«Τράβα να πλύνεις κανά πιάτο»: σ’ το λέει ένα διαφημιστικό και ένα reality

Το Λενιώ θα πλύνει τα πιάτα γρηγορότερα από το Ρηνιώ (μας) ενημερώνει το διαφημιστικό σποτάκι πασίγνωστου απορρυπαντικού πιάτων, με λίγο σεξισμό στη σύνθεσή του που, λογικά, κάνει καλό στα χέρια (όχι). Το Ρηνιώ και το Λενιώ –έτσι με τα υποκοριστικά τους, ούτε «Ελένη» ούτε «Ειρήνη» - ένας θεός ξέρει γιατί πλένουν τα πιάτα στο πανηγύρι κάποιου ελληνικού νησιού. Μη ρωτάμε και βλακείες – έτσι το αποφάσισε ο διαφημιστής και λογικά οι άντρες κάπου θα παίζουν τάβλι. Ή σαντούρι το πολύ πολύ.

Δεν ήθελε να βάλει άντρα να πλένει πιάτα και ενώ όλοι (οι άλλοι) περνούσαν ωραία στο πανηγύρι. Τι πιο φυσιολογικό από δύο γυναίκες που σκοτώνονται στη λάντζα με μοναδικό τους σύμμαχο το απορρυπαντικό τους; Επίσης, ο διαφημιστής δεν ήθελε γυναίκες με ολόκληρα ονόματα. Με τα υποκοριστικά –σκέφτηκε- θα ταυτιστεί η μέση Ελληνίδα, η μέση γυναίκα γενικώς. Έτσι τη φωνάζει ο πατέρας της, ο άντρας, ο σύντροφός της, οι φίλοι της.

Την ίδια ώρα, σε έναν πλανήτη όχι πολύ μακρινό από τα έμφυλα στερεότυπα με τα οποία μεγαλώσαμε, έκανε πρεμιέρα ένα reality (γνωριμιών) και κάποιοι, ελαφρά τη καρδία, αποφάσισαν να ακουστεί αφιλτράριστα, αμοντάριστα και χωρίς κανέναν προβληματισμό αυτή εδώ η ποίηση: «Η θέση της γυναίκας στην κοινωνία είναι μόνο μία: η ανατροφή των παιδιών της και η στήριξη του συζύγου της».

Ο συγκεκριμένος που έκανε αυτή την –ας την πούμε- τοποθέτηση δηλώνει «εκπαιδευτής γυναικών» (!) και «προπονητής σχέσεων και οι μύστες της ετεροκανονικότητας τον γνωρίζουν ήδη από τη μακρά καριέρα του, σε σεξιστικές επιθέσεις, στο Tik  Tok.

Ωραία – τι σχέση έχει η διαφήμιση με το reality; Κατ’ αρχάς το ότι οι δημιουργοί και των δύο προϊόντων που προορίζονται για το ευρύ κοινό δεν πρέπει να έχουν ακριβώς σπουδαίες απόψεις για τη γυναίκα. Και στις δύο περιπτώσεις –τόσο στο σποτάκι, όσο και στο reality- της λένε να πάει στην κουζίνα της και να πλύνει κανά πιάτο και η αλήθεια είναι ότι καιρό είχαμε να ακούσουμε παραλλαγές αυτής της  μισογυνικής ατάκας τόσο απροκάλυπτα σε prime time – prime eleven ζώνη.

Σεξισμός και χονδροφοβία ως απαραίτητα στοιχεία του μάρκετινγκ. Μα, γιατί; 

Πέρα, όμως, από την κακή προσέγγιση του διαφημιστή και την τραγική επιλογή προσώπων του τηλεοπτικού παραγωγού, υπάρχει κάτι βαθύτερο εδώ που υπαγορεύει καθόλου βιαστική προσπέραση άλλης μίας σεξιστικής κρυάδας, η οποία «φιλοξενείται» στον ελληνικό τηλεοπτικό αέρα; Ας θυμηθούμε λίγο τι ορίζει για τον σεξισμό ήδη από το 2019 το Συμβούλιο της Ευρώπης: ότι «ο σεξισμός και η βία εναντίον των γυναικών συνδέεται, ακριβώς επειδή ο κοινός σεξισμός αποτελεί τμήμα μίας συνέχειας βιαιοτήτων που δημιουργεί ένα κλίμα κατατρομοκράτησης, φόβου, διάκρισης, αποκλεισμού και ανασφάλειας».

Πίσω στα δικά μας, όμως, τόσο ο διαφημιστής όσο και ο τηλεοπτικός παραγωγός δεν κατανοούν τη σύνδεση. Δεν έχουν καμία ανησυχία για το πώς τα προϊόντά τους εκπαιδεύουν άντρες με βαρύ χέρι, εύθραυστο εγωισμό και μοχθηρή πρόθεση. Και οι δυο τους ζουν, καταναλώνουν και παράγουν, ακόμη θρονιασμένοι στην εποχή της βιντεοκασέτας, των «καμακιών» και των γυναικών, που, όλες τους κατά βάθος ονειρεύονται «τύλιγμα», γάμο, παιδιά και νοικοκύρεμα, με αυτή τη σειρά.

Για χώρα με 10 γυναικοκτονίες για το 2024 και με 50% των περιστατικών έμφυλης βίας να σημειώνεται στην Αττική, 46% στην Κρήτη και ένα 34% σε Μακεδονία και Στερεά Ελλάδα, όχι μπράβο μας, είμαστε ψύχραιμ@ και κάτι τέτοια ψιλά γράμματα τα αφήνουμε να κολυμπάνε στο σαλόνι μας, όσο εμείς πλένουμε πιατάκια ανενόχλητες –πού αλλού;- στην κουζίνα μας.

Ας αφήσουμε, όμως, τα έμφυλα, ας κλείσουμε κυκλικά, όπως ανοίξαμε, με ακόμα μία διαφήμιση και λίγη χοντροφοβία που το extreme μάρκετινγκ σκέφτηκε να της δώσει και έπαθλο: ινστιτούτο αδυνατίσματος εδώ και μέρες διαφημίζει διαγωνισμό που λίγο θυμίζει Hunger Games. Αν προσπαθείς να αδυνατίσεις και δεν τα καταφέρνεις, ίσως σε βοηθήσει ένα... οικονομικό έπαθλο (!). Χάνεις τα κιλά και κερδίζεις μια επιταγή μερικών χιλιάδων ευρώ. Καλό, ε; Εδώ ο διαφημιστής, θεωρεί τη δίαιτα (των άλλων) το προσωπικό του mary go round και σ’ αυτό το καρουσέλ βάζει να κυνηγιούνται η αυτοταπείνωση, οι ενοχές του ανθρώπου που προσπαθεί να χάσει και δεν μπορεί και η αποτελεσματικότητα ενός brand που βλέπει τους πελάτες του σαν ποντίκια στον τροχό. Έτσι, για να μη γλυτώσουμε ποτέ ούτε από τα στερεότυπα ούτε από την εμπεδωμένη χοντροφοβία.