Ένα βρετανικό βανάκι, διαμορφωμένο με ράφια στα χρώματα του γαλαξία, περιστρέφεται σε τροχιά γύρω από προσφυγικά camps και γειτονιές της Aθήνας, πολύχρωμο όπως τα εξώφυλλα των βιβλίων που μεταφέρει. Πρόκειται για το βανάκι της Κινητής Βιβλιοθήκης ECHO*.
Το ταξίδι του ξεκίνησε πριν δύο χρόνια, με την έκρηξη του προσφυγικού ζητήματος στην Ελλάδα, όταν δύο Αγγλίδες, η Έσθερ και η Λώρα, αποφασίζουν να έρθουν ως εθελόντριες για να προσφέρουν τη βοήθειά τους στους πρόσφυγες. Βλέποντας ότι η ανάγκη της μάθησης ήταν ένα ακόμα κενό που έπρεπε να καλυφθεί, στήνουν μια μικρή βιβλιοθήκη σε έναν άτυπο καταυλισμό σε βενζινάδικο λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη και σύντομα γεννιέται η ιδέα: μια κινητή βιβλιοθήκη που θα απευθύνεται σε ανθρώπους για τους οποίους η πρόσβαση σε βιβλία και εκπαιδευτικό υλικό δεν είναι δεδομένη.
Όταν άρχισαν να οργανώνονται στην Αττική τα πρώτα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων, οι εμπνεύστριές του θεώρησαν χρήσιμο το βαν να έρθει στην Αθήνα και με τη βοήθεια των εθελοντών το γέμισαν βιβλία, ώστε να επισκέπτεται τις δομές σε Μαλακάσα, Δριτσώνα και Οινόφυτα. Το μικρό βαν μετατράπηκε σε κινητή βιβλιοθήκη και έκτοτε επισκέπτεται δύο φορές την εβδομάδα τους χώρους φιλοξενίας προσφύγων, βγάζει τραπεζάκια έξω και προσφέρει την ευκαιρία στους πρόσφυγες να επιλέξουν τα βιβλία τους και να περάσουν τον χρόνο τους διαβάζοντας.
Όπως λέει στην Athens Voice η Βαρβάρα Σβορώνου, η ιδιότυπη «βιβλιοθηκάριος» της κινητής αυτής βιβλιοθήκης, «πιστεύουμε στη γνώση και τη θεωρούμε το μεγαλύτερο εφόδιο για τον άνθρωπο ξεχωριστά αλλά και την κοινωνία μέσα στην οποία ζει». Κάτι αντίστοιχο μας λένε και οι εθελοντές που στηρίζουν το εγχείρημα: «Υπάρχουν άνθρωποι διψασμένοι για γνώση και μόρφωση, πρώην εργαζόμενοι και επαγγελματίες που ξεριζώθηκαν βίαια από τον τόπο τους. Θέλουμε να τους προσφέρουμε την υποστήριξη που χρειάζονται ώστε να μεταφέρουν τις γνώσεις και την εμπειρία τους στο επόμενο στάδιο της πορείας τους. Ο στόχος της Κινητής Βιβλιοθήκης ECHO είναι να παρέχει ένα ασφαλές μέρος για μόρφωση και δημιουργία».
Το βανάκι όμως δεν είναι μοναδικό προνόμιο των χώρων φιλοξενίας προσφύγων, καθώς τις υπόλοιπες μέρες της εβδομάδας σταθμεύει στις γειτονιές της Αθήνας, στην οδό Αθηνάς**, στην πλατεία Βικτωρίας, στα Εξάρχεια και στην Κεραμεικού, παρέχοντας εκτός από ένα ήσυχο μέρος για διάβασμα, δημιουργικές δραστηριότητες για ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες ανθρώπων.
Τα βιβλία που προσφέρονται για δανεισμό είναι από λογοτεχνικά και ιστορικά, μέχρι κομικς, λεξικά και εγχειρίδια εκμάθησης γλωσσών, και μάλιστα σε 7 διαφορετικές γλώσσες, μεταξύ των οποίων αραβικά, φαρσί, ουρντού.
«Μεγάλη ζήτηση στους πρόσφυγες έχουν τα παραμύθια για τα παιδιά, τα βιβλία του National Geographic που εντυπωσιάζουν με τις εικόνες τους. Δεχόμαστε και αιτήματα βέβαια για κάτι συγκεκριμένο που μπορεί να διάβαζαν στη χώρα τους και η ανταμοιβή μας είναι η χαρά τους όταν θα τους το φέρουμε» μας λέει η Βαρβάρα.
Δεν φτάνει βέβαια η καλή διάθεση για ένα τέτοιο εγχείρημα, καθώς η συντήρηση του βαν δεν είναι απλή υπόθεση. Από την άλλη τα βιβλία σε αυτές τις γλώσσες είναι δυσεύρετα και κοστίζουν. Οι εθελοντές πασχίζουν μόνοι τους να τα εντοπίσουν διαδικτυακά, να τα μεταφράσουν, ακόμα και να τα τυπώσουν, όταν χρειάζεται. Η πρωτοβουλία στηρίζεται κατά βάση σε περιορισμένες δωρεές, ενώ οι άνθρωποι που την τρέχουν αντιμετωπίζουν συχνά οικονομικές δυσκολίες προκειμένου να συνεχίσουν με συνέπεια να στηρίξουν τη δράση τους.
«Απευθυνόμαστε σε ταλαιπωρημένους ανθρώπους που προσπαθούμε καθημερινά να τους διαβεβαιώνουμε ότι θα είμαστε εκεί γι’ αυτούς και την επόμενη βδομάδα που θα θέλουν να δανειστούν βιβλίο. Μερικές φορές μάλιστα δεν είναι το βιβλίο που έχουν ανάγκη. Κάθε βιβλιοθήκη είναι ένα μικρό πνευματικό κέντρο. Έτσι και στη δική μας περίπτωση, που μαζεύονται και ανταλλάζουν απόψεις, κουβεντιάζουν, κοινωνικοποιούνται».
* (Education.Community.Hope.Opportunity = Εκπαίδευση. Κοινότητα. Ελπίδα. Ευκαιρία), οργάνωσης με εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες στα camps των προσφύγων.
*Στην οδό Αθηνάς, στο ύψος της Βαρβακείου αγοράς, έχει στηθεί ένα «community spot» από την ομάδα Steps, και σε συνδυασμό με δράσεις από άλλες πρωτοβουλίες, εκτός από τα βιβλία, το βαν προσφέρει πρόσβαση σε διαδικτυακή εκπαίδευση (μέσω WiFi access και tablets), συμβουλευτική υποστήριξη για αιτήσεις σε θέσεις εργασίας και πανεπιστήμια, ενώ λειτουργούν και μικρά τμήματα επιμόρφωσης ενηλίκων.
11°
