Έμφυλες ταυτότητες και σχολείο - Διάλογος στην A.V.

Λάβαμε και δημοσιεύουμε την παρακάτω επιστολή - απάντηση σε κείμενο του Gay Super Hero, από την ΜΚΟ «Πολύχρωμο Σχολείο». Ακολουθεί η ανταπάντηση του Gay Super Hero.

Αγαπητέ κύριε Γεωργελέ,

Αγαπητέ Gay Super Hero,

Εκτιμώντας το πολύχρονο δημοσιογραφικό σας έργο και γνωρίζοντας την ευαισθητοποίηση που έχει δείξει η Athens Voice σε δικαιωματικά ζητήματα με σειρά σχετικών άρθρων, απευθυνόμαστε σε εσάς για ένα λεπτό ζήτημα που μας απασχόλησε μετά την ανάγνωση ενός τελευταίου άρθρου σας, γιατί ενδέχεται, χωρίς να είναι αυτή η πρόθεσή σας, να εντείνει αρνητικές στάσεις και αντιλήψεις, που δυσκολεύουν το έργο του Πολύχρωμου Σχολείου.

Αναφερόμαστε στο άρθρο της 29 Δεκεμβρίου 2017 με τίτλο «2017: Γκέι και λεσβιακή ανασκόπηση», και στην αναφορά σ τις «έμφυλες ταυτότητες» συνοδευόμενη από εικόνα του εντύπου του Πολύχρωμου Σχολείου με τίτλο «Προτεινόμενου Υλικό για τις Έμφυλες Ταυτότητες».

Στο άρθρο αναφέρεται ότι το Υπουργείο Παιδείας αναθέτει σε ΜΚΟ τη διοργάνωση της Θεματικής Εβδομάδας για τις «έμφυλες ταυτότητες» στα Γυμνάσια, πράγμα που είναι ανακριβές. Η περσινή Θεματική Εβδομάδα «Σώμα και Ταυτότητα» αφορούσε τρεις άξονες: Διατροφή και ποιότητα ζωής, Πρόληψη εθισμού και εξαρτήσεων,  Έμφυλες ταυτότητες. Μεταξύ των θεμάτων που άπτονται του άξονα των έμφυλων ταυτοτήτων είναι και το βιολογικό και κοινωνικό φύλο. Η εγκύκλιος με αρ. πρ. Φ20.1/220482/Δ2 που εισάγει τη Θεματική Εβδομάδα στα Γυμνάσια για το σχ. έτος 2016-2017 αναθέτει το σχεδιασμό του υλικού αλλά και του προγράμματος στους Συλλόγους Διδασκόντων. Το τελικό πρόγραμμα με τις προτάσεις των Συλλόγων αποστέλλεται στις Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης προς έγκριση. Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), μέσω της ιστοσελίδας του, προτείνει υλικό που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τους εκπαιδευτικούς. Το Πολύχρωμο Σχολείο χρησιμοποίησε κάποιο από αυτό, καθώς και άλλο, υλικό (αναφέροντας πάντα τις αρχικές πηγές),  το οποίο συνδέεται κυρίως με τα έμφυλα στερεότυπα, την έμφυλη βία και τα δικαιώματα των γυναικών.

Σε ό,τι αφορά τις ΜΚΟ, δεν μπορούν να μπουν στα σχολεία αν δεν συμπεριλαμβάνονται στη λίστα με τους εγκεκριμένους, από το Υπουργείο Παιδείας, φορείς. Η λίστα αυτή υπάρχει στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής και μπορείτε να διαπιστώσετε ότι το Πολύχρωμο Σχολείο δεν συμπεριλαμβάνεται σε αυτή. Οποιαδήποτε ΜΚΟ ή συλλογικότητα δεν βρίσκεται στην λίστα μπορεί μεν να προσκληθεί από κάποιο σχολείο, όμως για να μπει σε αυτό απαιτείται έγκριση από την αρμόδια Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας.  Αν βρήκατε αναφορές για «είσοδο των ΜΚΟ στην εκπαίδευση», αυτές δεν προέρχονταν από την ΟΛΜΕ, αλλά αποτελούσαν έκφραση φόβων για ενδεχόμενη τέτοια εξέλιξη από στελέχη της εκπαίδευσης που ούτως ή άλλως αντιδρούν καταγγελτικά με παρόμοια επιχειρηματολογία σε κάθε εκπαιδευτική αλλαγή.

Η ανακοίνωση της ΟΛΜΕ αφορούσε συνολικά και τους τρεις άξονες της Θεματικής Εβδομάδας (Διατροφή, Εξαρτήσεις, Έμφυλες Ταυτότητες) και αναφερόταν σε «ανατροπή του προγραμματισμού των σχολείων στα μέσα της σχολικής χρονιάς» και σε «ανάγκη προετοιμασίας και επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών». Το μόνο που αναφέρθηκε ξεχωριστά στις ανακοινώσεις της ΟΛΜΕ (αλλά και των κατά τόπους ΕΛΜΕ) για τον άξονα των «έμφυλων ταυτοτήτων» ήταν ότι οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν επιμορφωθεί πάνω στο θέμα.

