Ο χειμώνας έχει έρθει για τα καλά και η κατάσταση με τους πρόσφυγες στα νησιά είναι κάτι περισσότερο από εκρηκτική, καθώς οι συνθήκες διαβίωσης είναι απάνθρωπες. Πώς θα τα βγάλουν πέρα κάτοικοι και μετανάστες, όταν οι δομές φιλοξενίας «φιλοξενούν» πολύ περισσότερο κόσμο από όσο μπορούν να αντέξουν; Ήρθαμε σε επαφή με τον δήμαρχο Σάμου Μιχάλη Αγγελόπουλο, ο οποίος καταγγέλλει ότι το νησί δεν μπορεί να αντέξει άλλο τoυς μετανάστες που βρίσκονται στο ΚΥΤ (Κέντρο Υποδοχής Ταυτοποίησης).
Τα στοιχεία που μας δίνει είναι το λιγότερο αποκαλυπτικά. Σε μια δομή –ιδιοκτησίας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας– που προοριζόταν για 700 άτομα, βρίσκονται 3.895 εντός ΚΥΤ, 2.000 στην επέκτασή του, αυθαίρετοι, που ζουν σε σκηνές –όχι κατάληλλες για χειμώνα– και χωρίς κάποια προετοιμασία και υποστήριξη. Ακόμα 235 ζουν σε σπίτια, διαμερίσματα και ξενοδοχεία στο νησί. Μέσα σε όλα υπάρχει και το θέμα των ασυνόδευτων παιδιών, που κυμαίνονται στα 120.
Την ίδια στιγμή, μετανάστες που έχουν πάρει θετική απάντηση για το άσυλο δεν έχουν καμία πληροφόρηση για το πού και πότε θα μετακινηθούν, ενώ οι ροές είναι καθημερινές και σπρώχνουν την κατάσταση επί τα χείρω.
Όπως μας λέει ο κ. Αγγελόπουλος: «Ο δήμος Σάμου έθεσε 3 αιτήματα: άμεση αποσυμφόρηση, να κλείσει η υπάρχουσα δομή και να δημιουργηθεί ένα μεταβατικό κέντρο που λειτουργεί ως κέντρο καταγραφής παρέχοντας ιατροφαρμακευτική φροντίδα. Το νοσοκομείο Σάμου, άλλωστε, έχει πλέον λυγίσει». Παράλληλα συμπληρώνει πως ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, κύριος Βίτσας, δεσμεύτηκε για την απομάκρυνση 2.000 μεταναστών και προσφύγων από τη Σάμο στην ενδοχώρα ως τις 15 Δεκεμβρίου και τη μετεγκατάσταση του ΚΥΤ εκτός αστικού ιστού ως τα τέλη του Φλεβάρη.
Στο νησί όμως υπάρχει και το θέμα του γεωγραφικού αποκλεισμού –η άρση του οποίου χρειάζεται ειδική προσέγγιση για να επιτραπεί στους εισερχόμενους στα νησιά να επιλέξουν ή να επιλεγούν απο τη χώρα τελικού προορισμού– με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κοινότητες εισερχομένων που μπορεί να μη δικαιούνται άσυλο και μένουν στα νησιά αναιτίως. Όπως επισημαίνει ο κύριος Αγγελόπουλος: «Δεν γίνεται να κρέμεται μια πόλη πάνω από την πόλη. Η κοινωνία διχάζεται, δημιουργούνται αντίρροπες στάσεις, εισέρχεται ο φόβος».
Τα προβλήματα όμως δεν σταματούν εκεί, καθώς εκκρεμεί το θέμα στην ύδρευση και στην αποχέτευση. Ο δήμος Σάμου έχει κάνει ορισμένο έργο χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την παροχή ύδατος στο hot spot, πόσιμου νερού, δηλαδή, στην κατηγορία 300.000 ευρώ, που υλοποιήθηκε σωστά. Ωστόσο, σύμφωνα με τα λεγόμενα του δημάρχου, δεν γννωρίζει ο δήμος πώς αυτό αξιοποιείται εντός του ΚΥΤ, καθώς χρειάζεται ειδική άδεια για να εισέλθει στο κέντρο υποδοχής. «Είμαστε υπεύθυνοι μόνο για τη διαχείριση απορριμμάτων και την παροχή νερού και τίποτα άλλο, έχουμε ζητήσει την κυβερνητική παρέμβαση προκειμένου να τροποποιηθεί ο κανονισμός για να είμαστε δικαιούχοι, ώστε να κάνουμε πράγματα, αλλά δεν υπάρχει πρόοδος. Ακόμα και για πιο απλά πράγματα, όπως για να βάλουμε δύο τηλεοράσεις, χρειαστήκαμε ένα μήνα».
Η αυτοδιοίκηση, λοιπόν, συμμετέχει σε περιορισμένο βαθμό στη διαχείριση του προσφυγικού. Σύμφωνα με πληροφορίες, 1,6 δις έχει έρθει στην πολιτεία και στο ταμείο Μετανάστευσης, που είναι και το βασικό ταμείο υποστήριξης του προσφυγικού ζητήματος, ενώ η χώρα έχει απορροφήσει λιγότερα από το 37%. Οι δήμοι της χώρας από το 1,6 δις έχουν εισπράξει 4,9 εκατ. και υπάρχουν και ΜΚΟ που μοριοδοτούνται από άλλη πιστωτική γραμμή και κάνουν αξιόλογο ή προς διευκρίνηση έργο που έχουν εισπράξει 350 εκατομμύρια. Οι δήμοι που δεν δικαιούνται χρήματα, μπορούν να δρουν μόνο μέσω εθελοντών.
«Είναι προφανές πως αν είχαμε πόρους θα είχαμε καλύτερες υποδομές, θα κάναμε καλύτερη διαχείριση και επιτάχυνση των διαδικασιών, υποστήριξη των μόνιμων κατοίκων. Υπάρχει διαφορετική θεσμική χρηματοδότηση, όμως ο απλός πολίτης δεν ξέρει γιατί ο δήμος δεν βάζει δύο παραπάνω κάδους. Ζητήσαμε από το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής δύο συμπιεστές απορριμμάτων για το hot spot, έχουν περάσει 3 μήνες και δεν έχουν απαντήσει».
Πριν λίγες μέρες η αντιπροσωπεία από τη Σάμο είχε την ευκαιρία να συναντηθεί με τον βουλευτή του ΚΙΝΑΛ, κ. Παπαθεοδώρου, τον τομεάρχη Μεταναστευτικής Πολιτικής Μ. Βαρβιτσιώτη, τον πρόεδρο του ΚΚΕ Δ. Κουτσούμπα και τον πρόεδρο από το ΠΟΤΑΜΙ Σταύρο Θεοδωράκη. Σύμφωνα με την αποστολή, υπήρξε ικανοποίηση από τη στήριξη των κοινοβουλευτικών κομμάτων και την κατανόηση της τραγικής κατάστασης που υπάρχει στο νησί για τους μετανάστες αλλά και για τoυς ίδιους τους κατοίκους της Σάμου.
Στις δεσμεύσεις του υπουργού ήταν επίσης να δημιουργηθεί μια κινητή μονάδα προσωρινά ώστε να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις των γιατρών, καθώς και η τοποθέτηση τεσσάρων ακόμη υπάλληλων για τη διεκπεραίωση των αιτημάτων ασύλου, οι οποίοι θα προστεθούν στους 30 που εργάζονται στην υπηρεσία σήμερα.
