Είναι η πλατφόρμα του TikTok η νέα πηγή ενημέρωσης;

Από την πανδημία και μετά, το TikTok έχει γίνει για πολλούς μέρος της καθημερινότητας, είναι εγκατεστημένο σχεδόν σε κάθε κινητό, αποτελώντας το πιο δημοφιλές μέσο σε ό,τι  αφορά την ανάγκη για χαλάρωση και διασκέδαση. Σύντομα και συνήθως αστεία βίντεο έρχονται να δώσουν ένα διάλειμμα στο κοινό από την ρουτίνα της ημέρας, να βοηθήσουν τις σκέψεις για λίγο να αποδράσουν. Το βασικό πλεονέκτημα του TikTok σε σχέση με τις άλλες εφαρμογές, εκτός από την πιο προσωποποιημένη εμπειρία, είναι η ταχύτητα. Ο κόσμος πλέον φαίνεται να έχει μια απέχθεια, ή έστω μία δυσκολία στο να μείνει για πολλή ώρα συγκεντρωμένος σε ένα κείμενο, σε ένα βίντεο, χάνει το ενδιαφέρον του μέσα σε μερικά λεπτά.

Η «κούραση» αυτή παρουσιάζεται ακόμα και στο κομμάτι της ενημέρωσης, μια και σύμφωνα με δημοσκόπηση από το Pew Research Center, το 1/3 των ενηλίκων κάτω των 30 ετών και το 14% όλων των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες ενημερώνονται κυρίως μέσω των viral βίντεο του TikTok. Στην χώρα μας η κατάσταση δεν διαφέρει ιδιαίτερα, καθώς 9/10 Έλληνες είναι σχεδόν όλη μέρα «με ένα κινητό στο χέρι», σύμφωνα με την την τελευταία έκδοση των Focus on Tech Life Tips.

Ενημέρωση μέσω TikTok: Οι παρουσιαστές της Gen-Z

Η αλήθεια είναι πως ανέκαθεν η πλειοψηφία των ειδήσεων συσχετιζόταν με δυσάρεστα γεγονότα, καθιστώντας τες συχνά δύσκολες προς παρακολούθηση ή λόγο αποφυγής τους. Το σημαντικό όμως στη σημερινή εποχή είναι πως χάρη στο διαδίκτυο και τον κόσμο των social media, η ενημέρωση εμφανίζεται σε πολλές και διαφορετικές μορφές, ούσα πλέον πιο προσιτή και «φιλική». Τη στιγμή που τα παραδοσιακά μέσα διατηρούν ένα πιο αυστηρό και αποστασιοποιημένο ύφος, εμφανίζεται το TikTok με ένα νέο είδος παρουσιαστών που προσδίδουν απλότητα και μια δόση coolness στον τρόπο ενημέρωσης.

Πρωταγωνιστής στην κατηγορία των ειδήσεων μέσω βίντεο διάρκειας 48 μόλις δευτερολέπτων είναι ο νεαρός Dylan Page, συγκεντρώνοντας περισσότερους ακόλουθους από ότι οι λογαριασμοί TikTok των New York Times, της Washington Post και της Daily Mail, μαζί. Η τακτική που ακολουθεί είναι σχεδόν ίδια στα περισσότερα θέματα που προσεγγίζει, ανεξαρτήτως βαρύτητας. Τα βίντεό του χωρίζονται σε δύο οθόνες, μία που παρουσιάζει σχετικές πληροφορίες και στατιστικά χαρίζοντας εγκυρότητα σε όσα ακούει ο χρήστης, ενώ στην άλλη εξηγεί ταυτόχρονα με σύντομο και απλοποιημένο τρόπο όσα συμβαίνουν. Καλωσορίζει πάντοτε το κοινό με θετική διάθεση, δημιουργώντας ένα εξ αρχής ευχάριστο κλίμα, ανεξαρτήτως του τι θα αναλυθεί στην πορεία. Ο Dylan Page μένει πιστός στην επικαιρότητα, αλλά κυρίως σε ό,τι απασχολεί το κοινό του, το οποίο προτείνει συχνά στα σχόλια θεματικές και ζητήματα που θα ήθελε να συζητηθούν περισσότερο.