Σε καμία περίπτωση όμως οι αντιδράσεις της ΟΛΜΕ δεν αναφέρονταν σε ανάθεση της θεματικής εβδομάδας για τις «έμφυλες ταυτότητες» από το Υπουργείο σε ΜΚΟ. Πόσο μάλλον στο Πολύχρωμο Σχολείο.

Να επισημάνουμε ότι μια τέτοια φράση πυροδοτεί θεωρίες συνωμοσίας σε σχέση με τις διεκδικήσεις των ΛΟΑΤΚΙ​+.​

Ειδικότερα, επειδή η αναφορά στο άρθρο σας συνοδεύεται από φωτογραφία του προτεινόμενου υλικού του Πολύχρωμου Σχολείου, οδηγεί στην παρανόηση ότι το Πολύχρωμο Σχολείο είναι μια ΜΚΟ που έρχεται σε σύγκρουση με την ΟΛΜΕ και την εκπαιδευτική κοινότητα και παρεμβαίνει στον διδακτικό σχεδιασμό κατά τρόπο αντιεκπαιδευτικό. Η ενδημική καχυποψία και οι θεωρίες συνωμοσίας κάνουν εξαιρετικά εύκολη αυτήν την παρανόηση, ειδικά αν σκεφτούμε ότι στα ζητήματα φύλου και σεξουαλικότητας αυτές κορυφώνονται.

Το Πολύχρωμο Σχολείο δεν έχει καμία χρηματοδότηση και δεν έχει ακόμα ούτε καν νομική μορφή. Είμαστε μια άτυπη συλλογικότητα εκπαιδευτικών και άλλων επιστημόνων και κινούμαστε με τους δικούς μας πόρους. Διακινδυνεύουμε πολλά από τις προσωπικές μας ζωές επειδή μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης θεωρεί ότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα είναι μια ατζέντα που έρχεται απ’ έξω, προωθείται από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και δεν έχει πραγματική κοινωνική βάση. Είναι κρίμα να ενισχύσουμε μια τέτοια παρανόηση.

Ως προς τη σύνδεση ΜΚΟ και Κοινωνίας των Πολιτών ευρύτερα με την εκπαίδευση στο πλαίσιο της έννοιας της πολιτειότητας (citizenship) όπως επίσης και της αυτονομίας των σχολικών μονάδων σε αντιδιαστολή με τον αποκλειστικά κεντρικό σχεδιασμό, θα είχε πολύ ενδιαφέρον η σύνταξη ενός σχετικού άρθρου το οποίο θα παρουσιάζει αυτήν την πολυδιάστατη σχέση και θα μπορούσε να αναφερθεί συγκεκριμένα και στο ιδιαίτερο ζήτημα των ΛΟΑΤΚΙ+ θεμάτων. Από την πλευρά μας, το Πολύχρωμο Σχολείο είναι πρόθυμο να συνδράμει σε μια τέτοια προσπάθεια από την εφημερίδα σας.

Εκτιμώντας ότι θα προβείτε άμεσα σε διόρθωση του άρθρου, ευχαριστούμε εκ των προτέρων. Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση, καθώς και συμβολή με υλικό ή πληροφορίες σε περίπτωση που αποφασίσετε να προχωρήσετε στη σύνταξη του άρθρου που σας προτείνουμε.

​Με εκτίμηση
Μαρία Πατεράκη
​Υπεύθυνη​ Ε​πικοινωνίας  Πολύχρωμου Σχολείου

Η απάντηση του Gay Super Hero:

Καταρχάς μου κάνει εντύπωση πως μια συλλογικότητα που όπως αναφέρεται στην επιστολή της είναι «άτυπη» και δεν έχει καν νομική μορφή παρόλα αυτά δεν αντιδρά καθόλου «άτυπα» π.χ. μέσω ενός σχολίου το οποίο θα μπορούσε να δημοσιευθεί στα πλαίσια της σχετικής ανάρτησης, αλλά συντάσσει ολόκληρη  δισέλιδη επιστολή προς τη Διεύθυνση της εφημερίδας ως επίσημος  «θιγόμενος φορέας» του οποίου το έργο η εφημερίδα μπορεί να ...δυσχεράνει με τη δημοσίευση μίας πρότασης μερικών λέξεων σε μια ετήσια ανασκόπηση.

