«Η νύχτα κυλάει πάνω στη γάτα σαν τα σκοτεινά νερά», Πάμπλο Νερούδα
Φύσει νυχτόβιο ζώο, η γάτα κυνηγάει μόνη της, χιλιάδες χρόνια τώρα, πριν ακόμα εξημερωθεί. Τότε που ήταν ακόμα η αφρικανική αγριόγατα, λίγο πιο μεγάλη μα ίδια στα καπρίτσια. Χάρη στα νυχτοπερπατήματα γενεών, όντας το μόνο κατοικίδιο που ζευγαρώνει άνετα με ήμερους και άγριους του είδους της, καταφέρνει και κρατάει τη ζούγκλα μέσα της μέχρι και σήμερα. Κάθε σκύλος μαύρος έχει την άσπρη μέρα του, αλλά οι νύχτες ανήκουν στις γάτες. The freaks come out at night...
Αργά το βράδυ που λιγοστεύει η κίνηση, στα στενά και τα δρομάκια, πηδάει από ταράτσα σε ταράτσα και διασχίζει τις αυλές που έχουνε μείνει αυλές και δεν έχουν γίνει πολυκατοικίες. Στα πολύπλοκα συστήματα ακάλυπτων και πυλωτών, στα παρκάκια και τις πλατείες, εκεί γουστάρει να κόβει βόλτες. Κυνήγι και διασκέδαση, επιλεκτική κοινωνικοποίηση και άκρατες ξάπλες. Κεραμιδόγατοι, αδέσποτα και μαλλιά κουβάρια. Οι γάτηδες (έτσι τους λένε στην Ικαρία) βρίσκονται παντού, στην Αθήνα όμως αδιαμφισβήτητο βασίλειο τους είναι τ’ Αναφιώτικα.
Η τάση να κοιτάει αφ’ υψηλού της δίνει το αβαντάζ μιας αρχιτεκτονικής άποψης της πόλης. Ρεμβάζει και καρφώνει το τίποτα - κοιτάει πάντως κάτι που εμείς δεν βλέπουμε. Μαγικό ζώο μ’ ένα ασυνήθιστο κρανίο: δυνατά σαγόνια και μεγάλες εσοχές των ματιών, πολύ μεγάλες σε σχέση με τα περισσότερα θηλαστικά. Όταν φοβάται αυτή η Σφίγγα με την ενισχυμένη όραση και τα αινιγματικά μάτια, νομίζεις ότι θα σου χιμήξει στα μούτρα.
Η γάτα είναι συνδεδεμένη με το φεγγάρι κι ο Πόε ευχόταν να γράφει τόσο μυστήρια, όσο μυστήρια είναι μια γάτα.
Γυρνοβολάει κι απομακρύνεται, πάντα όμως σταθερή και σίγουρη στο πάτημά της, στο κέντρο ενός τρελού κι ανόητου κόσμου όπου δεν χρειάζεται να έχουν όλα κάποιο νόημα. Αυτό είναι το μάθημα που μας δίνει καθημερινώς. Επιστρέφει στην εστία της όσο μακριά κι αν βρίσκεται, χρησιμοποιώντας το βιολογικό της ρολόι, τη θέση του ήλιου και το μαγνητικό πεδίο σαν τα πουλιά που τόσο λαχταράει. Οι μάχες -όταν συμβούν- γίνονται ανάμεσα σε αρσενικούς (ενίοτε χώνονται και οι προστατευτικές μητέρες) κι είναι γρήγορες σαν των σαμουράι. Φωνή, κακό και μετά ένας απ’ τους δύο φεύγει τρέχοντας με τίποτα κοψίματα ή δυο τρυπούλες σαν του βρικόλακα.