Ιδιαίτερα αγαπητή είναι και η 27χρονη Jessica Burbank, η οποία «μεταφράζει» ειδήσεις. Απόφοιτη του Brown University και με εμπειρία κυρίως στον σχολιασμό πολιτικών γεγονότων, έρχεται για να ενημερώσει το διαδικτυακό κοινό για τις οικονομικές και διεθνείς υποθέσεις, με τον πιο απλοποιημένο και κοντά στην Gen-Z τρόπο που μπορεί, δίχως να χάνει την αξιοπιστία της. Σε συνεντεύξεις έχει δηλώσει ότι θεωρεί πολύ σημαντικό να έχει κάποιος σαν αυτή το βήμα να αναλύει και να επικοινωνεί όσα συμβαίνουν, καθώς πρόκειται για μία γυναίκα που έχει προσπαθήσει πραγματικά για να επιβιώσει στις ΗΠΑ. Δεν παρουσιάζει την επικαιρότητα από μια οπτική που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αντιθέτως, αποτελώντας μέρος της, κατανοεί πιο εύκολα τις ανάγκες και προβληματισμούς του κοινού.

O 34χρόνος Josh Helfgott έρχεται στην πλατφόρμα του TikTok εκπροσωπώντας και αναδεικνύοντας όλα όσα απασχολούν την lgbtq+ κοινότητα, με βίντεο διάρκειας λιγότερο από ένα λεπτό και ξεπερνώντας τις 600 εκατομμύρια προβολές. Πρόκειται περισσότερο για μια πιο χαλαρή μορφή ενημέρωσης, σχολιάζοντας κυρίως ειδήσεις που προβάλλονται στα παραδοσιακά μέσα, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου κάθε άτομο της κοινότητας μπορεί να πληροφορηθεί ή να μοιραστεί τις σκέψεις του, δίχως φόβο. Ο Josh Helfgott φαίνεται να έχει αγαπηθεί κυρίως για το πάθος και την ενέργεια που παρουσιάζει κάθε φορά στα περιεχόμενο που μοιράζεται, ενώ ταυτόχρονα αξίζει να σημειωθεί πως σε μέσα όπως η τηλεόραση, δεν υπάρχει αποκλειστική ενότητα για τα ζητήματα της lgbtq+ κοινότητας. Αντιθέτως, όσες φορές προβάλλονται τέτοια θέματα, συνοδεύονται από μια δόση κιτρινισμού.

Όπως αναφέρεται στη Washington Post, το κοινό έχει ανάγκη για διάλειμμα όταν οι ειδήσεις είναι ιδιαίτερα έντονες, καθώς συχνά δημιουργείται ένα αποπνικτικό αίσθημα. Φτάνει απλά να ανατρέξουμε στην περίοδο της πανδημίας, τότε που όποιο κανάλι και αν επιλέγαμε στην τηλεόραση μετρούσε αριθμούς κρουσμάτων και νεκρών. Αντίστοιχα με την κατάσταση που επικρατεί σε Γάζα και Ισραήλ, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει ο τηλεθεατής τι συμβαίνει σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, όμως μερικές φορές μετατρέπεται σε μια πραγματικά δύσκολη εμπειρία. Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center, μόνο το 8% των ενηλίκων κάτω των 29 ετών επιλέγουν την τηλεόραση ως μέσο ενημέρωσης.

Το τοπίο αναδιαμορφώνεται συνεχώς, με παρουσιαστές και κοινό να προσπαθούν να συμβαδίσουν και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Κάποτε ο έντυπος τύπος κυριαρχούσε, ήρθε η τηλεόραση φέρνοντας χρώμα και ήχο και τώρα τα social media συνδυάζοντας ταχύτητα, αμεσότητα, διαδραστικότητα. Το χέρι μας μετατρέπεται σταδιακά σε προέκταση του κινητού, με την ανάγκη για συνεχώς ανανεώσιμο υλικό να αυξάνεται ασυναίσθητα. Scroll down, swipe up, refresh, repost, όλα όσα επιτρέπουν να γίνεται πιο εύκολη και η απλή η πλοήγηση στον ψηφιακό κόσμο, απομακρύνουν όλο και περισσότερο το κοινό από τα παραδοσιακά μέσα.

Το TikTok γνώρισε δημοφιλία κυρίως λόγω της συμπυκνωμένης και «εύπεπτης» ψυχαγωγίας του και πλέον των ειδήσεών του. Παρόλα αυτά, οι προβολές δεν συνεπάγονται με αξιοπιστία, οι χρήστες οφείλουν να μην δέχονται παθητικά καθετί που προβάλλεται. Ταυτόχρονα όμως οι ανερχόμενοι Gen-Z παρουσιαστές ανέδειξαν την πιο ευχάριστη πλευρά της ενημέρωσης και ίσως αυτό είναι κάτι που θα άξιζε περισσότερο την προσοχή των μέσων.