Ο Μάνος Βουλαρίνος γράφει για περιστατικό με το κοριτσάκι που ξέχασαν σε σχολικό και διερωτάται «Ποιο το όνομα του παιδικού σταθμού και γιατί δεν το ξέρουμε;»
Την ιστορία με το δίχρονο κοριτσάκι που εγκαταλήφθηκε στο σχολικό που θα την πήγαινε στον παιδικό σταθμό υποθέτω θα την είδατε, διαβάσατε, ακούσατε. Σε περίπτωση που δεν ισχύει τίποτα από τα τρία να σας την πω εγώ περιληπτικά. Οι γονείς εμπιστεύονται το δίχρονο κοριτσάκι τους σε έναν παιδικό σταθμό. Το σχολικό λεωφορείο παραλαμβάνει το παιδί το οποίο όμως ποτέ δεν κατεβαίνει στον προορισμό του. Κοιμόταν και το ίδιο φαίνεται ότι έκανε και η συνοδός που άφησε το παιδάκι στο σχολικό. Το σχολικό του οποίου ο οδηγός το πήγε σπίτι του, το πάρκαρε και δεν το έλεγξε. Το αποτέλεσμα ήταν κάποια στιγμή το κοριτσάκι να ξυπνήσει, να τρομοκρατηθεί και να αρχίσει να φωνάζει. Περαστικοί ειδοποίησαν την αστυνομία που ειδοποίησε τον οδηγό. Στον παιδικό σταθμό όχι μόνο δεν πήραν χαμπάρι το παιδάκι στο λεωφορέια αλλά δεν πήραν χαμπάρι ούτε ότι το παιδάκι έλειπε. Αν το είχαν παρατηρήσει, μάλλον θα είχαν πάρει τους γονείς, εκείνοι θα έλεγαν ότι έβαλαν το κοριτσάκι στο σχολικό και το κοριτσάκι θα γλίτωνε μια δυσάρεστη περιπέτεια. Όπως και να έχει η ουσία είναι ότι η ευθύνη (ή μάλλον η ανευθυνότητα) του παιδικού σταθμού είναι βαριά και αναμφισβήτητη. Μόνο που σ΄αυτή την υπόθεση και άρα και στη διήγησή μου, υπάρχει ένα μεγάλο και πολυ σημαντικό κενό: πουθενά δεν υπάρχει το όνομα του παιδικού σταθμού.
Η ενημέρωση πρέπει να ενημερώνει τους πολίτες και για τους κινδύνους που διατρέχουν. Η ενημέρωση πρέπει να ενημερώνει για απατεώνες και για ανεύθυνους έτσι ώστε να μην πέσει κανείς (ή μόνο όποιος πάει γυρεύοντας) θύμα τους στο μέλλον. Στην προκειμένη περίπτωση νομίζω πως η ενημέρωση πρέπει να περιλαμβάνει το όνομα και τη διεύθυνση και τα πάντα όλα του παιδικού σταθμού που έβαλε σε κίνδυνο τη ζωή ενός δίχρονου κοριτσιού.
Όμως όχι. Μάλλον δεν θα μάθουμε ποτέ ποιος παιδικός σταθμός ήταν αυτός. Κι αυτό γιατί εφημερίδες, ραδιόφωνα, κανάλια αλλά και οι ιδιώτες φοβούνται. Φοβούνται μια νομοθεσία που όσο περνάει ο καιρός φαίνεται σαν να κάνει προτεραιότητα την προστασία του θύτη. Φοβούνται την ευκολία με την οποία χρησιμοπούνται οι νομικές διαδικασίες εναντίον των νομοταγών και την αβεβαιότητα που προκαλούν μεγάλες στιγμές του παρελθόντος της δικαιοσύνης με μεγαλύτερη την (προσωρινή αλλά καταστροφική) δικαίωση Σώρρα.