Αιλουροφοβία
«Δύο πόλεις, η μια μέσα στην άλλη, των ανθρώπων και των γατιών αντίστοιχα. Σε καμία περίπτωση δεν μιλάμε για μια ίδια πόλη» Ίταλο Καλβίνο
Τα παιδιά την κυνηγάνε με πέτρες και παλούκια, στον Μεσαίωνα την καίγανε στις πλατείες κατά τη διάρκεια των εορτασμών του Αγ. Ιωάννη, στα παραμύθια βρίσκεται ακόμα στο πλευρό των μαγισσών, οι μήτσουλες τη μισούν, οι μετροσέξουαλ τη μισούν, οι νοικοκυρούλες τη μισούν, οι φεμινίστριες τη μισούν, οι straight, οι gays, oι bi... τα petshop (όσα πουλάνε γατιά και σκυλιά στα γυάλινα κλουβιά) τη μισούν, οι ζωόφιλοι που ξέρουν ότι μια γάτα μπορεί να κάνει 420 γατούνια σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της, τη μισούν, οι κτηνίατροι που ξέρουν ότι μπορεί να ’χει AIDS γάτας (μη φοβάσαι, δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο), λευχαιμία ή λοιμώδη περιτονίτιδα, τη μισούν...
Αλλά όλα αυτά είναι ψέματα, πλάκα κάνω. Όσοι υποφέρουν από πραγματική αιλουροφοβία (ανεξήγητος τρόμος στη σκέψη ή τη θέα μιας γάτας) θεραπεύονται σε τρία στάδια: 1) χαϊδεύοντας βελούδα και γούνες 2) χαϊδεύοντας λούτρινα γατάκια και 3) χαϊδεύοντας ένα πραγματικό, ζωντανό, μικρό γατάκι. Γιατρέ μου.
Ο αστικός μύθος για το σατανικό τοξόπλασμα κρύβει μια χειρότερη αλήθεια: Το παράσιτο βρίσκεται στο ωμό ή άψητο κρέας (εξού και μια γάτα μπορεί να είναι φορέας τρώγοντας ποντίκια ή πουλιά) και σε άπλυτα λαχανικά, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανότερο είναι να κολλήσει κανείς τοξόπλασμα από κακοψημένο σουβλάκι, παρά από τα γατόνια. Πολλές γυναίκες γεννάνε μια χαρά υγιή παιδάκια με γάτες στο σπίτι, απλά καλό είναι την άμμο τους να την καθαρίζει ο μπαμπάς. Τι σκατά πατέρας θα γίνει, αν δεν το κάνει κι αυτό;
Οι γάτες θάβουν τα κακά τους, οι (πάντοτε ενθουσιώδεις για νέες μυρωδιές) σκύλοι δεν τ’ αποχωρίζονται τόσο εύκολα, όχι ότι γίνεται διαγωνισμός ευπρέπειας αλλά να, τις γάτες τις λατρεύαμε κάποτε σαν θεούς κι αυτό δεν το ’χουν ξεχάσει ακόμα.
Η θεά-λιοντάρι του ήλιου, που με τη σταδιακή πτώση της Αιγύπτου και την επέκταση των Ελλήνων έγινε θεά-γάτα του φεγγαριού (κάτι σαν την Άρτεμη), η Μπαστ, η μάνα προστάτιδα της γης και των παιδιών της, κολακεύονταν από τα πανηγύρια που στήνανε οι Αιγύπτιοι για πάρτη της. Μουσική, χορός και πάρα πολύ κρασί έπαιζε τότε (κάτι σαν το Διόνυσο). Μ’ ένα χοντρό μεθύσι ξεχνιέται το μίσος για το παγανιστικό αυτό τετράποδο, γι’ αυτό και το παράφωνο τραγούδι του γερομπεκρή στη γωνιά του δρόμου το σφραγίζει πάντα ένα νιαούρισμα.
Γατοθεραπεία και οι μαγικές ιδιότητες του πουρπουρίσματος
«Δύο τρόποι υπάρχουν για να βρει κανείς καταφύγιο από τις δυσκολίες της ζωής: η μουσική και οι γάτες». Αλβέρτος Σβάιτσερ
Η Άννα Φρανκ και οι δικοί της είχαν για παρέα τη Μούσκι, στο δωμάτιο-κρυψώνα τους. Ο Μακάριος ο 3ος (!) στην εξορία του στις Σεϊχέλλες (!) είχε μια γάτα που τη φώναζε Μπίμπο (Bimbo)!!! H Πατρίτσια Χάισμιθ στο βιβλίο της (ό,τι καλύτερο έχει γραφτεί για τα ψιψίνια) «Γάτες» (εκδ. Άγρα) μάς δίνει 3 ποιήματα και 3 αστυνομικές-ιστορίες-μυστηρίου, όπου μια γάτα φέρνει στο πάρτι ένα κομμένο χέρι, μια άλλη φέρνει σπίτι το φόβο και το αγνό κακό...
