Εμείς, οι άλλοι... κι οι άλλοι άλλοι

­

Είναι οι μέρες παράξενες, κρύβουν μια σιωπή, μια υποβόσκουσα ηρεμία, θα μπορούσες να πεις ανησυχία για ένα άγνωστο μέλλον, αβέβαιο, που τίποτα καλό δεν προμηνύει. Αλλά και τι να κάνεις, κλείνεις τα μάτια, συμβιβάζεσαι με όσα θα φέρει ο καιρός, κι αν είχες μια ελπίδα πριν τώρα δεν έχεις καμία, από τους από πάνω, η πολιτική γίνεται αναγκαίο κακό, λες δεν θέλω να ξέρω, τους μισούς μας κορόιδεψαν και τους άλλους μισούς μας έκαναν εχθρούς.

Κανείς δεν μπορεί να κάνει κάτι μόνος του, αλλά τίποτα δεν μπορούν να κάνουν πολλοί μαζί αν δεν υπάρχει ένα είδος ατομικής συνείδησης, δύσκολο ακούγεται, να κατέβουμε σε μια πορεία για τη χαμένη μας συνείδηση, για την ευθύνη που δεν πήραμε, ποιος να καλέσει σε μια τέτοια διαδήλωση, ποιος θα φτιάξει τα πανό, όπως πάντα, στη ζωή, είναι λεπτές οι ισορροπίες.

Η φτώχεια δεν είναι επιλογή, η μοναξιά, τα προβλήματα, όπως και να ’χει θα τα βγάλεις πέρα, στα δύσκολα φαίνεται ο χαρακτήρας του ανθρώπου, κι αν έχεις φτάσει σε κάποιο είδος τέλματος, αν έχεις βρει τοίχο, δεν υπάρχει άλλη διέξοδος από το να σκεφτείς, δηλαδή ούτως ή άλλως σκέφτεσαι, αλλά, να, μια μετατόπιση, μια διαφορετική οπτική, μπορεί να βοηθήσει. Όταν κολλάει η σκέψη, όταν δεν σου ’ρχεται καμία καινούργια ιδέα, πάλι αυτή είναι που σε σώζει λίγο διαφορετικά βαλμένη, ξεβολεμένη από την παλιά της θέση.

Είναι κι οι άλλοι, αυτοί που είναι κοντά, οι αγαπημένοι, θα το πω κι αλλιώς, έχουμε ανάγκη κάτι να το βγάλουμε από μέσα μας και να επιστρέψει λίγο διαφορετικό, πιο ελαφρύ, περασμένο από ένα άλλο βλέμμα. Το να βάζεις τα πράγματα σε λέξεις δεν είναι εύκολο, το να τα κάνεις ήχους με νόημα και συνοχή είναι ακόμα πιο δύσκολο, μα τι να κάνεις, δεν έχεις άλλο τρόπο, αλλιώς γίνεται χάος, σκοτάδι, το να μη μιλάς δεν αντέχεται, δεν σε πάει πουθενά παρά κάνεις σβούρες γύρω από τον εαυτό σου, κάποια στιγμή θα πέσει και θα σε πλακώσει.

Είναι κι οι πιο μακρινοί, μην ξεχνάς να πηγαίνεις στους ανθρώπους, λέω μέσα μου, το επαναλαμβάνω σιωπηλά σαν προσευχή για να μην το ξεχνάω, κι αν νιώσεις κάτι για κάποιον άσε τη συστολή και πες το, μου αρέσει ο τρόπος σου, έτσι απλά, δεν έχουμε πολλές ευκαιρίες για να χάνουμε όσες βρίσκονται στο δρόμο μας, μην είσαι αλαζόνας, υπερόπτης, μη φοβάσαι, άσε τις ντροπές, μην είσαι αφηρημένος, χαμένος στον εαυτό σου, μην ξεχνιέσαι, άνοιξε τα μάτια γύρω σου κι όλο και κάτι θα δεις...

