Tο ερωτικό παρελθόν του Ανδρέα Μικρούτσικου και του Γιώργου Λιάνη, και τα όρια της αυτοπροβολής
Οι «αποκαλύψεις» τους δεν προσφέρονται για δημοσιότητα, αφορούν μόνο τους ίδιους και τις συντρόφους τους, και η δημοσιοποίησή τους είναι πολλαπλώς προβληματική
Η Γεωργία Πανοπούλου γράφει για το όριο μεταξύ αυτοπροβολής και κακοποίησης στον δημόσιο λόγο.
Οι ερωτικές κατακτήσεις του Αντρέα Μικρούτσικου και του Γιώργου Λιάνη δεν προσφέρονται για δημοσιότητα, αφορούν μόνο τους ίδιους και τις συντρόφους τους, και η δημοσιοποίησή τους είναι πολλαπλώς προβληματική.
Σήμερα που πολλοί αισθάνονται την ανάγκη να φωτογραφίσουν το φαγητό τους, τα ρούχα τους και το σαλόνι τους, και να τα μοιραστούν με την υφήλιο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι αναμενόμενο η τάση αυτή να συμπεριλάβει και τα κρεβάτια. Τι θλιβερό που είναι όμως οι άνθρωποι να αισθάνονται την ανάγκη να καυχηθούν δημόσια για τις σεξουαλικές τους κατακτήσεις! Δεν είναι μόνο χαζό και δυσάρεστο, δείχνει επίσης μια κατάφωρη περιφρόνηση για τα άλλα εμπλεκόμενα μέρη. Ας το επαναλάβουμε λοιπόν: δεν είναι αποδεκτό να μιλάμε για τις σεξουαλικές δραστηριότητες κάποιου άλλου χωρίς τη συγκατάθεσή του. Η συναίνεση και η ιδιωτική ζωή είναι θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Το να μιλάς, και μάλιστα δημοσίως, για τις σεξουαλικές εμπειρίες κάποιου άλλου χωρίς τη συγκατάθεσή του είναι μια μορφή κακοποίησης. Είναι παραβίαση της ιδιωτικής ζωής και μπορεί να έχει σοβαρές συναισθηματικές και ψυχολογικές συνέπειες. Είναι μια μορφή «εκδικητικού πορνό» (revenge porn).
Και ποιον άραγε ενδιαφέρει και αφορά το αν κάποτε ένας παρουσιαστής της τηλεόρασης είχε σχέση με μία δημοσιογράφο; Ή αν μία ηθοποιός εξέθεσε το στήθος της σε έναν δημοσιογράφο; Ποιον πραγματικά αφορούν αυτά, εκτός από τους ίδιους τους εμπλεκόμενους και το εγώ τους; Μήπως η δημοσιοποίηση έχει στόχο οι άντρες αυτοί να τραβήξουν την προσοχή και τα φώτα της δημοσιότητας πάνω τους; Πού χάθηκε η ντροπή; Γιατί είναι η κοινωνία μας τόσο χαλαρή και επιεικής στην αντίδρασή της; Μπορούμε να φανταστούμε έναν παρουσιαστή του BBC να κάνει αντίστοιχες δηλώσεις και να παραμένει στη θέση του;
Οι «αποκαλύψεις» είναι προβληματικές, όχι βεβαίως επειδή είναι ταπεινωτικές για τις γυναίκες, αλλά επειδή η σεξουαλική ζωή του κάθε ενός και της κάθε μίας είναι ιδιωτική υπόθεση. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει απάντηση στις «αποκαλύψεις» είναι μάλλον μία ένδειξη ότι η δημοσιογράφος δεν θέλει να εμπλακεί σε αυτού του είδους τη συζήτηση, που άνοιξε χωρίς τη συγκατάθεσή της. Είναι δικαίωμά της να επιλέξει πώς θέλει να ζήσει τη ζωή της και τι θέλει να μοιραστεί με τον κόσμο.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι σε ό,τι αφορά την έμφυλη βία και κακοποίηση (περί αυτού πρόκειται), τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να βιώσουν κακοποίηση από άνδρες δράστες, ενώ οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να βιώσουν κακοποίηση από στενό σύντροφο ή πρώην σύντροφο. Η κοινωνία (μας) όμως είναι πιο επιεικής με τους άνδρες, είτε είναι θύτες, είτε θύματα, και αυτό είναι ένδειξη του πόσο βαθιά ριζωμένος είναι ο σεξισμός και ο μισογυνισμός. Συγχωρούμε και ξεχνάμε γρήγορα όταν πρόκειται για άνδρες, μερικοί επικροτούν κιόλας αν η γυναίκα θεωρείται ιδιαιτέρως επιθυμητή, αλλά απαιτούμε από τις γυναίκες να έχουν διαφορετικά στάνταρ. Ακόμα θεωρούμε ότι η σεξουαλική ζωή των γυναικών πρέπει να είναι οριοθετημένη, μετρημένη, περιορισμένη. Δύο μέτρα και δύο σταθμά, σε μία κοινωνία που δεν θεωρεί όλα τα μέλη της άξια ίδιου σεβασμού.
Με αφορμή αυτά τα περιστατικά, δύο λόγια και για τον όρο «εκδικητικό πορνό»: οι λέξεις υποδηλώνουν ότι η δημοσιοποίηση βίντεο ή φωτογραφιών (κυρίως) χωρίς τη συγκατάθεση όλων των εμπλεκομένων είναι κατά κάποιο τρόπο παρόμοια με την παραγωγή και τη διανομή πορνό. Ωστόσο, το πορνό παράγεται από ανθρώπους που έχουν συναινέσει και που πληρώνονται για σεξουαλικές πράξεις οι οποίες κινηματογραφούνται για εμπορικούς σκοπούς. Αντιθέτως, η δημοσιοποίηση βίντεο ή φωτογραφιών χωρίς τη συγκατάθεση όλων των εμπλεκομένων είναι παραβίαση του απορρήτου τους και μια μορφή βίας.
Επιπλέον, η χρήση του όρου «εκδικητικό» στην έκφραση «εκδικητικό πορνό» υπονοεί ενδεχομένως ότι το θύμα κατά κάποιον τρόπο άξιζε να εκτεθούν οι ιδιωτικές του στιγμές στο κοινό γιατί επιδίδεται σε πράξεις άξιες χλευασμού. Αυτό όμως διαιωνίζει την ενοχοποίηση των θυμάτων. Υπονοεί ότι οι γυναίκες (και οι άνδρες) που συμμετέχουν σε συναινετικές σεξουαλικές δραστηριότητες και επιλέγουν να τις καταγράψουν, εμπλέκονται με κάποιο τρόπο σε κατακριτέα συμπεριφορά - ενώ αντιθέτως, εφόσον πρόκειται για συναινούντες ενήλικες το ζήτημα δεν αφορά κανέναν άλλον εκτός από τους ίδιους.
Πρέπει αντίθετα να βρούμε μία έκφραση που θα μετατοπίζει το βάρος από τις ενέργειες του θύματος -«πορνό»- στις ενέργειες του δράστη - βία και παραβίαση της ιδιωτικής ζωής. Ο καθένας έχει δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και θα πρέπει να νιώθει ασφάλεια και σεβασμό στις στενές του σχέσεις, είτε επιλέξει να τις καταγράψει είτε όχι. Και σίγουρα κανένας δεν έχει το δικαίωμα να τις δημοσιοποιεί χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των συντρόφων του.
