Mια δύσκολη εβδομάδα

Η 15η Απριλίου ξεκίνησε πολύ καλά για τον 117ο Μαραθώνιο της Βοστώνης. Ιδανικές καιρικές συνθήκες, διοργάνωση χωρίς προβλήματα, μια καλή αρχή για όλη την εβδομάδα των ανοιξιάτικων διακοπών για τα σχολεία της Μασαχουσέτης. 4 ώρες μετά την εκκίνηση, οι δύο εκρήξεις κοντά στον τερματισμό θα ανατρέψουν δραματικά αυτή την εικόνα.

Άκουσα για τις εκρήξεις για πρώτη φορά από τηλεφώνημα της γυναίκας μου, η οποία βρισκόταν στη Δυτική ακτή. Μάλλον είχα μείνει για πολλή ώρα μακριά από οθόνη γιατί αμέσως μετά άρχισα να δέχομαι μηνύματα φίλων από την Ελλάδα και την Ευρώπη που με ρώταγαν αν είμαι καλά, χωρίς φυσικά εγώ να έχω καταλάβει ακόμα από τι κινδύνεψα.

Η τηλεόραση είχε μια καλή καταγραφή της πρώτης έκρηξης. Πρέπει να έχω περπατήσει στο σημείο που έγινε χιλιάδες φορές. Κάποιες από αυτές με τα παιδιά. Η έκρηξη μου φάνηκε σχετικά μικρής ισχύος. Σκέφτηκα ότι δεν θα πρέπει να είχε πολλά θύματα κάτι που επιβεβαίωναν και οι πρώτες αναφορές στο διαδίκτυο. Αναφορές συγκεχυμένες, αντιφατικές, με μεγάλους ειδησεογραφικούς οργανισμούς να συναγωνίζονται στην ανακρίβεια με τους bloggers και το twitter. Έπιασα τον εαυτό μου να προσπαθεί να συνθέσει μια εικόνα για να την αναμεταδώσει στους φίλους που έστελναν e-mail εκείνη τη στιγμή. Η αντιφατικότητα των πηγών με έκανε να σταματήσω και να τους απαντήσω ότι είμαστε όλοι καλά και μακριά από τα γεγονότα.

Επόμενη κίνηση ήταν να έρθω σε επαφή με στενό φίλο του οποίου η γυναίκα έτρεχε στον Μαραθώνιο και θα έπρεπε να πλησιάζει στον τερματισμό όταν έγιναν οι εκρήξεις. Η απάντηση στο SMS ήρθε σχετικά γρήγορα: «Όλα ok, ήταν ακόμη αρκετά μακριά από τον τερματισμό». Έχει και η έλλειψη τέλειας φυσικής κατάστασης τα πλεονεκτήματά της, σκέφτηκα.

Την επόμενη μέρα στο γραφείο, όλες οι οθόνες έδειχναν ειδήσεις και γρήγορα τράβηξε την προσοχή μου η συνέντευξη Τύπου από το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, όπου ένας φίλος, ο Γιώργος Βελμάχος, διευθυντής χειρουργικής τραύματος εκεί, εξηγούσε ότι οι περισσότεροι τραυματίες είχαν βαριές κακώσεις στα πόδια από τα μεταλλικά θραύσματα των βομβών.

Η πόλη ήταν γεμάτη αστυνομία και εθνοφυλακή, το Back Bay (η συνοικία που έγιναν οι εκρήξεις) κλειστό στην κυκλοφορία για τη συλλογή στοιχείων, η παραπληροφόρηση να συνεχίζεται (το CNN ανακοίνωσε τη σύλληψη υπόπτου, άλλοι ανέφεραν σαν βασικό ύποπτο έναν εξαφανισμένο φοιτητή του Brown) και το σύστημα ειδοποιήσεων καταστάσεων ανάγκης του ΜΙΤ να μας ενημερώνει (δις) για ύποπτο πακέτο σε κοντινό κτίριο του πανεπιστημίου.

Η έκρηξη στο εργοστάσιο λιπασμάτων του Τέξας και η αποτυχία του νομοσχεδίου για τον καλύτερο έλεγχο της οπλοκατοχής πέρασαν πολύ γρήγορα σε δεύτερη μοίρα, ειδικά όταν φάνηκε ότι η έκρηξη στο Τέξας ήταν βιομηχανικό ατύχημα παρά το μεγάλο αριθμό των θυμάτων.