Οι συγγραφείς τα ’χουν ανάγκη τα διαόλια. Ο Χέμινγουέη είχε το Χιονόμπαλο (Snowball) που είχε και πολυδακτυλία, κοινό χαρακτηριστικό μερικών γατιών στη ΒΑ Αμερική. «Μια γάτα», έλεγε ο Ερνέστος, «έχει απόλυτη συναισθηματική ειλικρίνεια, σε αντίθεση με τους ανθρώπους που κρύβουν τα αισθήματά τους για χίλιους λόγους. Μια γάτα ποτέ δεν θα το κάνει αυτό». Ο Μπουκόφσκι τις αγαπούσε κι ο Σαρτρ είχε ένα γάτο, τον Nothing...
To να κοιτάς μια ξαπλωμένη γάτα να ρουφάει το μικρό τετραγωνάκι ήλιου που μπαίνει από το παράθυρο, αυτό είναι ο ορισμός της ηρεμίας. Το πουρπούρισμα (κοινώς γουργούρισμα) μπορεί να μην είναι αρχαία ελληνική λέξη (από το «αγγλικό» Purrr... που κάνουν οι γάτες όταν γουστάρουν τρυφεράδες), αλλά σε φόρουμ γατόφιλων το συναντάς – είναι δόκιμο. Οι γάτες με τους σκύλους μπορούν να ζουν αρμονικά, απλά είναι χαμένοι στη μετάφραση, έχουν διαφορετικό body language: το κούνημα της ουράς για τη γάτα είναι επιθετικότητα, για το σκύλο χαρά. Το γούρλωμα των ματιών το ίδιο.
Ένας γάτης που έχασε το πρόσωπό του σε ατύχημα, ο Chase-No-Face (σε ελεύθερη μετάφραση Πρόσω-Όχι-Πρόσωπο, Πατσά-Αντί-Φάτσα ή και Γούρι-Για-Μούρη κ.τ.λ.) βοηθά στην αποκατάσταση και υποστήριξη ατόμων με βαριές παραμορφώσεις και δυσμορφίες.
Ο Κόκο ο γορίλας είχε δικό του κατοικίδιο, ένα γατάκι, τον Ολ Μπολ, που του ’κανε παρέα. Όταν αυτό το ’σκασε από το κλουβί του πρωτεύοντος, με αποτέλεσμα να το πατήσει ένα αυτοκίνητο στο δρόμο, υιοθέτησε άλλα δύο, τη Λίπστικ και το Σμόκι.
Ελεύθερες ψυχές του κόσμου τούτου
«Αυτή η γιαγιά τον έχει σαπίσει το Συλβέστρο στο ξύλο. Μακάρι να φάει το βρομο-Τουίτι μια μέρα...» Ανώνυμος
Όλοι θέλουμε το Κογιότ να πιάσει το Μπιπ Μπιπ, για να τελειώνει αυτή η ιστορία. Του Γουίνστον Τσόρτσιλ, για παράδειγμα (που είχε και πρακτικό μυαλό) του άρεσαν τα γουρούνια: «Οι σκύλοι μάς κοιτάνε από τα χαμηλά, οι γάτες από ψηλά» έλεγε. «Τα γουρούνια στα ίσια».
Ο (ακόμα πιο μάγκας) Ροζ Πάνθηρας, έκανε τη ζωή του μικρούλη και νευρικού Επιθεωρητή μια μικρή κόλαση. Ο Τζιμ Ντέιβις, πατέρας του Γκάρφιλντ, δήλωνε: «Κατά βάθος όλοι υποκινούμαστε από τις ίδιες ορμές. Απλά, είναι οι γάτες που έχουν το κουράγιο να ζουν έτσι ώστε να τις ικανοποιούν».
