Veronika Pleskotová: Τα ελληνικά είναι η υπερδύναμή μου
«Η απόφαση να μάθω τα ελληνικά ήταν ένα από τα καλύτερα πράγματα που έχω κάνει στη ζωή μου. Τα χρησιμοποιώ με πολλή υπερηφάνεια. Είναι για μένα η γλώσσα η μία και μοναδική»
Veronika Pleskotová: Η τσέχα φιλόλογος μιλάει στην ATHENS VOICE με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας (9 Φεβρουαρίου).
Η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, που θεσμοθετήθηκε το 2017, εορτάζεται την 9η Φεβρουαρίου, ημέρα θανάτου και μνήμης του Διονυσίου Σολωμού. Επ’ ευκαιρία του εφετινού εορτασμού, απευθυνθήκαμε σε τέσσερις αλλοεθνείς που διδάχτηκαν και μιλούν ελληνικά να μας κάνουν ένα σχόλιο για τη σχέση τους με τη γλώσσα μας: τη MaryNorris, a.k.a. Comma Queen, στέλεχος επί ένα τέταρτο του αιώνα του περίφημου «The New Yorker» και εμβληματική φυσιογνωμία της αγγλικής, τη VictoriaHislop, από τις πιο αγαπημένες συγγραφείς στην Ελλάδα —και όχι μόνο—, με πολλά μπεστ-σέλερ στην έως τώρα διαδρομή της, τη φιλόλογο Veronika Pleskotová από την Τσεχία και τον Αλβανό μετανάστη στην Ελλάδα Almir Hoxhaj. Τέλος, ζητήσαμε από την επίσημη μεταφράστρια του υπουργείου Εξωτερικών Μπερίν Μυισλή, να μας μιλήσει για το πώς βλέπουν τα ελληνικά οι Τούρκοι: άραγε, πόση αίγλη έχει η ελληνική στη γείτονα;
Άρχισα να μαθαίνω ελληνικά στα δεκαοχτώ μου χρόνια. Εκείνη την περίοδο έκανα ελληνικούς χορούς και ήθελα να καταλάβω τα τραγούδια με τα οποία χορεύαμε. Όταν ήρθε η στιγμή να πάω στο πανεπιστήμιο, διάλεξα νεοελληνική φιλολογία. Φυσικά, πολύ λίγοι γύρω μου έδειξαν κατανόηση γι’ αυτή την απόφαση. Το να είσαι απόφοιτος/-τη του συγκεκριμένου κλάδου σπουδών στην Τσεχία δεν σου εξασφαλίζει να βρεις δουλειά — διαφορετικός είναι ο λόγος που το κάνεις βέβαια: το σπουδάζεις γιατί το αγαπάς. Και γιατί σου αρέσει το κλίμα.
Όταν μπήκα στο τμήμα Νεοελληνικής Φιλολογίας, αισθάνθηκα αμέσως σαν να ήμουν σε έναν άλλο κόσμο. Εκείνη η αίσθηση δεν έφυγε ποτέ. Ήμασταν τρεις και ο κούκος, όπως λέτε εσείς, και κάθε χρόνο γινόμασταν ακόμα λιγότεροι. Μας φρόντιζαν όμως, μας υποστήριζαν, μας έκαναν να νιώθουμε προνομιούχοι. Μαθαίναμε μια γλώσσα που την ξέρουν λίγοι. Και τα παίρναμε στα σοβαρά.
Δεν ήταν εύκολο στην αρχή. Εμένα μού πήρε δύο ολόκληρα χρόνια πριν αρχίσουν όλα να βγάζουν νόημα. Ήθελε πολύ κόπο — και πολύ κλάμα. Έδωσα πόνο, μα δεν τα παράτησα. Κι αυτό ήταν το εισιτήριό μου σε μια εντελώς διαφορετική κουλτούρα. Κυριολεκτικά.
Την Ελλάδα την επισκέφτηκα για πρώτη φορά στα είκοσι ένα μου. Με καλή διάθεση και με τον παρατατικό. Ο Βόλος ήταν τότε ο προορισμός μου, μια θερινή σχολή. Εκεί μου δόθηκε ευκαιρία να τα εξασκήσω για πρώτη φορά. Μετά ήρθε η Θεσσαλονίκη, μετά η Αθήνα, και τέλος τα Γιάννενα, που έφεραν στη ζωή μου φιλίες, επαγγελματικές ευκαιρίες, ωραία βιώματα και πολλά-πολλά άλλα. Εκεί έμαθα ότι τον φραπέ τον πίνουμε μέτριο με γάλα, ότι το φαγητό το μοιραζόμαστε και ότι το ασανσέρ το παίρνουμε ακόμα και για να κατεβούμε απ’ τον πρώτο όροφο.
Τι έμαθα για τη γλώσσα όμως; Ότι τα ελληνικά είναι μια περίεργη γλώσσα. Ότι στην αρχή φαίνονται τρομακτικά (Ι! Η! Υ! Ει! Οι! Υι!), σε κερδίζουν σιγά σιγά όμως. Άπαξ και μάθεις τα γράμματα, ησυχάζεις για λίγο: «Ωραία, το ’χω». Μα έπειτα έρχεται η κλίση των ουσιαστικών: «Γιατί, Θεέ μου; Αρχίζω κι ανησυχώ». Και, αναπόφευκτα, ο τετελεσμένος μέλλοντας: «Τέρμα, τα παρατάω και φεύγω».
Αλλά στην τελική δεν το κάνεις, δεν τα παρατάς — επειδή συνειδητοποιείς πως τα έχεις ήδη μάθει.
Τα ελληνικά είναι μια γλώσσα που δεν παύει να σου δημιουργεί εκπλήξεις. Με τα πανταχού παρόντα υποκοριστικά τους («Γιαννάκη, να σου φέρω νεράκι;»), με τις αστείες σύνθετες λέξεις («Βάλε ωτοασπίδες, κωλόπαιδο!»), ακόμα και με τη σχεδόν μη ύπαρξη της διεθνούς ορολογίας (παρά την παγκοσμιοποίηση, βεβαίως).
Όσες γλώσσες ξέρεις, τόσες φορές άνθρωπος είσαι. Μέσω μιας γλώσσας αποκτάς και τη νοοτροπία του λαού, ζεις τις ιστορίες του. Γίνεσαι ένας απ’ αυτούς. Η απόφαση να μάθω τα ελληνικά ήταν ένα από τα καλύτερα πράγματα που έχω κάνει στη ζωή μου. Τα χρησιμοποιώ με πολλή υπερηφάνεια. Είναι για μένα η γλώσσα η μία και μοναδική.
Τα ελληνικά είναι το προνόμιό μου, η υπερδύναμή μου. Ποια είναι η δική σας;
9°
