Και παλιά έπεφτε ξύλο. Οι ελληνικές σειρές εποχής το ξέρουν

Από τη σφαγή της Ελένης Τοπαλούδη το 2018 μέχρι εκείνην της Ενκελέιντα στο Μενίδι, και λίγες ημέρες νωρίτερα εκείνην της Κυριακής Γρίβα έξω από το Αστυνομικό Τμήμα των Αγίων Αναργύρων, σέρνεται ένα ψευδοερώτημα αναφορικά με τα απανωτά περιστατικά έμφυλης βίας των τελευταίων ετών, το οποίο πάει κάπως έτσι: «συνέβαιναν και παλιά όλα αυτά μέσα στο ελληνικό σπίτι ή σα να πύκνωσαν οι καταγγελίες, βρε κορίτσ(ι)α;».

Για όσους αναρωτιούνται (ακόμη), δεν φαίνεται να έχει και τόση σημασία το γεγονός ότι πλέον όλο και περισσότερες επιζώσες βρίσκουν το θάρρος να καταγγείλουν τους κακοποιητές τους, ούτε ότι το #MeToo και τα κοινωνικά δίκτυα άλλαξαν δεδομένα δεκαετιών, ούτε καν το ότι η απαίτηση για τη νομική αναγνώριση του όρου «γυναικοκτονία» δεν προέρχεται μόνο από γυναίκες ή μόνο από «υπερβολικές φεμινίστριες» που παντού βλέπουν έμφυλη βία και κακοποίηση.

Γιατί, όμως, πρόκειται για ψευδοερώτημα που η προέκτασή του μας διαλύει μέχρι σήμερα; Διότι το τι «γινόταν παλιά» αναφορικά με τις βαρβαρότητες εντός ελληνικής οικογένειας, ειδικά τη φετινή τηλεοπτική σεζόν, απαντιέται (κυριολεκτικά) κάθε μέρα ή για την ακρίβεια κάθε βράδυ, στην prime time ή στην prime eleven ζώνη και παρ’ όλα αυτά και πάλι δεν λέμε να κάνουμε τη θλιβερή σύνδεση.

Σ’ αυτό το παράλληλο σύμ παν της ελληνικής μυθοπλασίας, η απάντηση ξεπροβάλλει επεισόδιο το επεισόδιο και σειρά τη σειρά (εποχής), μέχρι που φτάνει στο σήμερα και εκεί οι ομοιότητες με αυτό που περιγράφει καθημερινά το αστυνομικό δελτίο γίνονται ανυπόφορες.

Για παράδειγμα, την προηγούμενη εβδομάδα οι φανατικοί της σειράς εποχής του Alpha «Το Προξενιό της Ιουλίας» έπαθαν σοκ με τον άγριο ξυλοδαρμό που επεφύλασσε στη νεαρή σύζυγό του, Ιουλία, ο Γεωργίκης Προβιός (Μελέτης Ηλίας). Ο ίδιος χαρακτήρας ένα επεισόδιο αργότερα κακοποίησε άγρια και την πεθερά του Στάσα (Ελισάβετ Μουτάφη), ενώ όλη η σειρά περιστρέφεται γύρω από την πιθανολογούμενη γυναικοκτονία της πρώην συζύγου του.

Πάμε αλλού λίγο, μέχρι το «Ναυάγιο» του Mega, εκεί όπου ο Ιπποκράτης Πανόπουλος (Γιάννης Στάνκογλου) κρατά κλεισμένη παρά τη θέλησή της τη σύζυγό του Ειρήνη (Αναστασία Παντούση), κακοποιεί και εκβιάζει την οικιακή βοηθό του, Δήμητρα (Αντιγόνη Φρυδά) και έχει δολοφονήσει την πρώτη σύζυγό του, Κλαίρη (Νάνσυ Μπούκλη), έχοντας θάψει το πτώμα της στον κήπο του σπιτιού της οικογένειας.