Μια γάτα σε διαλέγει για σύντροφο, δεν τη διαλέγεις για κατοικίδιο. Η συντροφιά κι όχι η σκλαβιά τής ταιριάζει και είναι δύσκολη στα γούστα της. Ονομασίες όπως «black cat», «wild cat», «sabot cat» ήταν κοινές για πολλά αναρχικά κινήματα, οργανώσεις και κολλεκτίβες στην Αμερική. Ο Ζολά έλεγε συχνά πως «δεν υπάρχει αστυνομική γάτα», παρόλα αυτά ο Ρούσικ και ο Φρεντ είναι δυο γάτες που δούλεψαν undercover για την αστυνομία. Ο ένας στη Ρωσία κυνηγούσε λαθρέμπορους ψαριών και ο άλλος στην Αμερική βοήθησε να συλληφθεί κτηνίατρος-μαϊμού.
Γατολατρεία και αισθητική (από το artwork στο catwalk)
«Ποτε δεν παίρνουν ούτε μια πόζα χωρίς φωτογένεια» Λίλιαν Τζ. Μπράουν (συγγραφέας ελαφριών γατο-μπεστσέλερ)
Το #1 σε προτίμηση κατοικίδιο (στο Αμέρικα πάλι) είναι η γάτα με 60.000.000 οικόσιτες κι άλλα τόσα άγρια στη φύση και τους δρόμους. Σε κάποιες κουλτούρες 9ψυχη (αγγλοσάξονες), 7ψυχη (γερμανόφωνοι, ισπανόφωνοι κι εμείς), αλλά και 6ψυχη (αραβική). Παντού όμως 5μορφη, 4πέρατη, 3χαριτωμένη (και η 3χρωμη σχεδόν πάντοτε θηλυκιά). Οι λευκές με μπλε μάτια γάτες είναι σχεδόν πάντοτε κουφές, οι λευκές με ένα μπλε μάτι είναι σχεδόν πάντοτε κουφές στο αυτί που βρίσκεται πιο κοντά στο μπλε μάτι. Επίσης καμία γάτα δεν είναι ικανή να γευτεί το γλυκό.
Στην τζαζ, γάτες (cool cats) λένε τους καλούς παίκτες. Oι σκύλοι είναι για τα blues. To «είναι γάτα ο κοντός με τη γραβάτα» είναι του Καρβέλα. Στο rock’n’roll γατούλες είναι συνήθως οι γκόμενες, ενώ στο hip-hop τις λένε σκύλες. Ο Έρασμος δήλωσε: «H αρχή της αισθητικής αντίληψης είναι ο σεβασμός προς τη γάτα». Ο ΝταΒίντσι πως «Το μικρότερο αιλουροειδές είναι ένα αριστούργημα». Μια γαλλική παροιμία μάς λέει πως «τα βιβλία, οι γάτες και οι ομορφομαλλούσες κόρες είναι η ιδανική επίπλωση ενός δωματίου». Η μόδα και το μακιγιάζ, η πορεία προς το ωραίο και η λατρεία της γυναίκας, ο Λάνγκερφιλντ και ο Μποντλέρ, η Μπέτι Πέιτζ και τα pinups, όλα αυτά πατάνε ελαφρά σαν τη γάτα και κόβουν σαν νυχιά.
Μια γάτα, ακόμα και ακίνητη, μοιάζει να ρέει. Ο Μπιλάλ στο κόμικ του «Η γιορτή των αθανάτων» (εκδ. Μαμούθ Comix) ζωγραφίζει μια αιωρουμενη πυραμίδα πάνω από το Παρίσι, όπου κατοικούν οι ξεχασμένοι Αιγύπτιοι θεοί, με τη γατοκέφαλη Μπαστ στο λουτρό της να λέει ιερογλυφικές ασυναρτησίες, γυμνόστηθη σαν την Κλεοπάτρα, γλυκιά σαν τη Νεφερτίτι. O Λοτρέκ, ο Γουόρχολ, ο Πικάσο, σχεδόν όλοι έχουν ζωγραφίσει ή σκιτσάρει γατιά σε όλες τις πιθανές πόζες. Η αγαπημένη Ούρσουλα ΛεΓκεν (συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας με οικολογική και κοινωνική ευαισθησία) έχει γράψει για παιδιά τις «Φτερόγατες» (εκδ. Σμίλη). Ταινίες, τηλεταινίες, anime, hentai, manga kai comics με γατογυναίκες, γατοήρωες και γατοϊστορίες κυκλοφορούν ελεύθερα.
