Γράμμα στην Generation Z

Γεννήθηκες μεταξύ 1995 και μέσα 2005. Κωδικός Gen Z, iGen, Centennials, μιας κι έτσι κατηγοριοποιούν τη γενιά σου οι κοινωνιολόγοι και οι διαφημιστές, με τους πρώτους να σε σκανάρουν προσπαθώντας να ακτινογραφήσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά σου και τους δεύτερους να σε λιγουρεύονται σαν ξερολούκουμο, προκειμένου να σου πουλήσουν όλα αυτά που τους μαρτυρούν οι cool κυνηγοί της επόμενης τάσης και οι Google αναλυτές. Φταις κι εσύ, βέβαια, που προδίδεσαι. Μάλλον σόρι, «προδίδομαι» είναι λέξη που θα χρησιμοποιούσαν η μαμά κι ο μπαμπάς σου, πάμε πάλι: φταις κι εσύ που δεν διάβασες τον «Κύκλο» του Ντέιβ Έγκερς (εκδόσεις Κέδρος). Καταγράφει αυτή την εποχή της διαφάνειας, όπου όλα στον ψηφιακό κόσμο που χρησιμοποιείς και μέρος του είσαι, μιας κι έμαθες να πληκτρολογείς και να συνδέεσαι παράλληλα σχεδόν με τη στιγμή που μάθαινες και την κανονική αλφαβήτα, μαρτυρούν ό,τι κάνεις. 

Καταγράφεσαι, μωρό μου. Και κάποιοι το εκμεταλλεύονται με το αζημίωτο. Αφού είναι δεδομένο πως δεν έχεις θέμα με τους ιστοτόπους που χρησιμοποιούν cookies, όπου πας κάνεις check in, ποστάρεις σε συνεχή ροή τη ζωή σου σε insta και fb. Ενώ η μαμά και ο μπαμπάς σου, που, αν δεν ήταν πολιτικοί ή ηθοποιοί, κάθε που κάποιος πήγαινε να τους φωτογραφίσει αυθαίρετα έλεγαν «μη, μη, μη», εσύ κάνεις το αντίθετο: me, me, me!!! Τυπική selfish προσέγγιση, όμοια με αυτή των Millennials, που μέχρι και εξώφυλλο στο «Time» έγιναν με αυτή τη συμπεριφορά: Generations Me Me Me. 

Σιγά μην κλάψεις, σιγά μη φοβηθείς!

Και για να παίξουμε τίμια, άκου και μερικά πράγματα για μένα. Άρα και για τη μαμά και τον μπαμπά σου. Ούτε κι εμείς τη γλιτώσαμε, αυτό έλειπε. Όπως η Wikipedia σε καναλιζάρισε σαν Centennials generation, εμάς μας κρέμασαν την ταμπέλα της Generation X. Καμιά σχέση ανάμεσά μας. Εσύ τρελαίνεσαι για «σέλφι», εμείς πάλι όχι. (Παλιά, δηλαδή, όταν ήμασταν στην ηλικία σου. Τώρα γάμα τα, νέοι, γέροι, όλοι είμαστε στο ανέβασμα και το «να εγώ εδώ»). 

Τότε όμως θέλαμε να τη βγάλουμε σχεδόν αόρατοι, μιας και μόνο έτσι θα μπορούσαμε να κάνουμε τα «δικά μας»! Κουρεματάκια πανκ, φερ’ ειπείν, που εκείνες τις εποχές ήταν απαγορευμένα, όπως κι όλα τα αξεσουάρ του τότε που τώρα τα φοράει χωρίς τον κίνδυνο να στιγματιστεί η γενιά σου: fly jackets ή πέτσινα περφέκτο, για τη γενιά της μαμάς και του μπαμπά σου, ήταν, μαζί με τα μαύρα Dr. Martens, κακά σημάδια. Ήθελε μαγκιά να αυτοπροσδιοριστείς πανκιό, ήταν επικίνδυνη «ταυτότητα», τώρα οκ, όλες οι βιτρίνες των πολυεθνικών ένδυσης στη φετινή κολεξιόν τα λανσάρουν για σούπερ γούαου dress φάση. Φοράς, κοινώς, πράγματα χιπ τώρα, που όμως παλιά ανήκαν στο περιθώριο. Πάλι θα τσιτάρω ένα βιβλίο από εκείνα που δεν θα διαβάσεις ποτέ, μιας και οι Centennials, οτιδήποτε δεν «εκπέμπει» σε σμάρτφον, ούτε που του δίνουν σημασία: «Υποκουλούρα - το νόημα του στιλ» (εκδόσεις Γνώση) αλλά και το «Φέτος θα φορεθεί πολύ το μπλε» του Ρολάν Μπαρτ (εκδόσεις Πλέθρον). 