Η επόμενη απορία έχει να κάνει με το ποιο είναι αυτό το έργο που δυσχεραίνεται εφόσον, σύμφωνα  πάντα με την επιστολή τους, η Θεματική Εβδομάδα για τις έμφυλες ταυτότητες δεν ανατέθηκε βάσει της εγκυκλίου του Υπουργείου σε ΜΚΟ αλλά στους εκπαιδευτικούς (κάποιοι εκ των οποίων όμως είναι μέλη και της άτυπης συλλογικότητας). Με μια γρήγορη ματιά στην ιστοσελίδα τους βλέπουμε όμως ότι έχουν ήδη ετοιμάσει υλικό ως «προτεινόμενο» για τη Θεματική Εβδομάδα (προτεινόμενο σε ποιον αν όχι στο υπουργείο και στα σχολεία;) και ότι αυτοί οι ίδιοι αναφέρουν ως στόχους τους «την ευαισθητοποίηση, ενημέρωση εκπαιδευτικών, γονέων κτλ», «τη διοργάνωση επιμορφωτικών ημερίδων και συνεδρίων» κτλ. Από το δημοσιευμένο από τους ίδιους υλικό προήλθε και η φωτογραφία που συνόδευε τη σχετική είδηση. Με μια επίσης γρήγορη ματιά στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής μπορεί να δει κανείς τουλάχιστον δύο ακόμα μη κερδοσκοπικές οργανώσεις ως συντάκτες του προτεινόμενου σχετικού εκπαιδευτικού υλικού. Η ένσταση λοιπόν ότι το υπουργείο δεν ανέθεσε σε ΜΚΟ αλλά στους εκπαιδευτικούς τη διοργάνωση της Θεματικής Εβδομάδας επί της ουσίας δεν αποτελεί παρά υπεκφυγή, αφού τόσο επίσημα όσο και άτυπα (αφού πρόκειται για «άτυπες» συλλογικότητες) φαίνεται και να συμμετέχουν και να πιέζουν για την προώθηση του συγκεκριμένου πρότζεκτ. 

Η άλλη ένσταση έχει να κάνει με το κατά πόσο η ΟΛΜΕ αντέδρασε ή όχι στη συμμετοχή των ΜΚΟ στο εν λόγω εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Όμως οι αντιδράσεις στελεχών της ΟΛΜΕ για το συγκεκριμένο θέμα απασχόλησαν το σύνολο του τύπου εκείνο το διάστημα. Ενδεικτικά αναφέρω τη δήλωση του γενικού γραμματέα της ΟΛΜΕ κ. Παπαχρήστου ότι «άπειρες ΜΚΟ μεταξύ τους και κομματικές ...έχουν κάνει αιτήσεις για να μπουν στα σχολεία · πρέπει να ελεγχθεί η είσοδος ΜΚΟ αμφιβόλων προθέσεων», την ανακοίνωση παράταξης εκλεγμένων στο ΔΣ της ΟΛΜΕ ότι οι εκπαιδευτικοί δεν πρέπει «να αφήσουν να γίνουν τα σχολεία βορά των διαφόρων ΜΚΟ και διαφόρων αντιδραστικών και σκοταδιστικών φορέων», ενώ πιο διπλωματικά και η ίδια η επίσημη ανακοίνωση της ΟΛΜΕ καλεί τους Συλλόγους «να συνεκτιμήσουν όλους τους παράγοντες που αναφέρθηκαν πριν πάρουν τις αποφάσεις τους για ...τους εμπλεκόμενους φορείς». Το κατά πόσο λοιπόν υπάρχει «σύγκρουση» μεταξύ των συγκεκριμένων συλλογικοτήτων και στελεχών της ΟΛΜΕ αυτό δεν μπορεί να το κρίνει κανείς απ' έξω, σίγουρα όμως εκφράζονται και διαφωνίες και ενστάσεις όπως είναι λογικό σε μια πολυφωνική κοινωνία. 

Θα συμφωνήσω βεβαίως ότι διάφορες παρανοήσεις είναι κρίμα να ενισχύονται, το ζήτημα είναι όμως ποιοι είναι οι υπεύθυνοι για αυτές. Τι σημαίνει για παράδειγμα το ακρωνύμιο «ΛΟΑΤΚΙ+» που η ίδια ομάδα χρησιμοποιεί στην επιστολή της; Πως ορίζεται ακριβώς αυτό το «Κ»,  τι ακόμα μπορεί να περιλαμβάνει το πρόσημο (+) στο τέλος και για ποιο λόγο πρέπει να «ευαισθητοποιηθούν» για αυτά εκπαιδευτικοί και μαθητές; Πόσο επιστημονικά ακριβή είναι τα περί «μη δυαδικών ταυτοτήτων φύλου» που η ίδια συλλογικότητα υπερασπίζεται σε άλλες παρεμβάσεις της; Προφανώς δεν φταίει αυτή η στήλη αν όλα αυτά πυροδοτούν «θεωρίες συνωμοσίας» για «ατζέντες που έρχονται απ' έξω» όπως αναφέρει η επιστολή. Και είναι πραγματικά κρίμα αντί ενός πραγματικά γόνιμου διαλόγου, να επιδιώκεται μέσω τέτοιων επιστολών η ευθυγράμμιση ή η περιθωριοποίηση όσων μοναχικών φωνών εντός της ΛΟΑΔ κοινότητας συνεχίζουν να επισημαίνουν ότι αυτά που γίνονται στο όνομά της θα πρέπει να διαμορφώνονται από την ίδια με βάση τις ανάγκες της, και όχι μέσα στα ιδεολογικά εργαστήρια μιας κάστας αυτόκλητων σωτήρων.