«Το εγχειρίδιο πρακτικής γατικής του γερο-Πόσουμ» του Τ.Σ. Έλλιοτ (εκδ. Άγρα) είναι ένα μπουρλεσκοειδές/παιδικό θεατροποίημα στο οποίο βασίστηκε το μιούζικαλ «Cats», που είναι τόσο χιλιοπαιγμένο (κάτι σαν το σεσουάρ για δολοφόνους) για τους αγγλόφωνους όσο και το «Νιάου βρε γατούλα» του Μάνου και της Αλίκης για μας. Είναι το λιγότερο μεταφρασμένο έργο του ποιητή, μια «έκφραση της παιδικότητάς του, της σκανδιαλιάρικης διάθεσής του και του πόθου του για ανεξαρτησία και διασκέδαση».
Στην Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων του Λιούις Κάρολ (και του Ντίσνεϊ), ο γάτος-φιλόσοφος εμφανίζεται κι εξαφανίζεται όποτε θέλει, μέχρι και σκέτο το χαμόγελό του βλέπουμε. Ο παπουτσωμένος γάτος του Ντορέ είναι ένα καλοντυμένο λαμόγιο.
Στα γατιά μας Μαίρη, Γιώργο, Καρτούνι, Τίκη και Κεφάλα (Τίτλοι τέλους)
«A cat has 9 lives. For 3 he plays, for 3 he strays and for the last 3 he stays»
αγγλική παροιμία
Η σοκολάτα, το panadol, η ασπιρίνη και το αβοκάντο είναι δηλητηριώδη για τα γατιά. Ένα στειρωμένο γατί ζει περισσότερο, αλλά εμείς τη Μαιρούλα την αφήσαμε να γεννήσει μια φορά, πράγμα που της γλύκανε το χαρακτήρα. Κάθε τρεις μήνες θέλουν χαπάκι αποπαρασίτωσης για τα σκουλήκια. Το νερό της βρύσης να το αφήνετε να ηρεμήσει 24 ώρες και μετά να τους το δίνετε, γιατί το χλώριο τα ερεθίζει. Το γεύμα της γάτας πρέπει να περιέχει 30% πρωτεΐνη. Το πολύ φαΐ δεν κάνει καλό (ένα μπολ γατοτροφής έχει 300 και θερμίδες, η γάτα χρειάζεται γύρω στις 200 καθημερινώς, λίγο παραπάνω αν ζει στη φύση και γύρω στις 120 αν είναι στειρωμένη και ζει μέσα). Τα συμπληρωματικά διατροφής είναι καλό πράγμα. Το βάμα μπελαντόνας για το στομα, επίσης καλό πράγμα. Το εμβόλιο για τη λοιμώδη περιτονίτιδα δεν συνηθίζεται και δεν είναι και αποτελεσματικό. Όλα τ’ άλλα εμβόλια πρέπει να γίνονται από μικρή ηλικία για το καλό των γατιών σας - μα την Μπαστ και την Άρτεμη!
CC (copycat ή carboncat) ο πρώτος κλωνοποιημένος γάτης. Περί ευγονικής και γενετικής εν γένει, είχε πει ο Μαρκ Tουέιν: «Αν ο άνθρωπος διασταυρωνόταν με τη γάτα θα βελτίωνε το είδος του, ενώ αντιθέτως της γάτας θα υποβαθμιζόταν».
Ειρήνη ημίν και σαλαμαλέκομ: Ο προφήτης Μωάμεθ είχε γάτα ονόματι Μουέτσα, την οποία υπεραγαπούσε. Μάλιστα, προτιμούσε να βγει στο κρύο χωρίς την κάπα του, αν αυτή κοιμόταν πάνω της, παρά να την ξυπνήσει.
H συνιδρύτρια του Lean In. org, οργανισμού υποστήριξης, εκπαίδευσης κι αλληλεγγύης των γυναικών στους χώρους εργασίας, μιλάει για τα ευρήματα της νέας έρευνας «Γυναίκες στον Χώρο Εργασίας 2024
Η Βόρεια Θάλασσα έχει αναδειχθεί σε hotspot πράσινης καινοτομίας και σε παγκόσμιο πρότυπο απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές χάρη σε μια σειρά από ποικίλα έργα καθαρής ενέργειας.
12°