Το απόγευμα της Πέμπτης οι αρχές έδωσαν στην δημοσιότητα τα στιγμιότυπα από τις κάμερες ασφαλείας με τους υπόπτους. Την ερχόμενη μέρα ξύπνησα από τα μπιπ-μπιπ υπολογιστών και τηλεφώνων. Ένας 26χρονος αστυνομικός του ΜΙΤ νεκρός, ένας άλλος αστυνομικός βαριά τραυματισμένος, ένας από τους υπόπτους νεκρός μετά από μάχη με τους αστυνομικούς και μια τεράστια επιχείρηση σε εξέλιξη για τη σύλληψη του άλλου υπόπτου.

Αν και ο δήμος που μένω ήταν εκτός της ζώνης όπου είχε ζητηθεί να μείνουν όλοι στα σπίτια τους, ελάχιστη κίνηση υπήρχε στους δρόμους.

Η κακοφωνία των μέσων ενημέρωσης συνεχίστηκε αμείωτη. Η αμεσότητα του διαδικτύου τελικά αποδεικνύεται ακαταμάχητη. Όλοι θέλουν να είναι πρώτοι, αδιαφορώντας για την ακρίβεια των λεγομένων τους. Εκεί που θα περίμενε κανείς ότι τα παραδοσιακά μέσα θα εκμεταλλευόντουσαν την υπεροχή τους σε δημοσιογραφικές δυνατότητες, αποφάσισαν να παίξουν το παιχνίδι της αμεσότητας συνεισφέροντας στην κακοφωνία.

Στο ελληνικό Facebook, ο γνωστός λανθάνων και μη αντιαμερικανισμός που εκφραζόταν με φωτογραφίες παιδικών παράπλευρων απωλειών σε άμεση σύγκριση με τα θύματα της Βοστώνης, έδωσε τη θέση του σε σενάρια συνωμοσίας: «Πολύ γρήγορα τους βρήκαν, κάτι δεν πάει καλά». Η τελική έκβαση της μέρας μάλλον αφήνει αμφιβολίες για το πόσο αποτελεσματική είναι η τακτική της χρήσης όλων των διαθέσιμων αστυνομικών ή για το πραγματικό όφελος του κλεισίματος όλης της πόλης.

Σήμερα, που ακόμα δεν έχουν γίνει γνωστές όλες οι λεπτομέρειες του τι συνέβη από το βράδυ της Πέμπτης μέχρι και τη μάχη των υπόπτων με τους αστυνομικούς στο Watertown (200 σφαίρες και εκρηκτικά), η πόλη ξαναμπαίνει σε κανονικούς ρυθμούς. Αυτό που θα ήθελα εγώ να κρατήσω από όλη αυτή την ιστορία είναι η φωτογραφία ενός πάνοπλου αστυνομικού των ειδικών δυνάμεων να κουβαλά δύο μπουκάλια με γάλα σε μια οικογένεια με μικρά παιδιά που βρέθηκε μέσα στα αποκλεισμένα τετράγωνα του Watertown.

Σε σχέση με την Ευρώπη, οι ΗΠΑ έχουν πολύ λιγότερες εμπειρίες τρομοκρατικών επιθέσεων στο έδαφός τους. Αυτό σε μεγάλο βαθμό εξηγεί και την μάλλον υπερβολική αντίδραση της Παρασκευής. Από την άλλη, όμως, θα πρέπει να πω ότι θαύμασα τη συμμετοχή του κόσμου στο κλείσιμο της πόλης και το γεγονός ότι δεν χρειάστηκε αυτό να αστυνομευθεί ή να επιβληθεί. Θα ήθελα πολύ ο αυτοέλεγχος αυτός να υπήρχε και μπροστά στις οθόνες.

Ήξερα ότι τα ΜΜΕ τα έχουν χαμένα, αλλά όταν ακόμα και οι «New York Times» υποπίπτουν σε γκάφες χαμηλού επιπέδου, καταλαβαίνεις ότι το μόνο που σου μένει είναι η δική σου ψυχραιμία και κρίση. Το διαδίκτυο ενδυναμώνει τους πολίτες, αλλά η ενδυνάμωση αυτή έρχεται με αυξημένες ευθύνες.

Υ.Γ. Την φωτογραφία την τράβηξα το απόγευμα της Πέμπτης σε ένα από τα οδοφράγματα που μπλόκαραν την Boylston (η μεγαλύτερη σκηνή εγκλήματος που ερεύνησε ποτέ το αστυνομικό τμήμα της Βοστώνης σύμφωνα με τον επικεφαλής του Ed Davis). Η φωτογραφία του γαλατά-αστυνομικού που με έκανε να αισθανθώ πολύ πιο σίγουρος για την ανθρώπινη φύση είναι από τον χρήστη του facebook Lyndon Byers.