Εν τάχει, αυτό που τώρα είναι αποδεκτό και μέινστριμ, κάποτε ανήκε στη ζώνη του επικίνδυνου, γιατί ανήκε σε  φυλές και μη αποδεκτά κοινωνικοπολιτικά και αισθητικά πλαίσια. Τατουάζ και «μανίκια», για να αλλάξουμε κατηγορία, είχαν μόνο οι ναυτικοί και οι κατάδικοι. Βλέπεις πάλι πόσο πιο κουλ ήταν οι γονείς σου, που βάραγαν τατού όχι σε clean cut τατουαζερί με βιτρίνα και κατάλογο σχεδίων, αλλά με κουκουρούκου βελόνα που δεν τη χειριζόταν tattoo artist μα νταλαβερτζής συμμαθητής, που δήθεν έμαθε την τέχνη από ένα φίλο ζωγράφο, που είχε μια θεία, που ο άντρας της ήταν ναυτικός στα υπερωκεάνια και έμαθε την τέχνη στο ζωγράφο, που από τη «σχολή» του αποφοίτησε ο νταλαβερτζής συμμαθητής; Πόσο πιο πολύ το γούσταραν και το «επικινδύνως» πουσάροντάς το και κρατώντας το αληθινό; 

Ισχύει;

Έχεις μια γκάμα από «δισκοθήκες» σε YouTube και Spotify, όλη τη μουσική του κόσμου, ενώ οι «γέροι» μόνο μερικά βινύλια ή κασέτες για να ακούν. Όμως η μουσική, αυτή η λίγη που είχαν στην κατοχή τους, γάμαγε. Τους ξερίζωνε την καρδιά ο Iggy Pop στο «Lust for Life» ή οι Prodigy στο «Jilted Generation». Τα τραγούδια ήταν ταμ-ταμ για να μαζεύεται η φυλή τους, όχι ένα σκέτο ηχητικό περιβάλλον για να προωθηθούν τα νέα items και τα φρέσκα gadgeτόπουλα. Η μαμά σου κι ο μπαμπάς σου, ευτυχώς που ο Iggy ήρθε κάποτε στη Ριζούπολη ή το Rock in Athens της Φρεαττύδας, αλλιώς δεν το είχαν σε τίποτα να καβαλήσουν ένα τρένο για να τον πετύχουν στο Βερολίνο. 

Τρένα. Κωλότρενα. Βρωμερά και καπνισμένα, όχι σαν τώρα με τα φτηνά αεροπορικά εισιτήρια, που χάρη στις αεροπορικές εταιρείες - πτήσης χαμηλού κόστους μπορείς να πας παντού. Οκ, είστε ωραίοι κι ευλογημένοι που βλέπετε ό,τι ώρα γουστάρετε Τζάστιν Μπίμπερ, όπου και να παίξει στην Ευρώπη. Ευλογία είναι οι πτήσεις χαμηλού κόστους και τα διαμερισματάκια Airbnb με τζετ τζάμπα σχεδόν διαμονή παντού. 

Όμως ρισπέκτ στους γονείς σου, ήταν πιο κουλ. Πήγαν Παρίσι για να δουν τους Clash στο «Gibus», μετά το λάιβ κοιμήθηκαν κάτω από μια γέφυρα στο Σηκουάνα και την άλλη μέρα συνέχισαν για Στοκχόλμη με Interail, μιάμιση μέρα δρομολόγιο, πάλι με εκείνο. Το ίδιο παλιοτρένο. Και καραγούσταραν. Όχι σαν εσένα που και φθηνά πετάς, αλλά σε χαλάει η economy class, γιατί δήθεν πιάστηκαν τα πόδια σου τρεις ώρες πτήση για Σουηδία. Respect your elders! 

Born to troll

Ναι, οι γονείς σου ίσως ήταν αρχετυπικά κουλ, τότε που η λέξη-ορισμός είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και ιδιότητες: ζωή χωρίς πολλά γκάτζετ και αξεσουάρ, πληροφορίες-ενημέρωση από περιοδικά του «εξωτερικού» που κόστιζαν μια περιουσία, αν ήθελαν να ακούν χιπ χοπ από το Compton ή να ντύνονται όπως «στα Λονδίνα». Εσύ; Έλεος! Τα έχεις στην οθόνη σου 24 ώρες στις 24. Ακολουθείς τον ινφλουένσερ που δίνει τη γραμμή. Οι «άλλοι» ακολουθούσαν την αφίσα και το εξώφυλλο. Και φράγκα δεν τους περίσσευαν για να μάθουν την «τάση» μιας κι ο ξένος Τύπος βαρούσε με τιμές στο κεφάλι.

