άνθρωπο που ποτέ δεν τον ξέρεις αρκετά καλά, εδώ ούτε τον εαυτό σου δεν τον ξέρεις καλά, και ποτέ δεν είναι αργά να τον μάθεις, τα έχουμε πρόχειρα αυτά τα επιχειρήματα.)

Τέλος πάντων, ήμουν στη μέση του δρόμου, δεν έπρεπε να προλάβω αεροπλάνο, τραίνο ή πλοίο, μεταφορικό μέσον που μου δημιουργεί δικαιολογημένο, στάνταρ άγχος (=μη τυχόν το χάσω), ούτε πιεστικότερη πίεση από την καθημερινή... και αυτό, λέει, μπορεί να φέρει άγχος, το σχεδόν-τίποτα. Η αναμονή πάνω από 20’ για λεωφορείο επίσης δημιουργεί άγχος, ιδίως όταν η φωτεινή πινακίδα γράφει «καθίστε ήσυχοι, θα έρθει σε 7’» και περνάνε 27’ κι εσύ ακόμα κάθεσαι ήσυχος/η αλλά η πινακίδα το χαβά της, «μα θα έρθει, μη σκάτε, απλώς σε άλλα 7’», και είναι σαν να σου λέει «χαλάρωσε, μην αγχώνεσαι» κάποιος που κρατάει στο χέρι του ηλεκτρικό πριόνι, φλογοβόλο ή κλίσμα: δεν χαλαρώνεις, σόρι.

Άρα ο τρόπος να σου φύγει το άγχος όταν έχεις άγχος είναι… ανύπαρκτος, τίποτα, δεν υπάρχει – να περπατάς πολύ γρήγορα, να τρέχεις κιόλας αλλά χωρίς να σπάσεις τα μούτρα σου σε λακκούβα/ταξί, ή να καταπιαστείς με κάτι αόριστα ή οριστικά χειρονακτικό, που όμως με κάποιον μυστήριο τρόπο σού χαλαρώνει τη θηλιά στο λαιμό. Δεν ξέρω αν το να βάζεις πλυντήριο είναι εξίσου αποτελεσματικό με το να σκαρφαλώνεις το Έβερεστ, ίσως αυτοί που σκαρφαλώνουν το Έβερεστ να μην έχουν καθόλου άγχος και να μην γίνονται αλπινιστές λόγω άγχους. Αλλά μου φαίνονται ύποπτοι, με βάση τα βιβλία περί σκαρφαλώματος του Έβερεστ που έχω διαβάσει. Με πιάνει ένα βουνό άγχος μόνο που το σκέφτομαι το Έβερεστ, σαν δουλίτσα, σαν χόμπι και σαν απλό βουνό – παρα-είναι λεβεντο-βούνι….

Το πλυντήριο, από την άλλη, μου δημιουργεί άγχος μόνον όταν χοροπηδάει – όπως και οποιαδήποτε οικιακή συσκευή όταν χοροπηδάει. Αντίθετα, ξεθωριάζει το άγχος όταν σταματάω να το σκέφτομαι και κάνω κάτι άσχετο. Είναι απίστευτο αλλά εδώ ήθελα να καταλήξω: το άγχος μπορεί να νικηθεί ακόμα και από τη δυναμική σταυροβελονιά. Πιο κουλαμάρα, πεθαίνεις, αλλά το άγχος είναι κουλό πράγμα, ας μη του δίνουμε σημασία, μήπως φύγει από μόνο του τελικά.