Δεν είναι αυτό αρκετό; Στις «Ψυχοκόρες» του ΑΝΤ1 οι βιασμοί, οι παρενοχλήσεις, οι αρπαγές βρεφών και το ξύλο εναντίον των γυναικών των οικογενειών (είτε μελών είτε υπηρετικού προσωπικού) είναι πρακτικά η ίδια η πλοκή της σειράς, σε μία προσπάθεια να περιγραφούν τα ανύπαρκτα γυναικεία δικαιώματα της δεκαετίας του ’50.

Και στην «Παραλία» η πλοκή κλωθογυρίζει γύρω από τη γυναικτονία μιας νεαρής κοπέλας, και στην «Ηλέκτρα» οι βασικοί χαρακτήρες σηκώνουν το χεράκι τους, κακοποιούν και σκοτώνουν και κάπως έτσι, θελημένα ή αθέλητα, από την πλευρά των τηλεοπτικών παραγωγών δίνεται μια απάντηση στο ερώτημα για το αν έπεφτε πάντα τόσο ξύλο σ’ αυτό το κομμάτι των Βαλκανίων ή αν τώρα γινόμαστε κοινωνοί της φρίκης, επειδή έσκασε η χύτρα και μάθαμε από την καλή κι από την ανάποδη τις ρίζες και το παρελθόν της έμφυλης βίας στη χώρα μας.

Λίγο ακόμα; Πέρσι στην πρώτη σεζόν του «Maestro», ο Χαράλαμπος (Γιάννης Τσορτέκης) ήταν ξεκάθαρα ο «μεγάλος κακός» της υπόθεσης, ο δήμιος της γυναίκας του (Μαρίας Καβογιάννη) και του γιου του, η πληγή ολόκληρου του νησιού. Τι λέμε εδώ;

Κάποιος που δεν θέλει να δει το προφανές, θα σχολιάσει ότι «μυθοπλασία είναι», όμως, ποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι από την ευρύτερη περιφέρεια μέχρι την πόλη των περίκλειστων οικογενειακών μυστικών, η μυθοπλασία δεν έχει τροφοδοτηθεί με τη ζοφερή εμπειρία, τις τάχα μακρινές αφηγήσεις και την ισοπεδωτική εμπειρία της ενδοοικογενειακής βίας;

Και, ναι, το «Γκιακ» του Δημοσθένη Παπαμάρκου που ξεκινά με μία γυναικοκτονία ήταν μυθιστόρημα, προφανώς ποτισμένο με αλήθειες, όμως, το «Σμιλεύοντας την Υποταγή» της Ποθητής Χατζαρούλα, μια διδακτορική διατριβή γεμάτη από μαρτυρίες ψυχοθυγατέρων του περασμένου αιώνα, δεν ήταν πλάσμα φαντασίας. Ήταν αλήθεια. Αλήθειες γυναικών που «τάισαν» και μυθοπλαστικά προϊόντα και πρακτικά απάντησαν στην ψευτοερώτηση: έπεφτε άραγε τόσο ξύλο και παλιά; Υπήρχε άραγε τόση βία στα σπίτια μας ή έστω στα διπλανά από εμάς διαμερίσματα και μάθαμε να ζούμε μέσα σ’ αυτό το συνεχές της βαρβαρότητας και να το διαιωνίζουμε;

Αυτό το συνεχές αναπαριστούν πια, χωρίς περιστροφές και τα ελληνικά σίριαλ κι αυτό που δεν θέλουμε να δούμε το πρωί σκρολάροντας στα σάιτ, το βλέπουμε γλαφυρό και επεξηγηματικό το βράδυ στην τηλεόραση. Ναι, και παλιά έπεφτε ξύλο, και παλιά σβήνονταν γυναίκες από τον χάρτη χωρίς πολλά, και παλιά η ντροπή σκέπαζε τα σεξουαλικά εγκλήματα, είναι διαγενεακό το πρόβλημα.

Αν ακόμη αναρωτιόμαστε, πώς, γιατί και από πότε συμβαίνουν όλα αυτά, τότε βρισκόμαστε λίγο μετά την αποκτήνωση.