Λεφτά τότε δεν έπαιζαν, μα έπαιζε καύλα αληθινή. Και πέρα από τα ρούχα και τη μουσική, ήταν και το σεξ, δικέ μου, το σεξ. Ούτε τσατ, ούτε ματ, ούτε porn tube, ούτε σέξτινγκ: τσοντάδικα, κλεφτές ματιές, χυλόπιτες που την έτρωγες κι έπεφτες στο κρεβάτι άρρωστος για μια εβδομάδα. Τώρα; Οκ, δεν κάθεται αυτός-αυτή, θα κάτσει ο επόμενος-επόμενη. Έχεις tinder, badoo και insta stories κορίτσι και αγόρι iGen. Σε αντίθεση με τους «γέρους» σου, που η φάση πήγαινε έτσι για τα αγόρια: «δεν γαμούν οι ωραίοι, μα οι γενναίοι». Ενώ η τώρα μαμά σου, επίσης κάποτε «κουλ τσικ», καυτό μωρό, έμαθε στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου όσα τώρα μαθαίνεις εσύ στο δωμάτιό σου, μιας κι η μαμά σου δεν είναι όπως η γιαγιά σου, που δεν άφηνε στο δωμάτιό της να «παίζει φάση». Δυό φορές κουλ η μαμά σας, Centennials: και γιατί κάνει τα στραβά μάτια όταν «βγάζετε τα μάτια σας» στο σπίτι μα και γιατί τότε δεν είχε ούτε tools ούτε apps για να πετύχει φάσωμα. 

Πάψε να νιώθεις «κομπλέ», γιατi δεν…

Είστε μια «Peter Pan Generation»: λόγω οικονομικής κρίσης νιώθετε καλά που μένετε ακόμα σπίτι με τους γονείς σας. Λογικό και θεμιτό, να μη θέλετε να μεγαλώσετε ποτέ. Όμως θυμηθείτε: το όνειρο των γονιών σας να φύγουν από τα 17 μακριά από το σπίτι δεν επιδοτήθηκε ούτε «προικοδοτήθηκε» από τους παππούδες σας. «Την έκαναν»! Στα κουτουρού και χωρίς δίχτυ ασφαλείας επίσης. Νοίκιαζαν τρεις τρεις σαν συγκάτοικοι, κάνοντας εξίσου κακοπληρωμένες δουλειές σε μπαρόκλαμπα ή ταβερνοαλυσίδες φαστ φουντ. Όπως εσείς τώρα. Αλλά τη γλεντούσαν τη «φτώχεια» τους. Ξέρεις γιατί; Γιατί απλούστατα δεν ένιωθαν «φτωχοί». Η σωστή λέξη είναι πως ένιωθαν «μποέμ». 

Γιατί ινδαλματάκι στην ηλικία τους έπαιζε ο Ματ Ντίλον στον «Αταίριαστο» του Κόπολα κι όχι η Κιμ Καρντάσιαν με τη σπιταρόνα στο Μαλιμπού. Όχι 8άρι iPhone αλλά «πάρε το μηδέν» στα παλιά τηλέφωνα, κι άντε μετά κάτι κινητά πρωτόγονα – πρώτης γενιάς σαν παντόφλα στο μέγεθος. Ούτε on line shopping, ούτε «ζήσε την εμπειρία σαν να είσαι εκεί». Ήταν εκεί. Συνεχώς και με τίμημα. Μέσα στη φάση χωρίς να υπολογίζουν κόστος, χωρίς δίχτυ ασφαλείας, μέσα στη φάση, για τη φάση. 

Η μαμά σου κι ο μπαμπάς σου, κι εγώ μέσα, ήμασταν παιδιά της εποχής μας. Όπως κι εσύ είσαι παιδί της εποχής σου. Και ίσως μιας σκληρότερης εποχής από τη δικιά μας. Δεν μιλώ για το οικονομικό, ποτέ τα φράγκα δεν περίσσευαν στις νέες γενιές πλην εξαιρέσεων. Αλλά στους γονείς σου περίσσευε η περιέργεια. Το τι υπήρχε πέρα από αυτό που τους έδειχναν. Και το ανακάλυπταν μόνοι. Εσείς;

Για εσάς τα πάντα, είναι εδώ. Νομίζετε. Η Αθήνα, η Νέα Υόρκη, το Τόκιο, η Κυψέλη, το Μανχάταν και η Γλυφάδα είναι «τόσο εδώ» που κυριολεκτικά σε κάνουν να βαριέσαι. Αυτό είναι το κουμπί: τίποτα δεν είναι εδώ κι ας λάμπει στην οθόνη. Κι αυτό η μαμά σου κι ο μπαμπάς το ήξεραν καλά. Και γι’ αυτό κυνηγούσαν τα ακατόρθωτα και κατάφερναν -λέμε τώρα- να τα ζουν. Εσύ; 

Όλα τα έχεις και σε τεχνικές δυνατότητες - υπερσύνδεση και σε χρόνο, μιας κι ακόμα είσαι νέος. Νέος. Πάνω τους, λοιπόν. Κάν’ το. Μπορείς. Αμαρτία μετά από τόσο «κήρυγμα», αγαπητοί Centennials, να είναι οι γονείς σας πιο κουλ από εσάς. Εκτός κι αν μου αποδείξετε το αντίθετο. Στο χέρι σας είναι. Με το «χέρι» δεν εννοώ τα κινητά και το σκρολ. Εννοώ αυτό: βγείτε έξω και… (γαμήστε τους, δείξτε τους, κάντε τα δικά σας, συμπληρώστε τέλος πάντων το ρήμα κατά βούληση). Κομπλέ;