Είναι κι άλλοι άλλοι, αυτοί κι αν σε διδάσκουν, τι νομίζεις ότι δεν υπάρχουν χειρότερα και κάθεσαι και κλαις, όλα υπάρχουν ό,τι μπορείς να φανταστείς, κι όλα μπορούν να αλλάξουν, εκεί που είσαι στενοχωρημένος επειδή δεν έχεις λεφτά πέφτεις με το μηχανάκι και χτυπάς το πόδι, πηγαίνεις κουτσαίνοντας μέχρι το περίπτερο να πάρεις ένα παγωτό, κάθεσαι στο πεζοδρόμιο μπροστά στο ελαφρώς τσαλακωμένο μηχανάκι και βάζεις το παγωτό στο γόνατο για να μην πρηστεί, μετά μπορείς να το φας. Δεν είναι η στιγμή για παράπονο, πιο πολύ εδώ ταιριάζει να εκτιμήσεις ό,τι έχεις, να ευχαριστήσεις τον Θεό ή όποιον σου κάνει κέφι, η μέρα είναι ηλιόλουστη και λαμπερή αν και χειμώνας, η ζωή είναι τώρα, το πονεμένο πόδι στο θυμίζει. Πριν λίγες μέρες, ύστερα από πένθος, μου ήρθε μια ιδέα, σαν φως, μήνυμα από τον πεθαμένο, η ζωή είναι μία, δεν θα έχεις άλλη ευκαιρία να χαρείς, να είσαι χρήσιμος, η ζωή είναι εδώ, (και μερικές ερωτήσεις) είσαι καλός άνθρωπος, ανεκτικός, τρυφερός, ανοιχτός, καλοπροαίρετος; Όχι; Πότε περιμένεις;

Οι άλλοι άλλοι κι αν είναι πονεμένη ιστορία, η φτώχεια δεν είναι επιλογή, στην πραγματικότητα πολλά πράγματα δεν είναι επιλογή, αλλά, να, κάποια είναι αφόρητα, το να τα παρατάς όλα με τη βία και να βρίσκεσαι στο άγνωστο έχοντας κινδυνεύσει, έχοντας χάσει δικούς σου ανθρώπους, με την αγωνία να φτάσεις ζωντανός κι ανεπιθύμητος σε μια no mans land, είναι πέραν του καλού και του κακού – και εντάξει οι μεγάλοι, τα παιδιά; Από μας κάποιες στιγμές συμπόνοιας κι αυτό ήταν, και να μη βλέπεις πολλές ειδήσεις γιατί δεν αντέχεις, είσαι καλός άνθρωπος και λυπάσαι, στην καλή περίπτωση λυπάσαι πολύ, σφίγγεται η καρδιά σου, αλλά μετά από 5 λεπτά συνεχίζεις τη ζωή σου, ανθρώπινο είναι. Αν δεν μπορείς να σταματήσεις τον πόλεμο, αν δεν έχεις τη δύναμη να ανοίξεις τα σύνορα και να φτιάξεις νόμους από ανθρώπους για ανθρώπους, κάποιος τρόπος θα υπάρχει να βοηθήσεις, έστω για να νιώσεις ότι δεν είσαι αμέτοχος στο δράμα των άλλων (που να το σκεφτείς μπορείς, αλλά όχι να το καταλάβεις γιατί δεν είναι δικό σου), πολλοί μαζί μπορούν να βοηθήσουν, αλλά και μόνος, μάζεψε μπουφάν, κάλτσες, εσώρουχα, ή ακόμα καλύτερα διάλεξε ένα δικό σου ζεστό ρούχο αγαπημένο, πήγαινε στην αποβάθρα και δώσ’ το σε κάποιον να ζεσταθεί, μια παρηγοριά θα είναι, να η φωνή του, σαν να την ακούω...