«Μα στην περίπτωση για την οποία γράφεις δεν υπάρχουν θύτες ακόμα, δεν έχει γίνει κάποια δίκη» θα μου πείτε. Κι εγώ θα απαντήσω πως η δίκη, όταν γίνει, δεν θα αποφανθεί για το αν υπάρχει αδίκημα, αλλά για το ποιος από τους υπαλλήλους ή τα στελέχη του σταθμού φταίνε περισσότερο. Εκτός αν κάποιος πιστεύει ότι το να μείνει ξεχασμένο για ώρες ένα δίχρονο κοριτσάκι μέσα στο σχολικό που υποτίθεται θα το πήγαινε στον παιδικό σταθμό είναι μια όχι συνήθης αλλά θεμιτή παιδαγωγική πρακτική. Ή ότι είναι κάτι για το οποίο ευθύνεται η τύχη, η φύση, ο καιρός, η κλιματική αλλαγή, το μνημόνιο, η πανδημία αλλά όχι ο παιδικός σταθμός και οι συμπολίτες που εμπλέκονται. Για να το πω διαφορετικά, αν μια παρτίδα συσκευασμένου χυμού διατεθεί με ίχνη χλωρίνης και στείλει κόσμο στο νοσοκομείο θα πρέπει να ξέρουμε ποιος χυμός είναι αυτός και ποιας εταιρείας πολύ πριν το δικαστήριο αποφανθεί ποιο από τα στελέχη ή τους εργαζόμενους στην εταιρεία ευθύνεται περισσότερο.
Καταλαβαίνω την αγωνία του νομοθέτη να προστατεύσει ακόμα και τους θύτες, αλλά κάπως δυσκολεύομαι να δεχτώ ότι η προστασία τους θα γίνεται σε βάρος της προστασίας των θυμάτων ή της κοινωνίας. Καταλαβαίνω την προσπάθεια αποφυγής της διαπόμπευσης αλλά μου φαίνεται πως η λύση δεν μπορεί να είναι η προστασία φορέων αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
Δεν είμαι σίγουρος και αμφιταλαντεύομαι αλλά μου φαίνεται παράξενο να μην ξέρουμε το όνομα ενός παιδικού σταθμού που, πέρα από κάθε αμφιβολία, έβαλε σε κίνδυνο τη ζωή ενός παιδιού. Το ίδιο παράξενο μου φαίνεται να παίρνω καταφατική απάντηση όταν ρωτάω «εχω να φοβηθώ τίποτα αν δημοσιεύσω φωτογραφία ενός αυτοκινήτου που έχει κάνει πάρκινγκ το πεζοδρόμιο με τις πινακίδες του να φαίνονται;». Και δεν μου φαίνεται λογικό το ότι έτρεχε στα δικαστήρια μια κυρία που ανεβασε τη φωτογραφία ενός τύπου που χωρίς να είναι ανάπηρος έβαλε το ΙΧ σε θέση αναπήρων επειδή έτσι γούσταρε. Αναρωτιέμαι μήπως έχουμε φτάσει σ’ ένα σημείο που τα δικαιώματα του παραβατικού υπερτερούν των δικαιωμάτων των θυμάτων του και το «δικαίωμα στη λήθη» υπερτερεί του δικαιώματος στη μνήμη και τη γνώση. Δυσκολεύομαι να καταλαβαίνω (χωρίς αυτό να σημαίνει πως το πρόβλημα δεν είναι δικό μου) πώς γίνεται καλύτερη μια κοινωνία που αφήνεται χωρίς καμία ενημέρωση για τη δράση των αντικοινωνικών μελών της.
Νομίζω πως υπάρχει μια σαφής γραμμή ανάμεσα στον διασυρμό και τον κοινωνικό έλεγχο όπως και ανάμεσα στην συκοφαντία και την ενημέρωση. Και ανησυχώ μήπως ο φόβος για τα πρώτα έχει αρχίσει να καταργεί, ή να περιορίζει τόσο που να αχρηστεύει, τα δεύτερα. Και μπράβο του.