«Ξέρω πως δεν είμαι εγώ, μόνο αυτό ξέρω, λέω εγώ ξέροντας πως δεν είμαι εγώ, εγώ είμαι ήδη μακριά, πιο μακριά από κει που ξεκίνησα, πιο μακριά από κει που δεν θα πάω, αλλά τι θα πει μακριά; Υπάρχει πιο μακριά από την κραυγή του φιμωμένου, πιο μακριά από τη στάχτη του βομβαρδισμένου, πιο μακριά από τη σιωπή του πνιγμένου; Γι’ αυτό δεν θα ξανακοιμηθώ ποτέ, δεν θα ξαναξυπνήσω ποτέ, μόνο θα συνεχίσω, θα συνεχίσω, θα συνεχίσω, δεν μπορώ να συνεχίσω, δεν γίνεται να συνεχίσω, κι όμως ο μόνος τρόπος να συνεχίσεις είναι να συνεχίζεις όταν όλα γύρω σου σε ανακόπτουν, σε αναχαιτίζουν, σου λένε στοπ, γύρνα πίσω, δεν έχεις δικαίωμα να συνεχίσεις, στοπ, επιστρατεύοντας ψέματα, ειδήσεις, φράχτες, κλομπς, όπλα, στοπ, όταν όμως θες να συνεχίσεις δεν υπάρχουν ψέματα, ειδήσεις, φράχτες, κλομπς και όπλα, όταν θες να συνεχίσεις μ’ ένα κεφάλι προικισμένο με απόγνωση και δυο πόδια προορισμένα για έρημο, χωματόδρομο, κοτρόνες, βράχια, μπετόν, συρματόπλεγμα, κύματα, βυθό, αλλά και με τοπία που φαντάζεσαι, πιο τρομακτικά, πιο άβατα, πιο σκοτεινά, με δυο λόγια, όταν θες να συνεχίσεις, συνεχίζεις να σε λένε Τζαβέτ Ισλάμ και να προχωράς, Ανσέρ Τοπά και να προχωράς, Μαλίκ Ματζίτ και να προχωράς, Σαγέτ Τζαμίλ και να προχωράς, Αμπντούλ Καχτάν και να προχωράς, Σουζάν Σαλμά και να προχωράς, Σαμσιντίν Ιντρίσου και να προχωράς, Τέκλε Κινταράς και να προχωράς, Αμπού Αλίμ και να προχωράς, Βισούν Ναϊζ και να προχωράς, Ζαϊνούλ Αμπεντίν και να προχωράς, Γκόλαμ Μόουλα και να προχωράς, Ταζούλ Ισλάμ και να προχωράς, Λαμί Ξεσίμπο και να προχωράς, Μοχάμετ Χαμί και να προχωράς, Θεότιμο Τσάλα και να προχωράς, Αμπαγιόμι Μπέλλο και να προχωράς, Πάτρικ Όντε και να προχωράς, Αχμέτ Μοάβια και να προχωράς, Ιμπραΐμ Μπάες και να προχωράς, Τίμα Κούρντι και να προχωράς, Αϋλάν Τοπά και να προχωράς, Χαντιτζέ Μαλάφ και να προχωράς, Λαϊλά Νιχάτ και να προχωράς, να προχωράς, να προχωράς, να προχωράς και να φτάνεις σ’ ένα μέρος που δεν υπάρχει σε κανέναν χάρτη του κόσμου, σ’ ένα μέρος που θα φτιάξεις με το μυαλό σου, θα το ανασύρεις χαμηλά από τη μνήμη σου, χαμηλά από την κοιλιά σου, θα τυλιχτείς μ’ αυτό το μέρος, σαν να τυλίγεσαι στο χώμα της πατρίδας, στην ιστορία του ξεριζωμού, στην αγκαλιά της επιστροφής, θα τυλιχτείς και θα περιμένεις να έρθουν κι άλλοι σαν εσένα σ’ αυτό το μέρος που δεν υπάρχει, κι όλο θα ’ρχονται και θα ’ρχονται και θα ’ρχονται, μέχρι που σ’ αυτό το μέρος που έφτιαξες με το μυαλό σου, σ’ αυτό το μέρος που δεν υπάρχει, θα φυτρώσουν δέντρα, θα αναβλύσει νερό, θα φτιαχτούν δρόμοι, γέφυρες και σπίτια. Εδώ θα σταθείς».

(Aπόσπασμα από το υπό έκδοση μυθιστόρημα του Μισέλ Φάις «Από το πουθενά»)