Η ειδησεογραφία του καλοκαιριού, η ανάγκη για υπεύθυνη ενημέρωση και η συμπεριφορά των ανθρώπων στα social media.
Υπήρξε κάποτε μια εποχή κατά την οποία το ελληνικό καλοκαίρι ήταν συνώνυμο με λέξεις όπως ήλιος, θάλασσα, έρωτας, ξεγνοιασιά, ευτυχία. Άνθρωποι από όλον τον κόσμο έρχονταν εδώ για να χαρούν, για λίγες έστω μέρες, έναν τρόπο ζωής απαλλαγμένο από τα άγχη και τα πρέπει της καθημερινότητας. Το ίδιο κάναμε και εμείς οι ιθαγενείς. Πηγαίναμε κάπου, ανάλογα με τα γούστα και το βαλάντιό του ο καθένας, και «φορτίζαμε τις μπαταρίες» ώστε να αντέξουμε τα ζόρια, μα και τη βαρετή πραγματικότητα της «κανονικής» μας ζωής. Και μαζί, να ανακαλύψουμε ξανά τον εαυτό μας που κρύφτηκε μέσα στις στρεβλώσεις τις καθημερινότητας και να θυμηθούμε ποια είναι η ουσία της ζωής.
Έπειτα, αυτή η εποχή χάθηκε. Την κατέστρεψε η ίδια μας η κουταμάρα η οποία μετέτρεψε μία από τις πιο θαυμαστές επινοήσεις του ανθρώπινου πνεύματος και της τεχνολογίας σε πραγματικό δυνάστη. Ο λόγος για τις μικρές οθόνες που έχουμε κάνει προέκταση του χεριού μας και αδυνατούμε να ξεκολλήσουμε το βλέμμα και το δάχτυλό μας από πάνω τους. Τον αχώριστό μας σύντροφο στις χαρές και στις λύπες, στις εξυπνάδες και στις βλακείες, στα ζευγαρώματα και στους χωρισμούς, στη διασκέδαση και στην ξάπλα, στην παραλία και στην ταβέρνα, στη γέννηση και στον θάνατο. Το αντικείμενο που κατάφερε να αλλάξει όψη ακόμα και σε κάτι τόσο εμβληματικό όσο ήταν κάποτε το ελληνικό καλοκαίρι.
Αρκεί να πας σε κάποια παραλία και να παρατηρήσεις τους «λουόμενους». Η λέξη μπαίνει σε εισαγωγικά γιατί στην πραγματικότητα ελάχιστοι βρίσκονται στο νερό. Οι περισσότεροι έχουν ξεμπερδέψει με μια σύντομη βουτιά και έχουν επιστρέψει στην ξαπλώστρα τους (την οποία έχουν πληρώσει όσο ένα room to let αλλοτινών εποχών) για να συνεχίσουν το σκρολάρισμα και το ποστάρισμα. «Χαλαρό μπανάκι στην παραλία τάδε» βλέπεις να ποστάρει ένας φίλος σου, καθηγητής πανεπιστημίου, μαζί με μια φωτογραφία των τριχωτών ποδιών του, με φόντο ένα μικρό κομμάτι θάλασσας. Αστραπιαίος ενθουσιασμός από κάτω στα likes και στα σχόλια -τον οποίο συμμερίζεσαι και εσύ, αφού είσαι επίσης με το κινητό στο χέρι όλη την ώρα. «Φαγάκι στην ταβέρνα δείνα» ποστάρει ξανά, μαζί με μία φωτογραφία από ένα μισοφαγωμένο πιάτο με κατσιασμένα καλαμαράκια. Νέος ενθουσιασμός.
Δεν είναι ένας και δύο οι άνθρωποι που το κάνουν. Το κάνουμε σχεδόν όλοι. Τις προάλλες, εδώ στο μέρος όπου παραθερίζω παρέα με το κινητό μου, είδα μία μεσήλικη κυρία να έχει στήσει μαστορικά το δικό της κινητό πάνω σε μία αναποδογυρισμένη βάρκα στην αμμουδιά, ενώ εκείνη έκανε αισθησιακές χορευτικές κινήσεις μπροστά στον δύοντα ήλιο. Έπειτα, πήρε το κινητό στο χέρι της και άρχισε συνοφρυωμένη να επεξεργάζεται το βίντεο, με ολοφάνερο σκοπό να το ποστάρει κάπου. Στο μεταξύ, ο ήλιος κατακόκκινος και εντυπωσιακός βυθίστηκε αθέατος από εκείνη στον ορίζοντα.
Και να ήταν μόνο αυτά. Ο μεγαλύτερος βραχνάς δεν είναι άλλος από τη συνεχή ενημέρωση που δεν σταματά για κανένα λόγο όσο σαχλό και ανούσιο και αν είναι το θέμα. Όπως και τις υπόλοιπες εποχές του χρόνου δηλαδή, με τη διαφορά ότι τώρα που οι άλλες υποχρεώσεις μας έχουν χαλαρώσει, μπορούμε να ασχολούμαστε είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο με αυτή. Τσούχτρες! Ζέστη! Τρόμος! Σαγιονάρες! Και δε μας φτάνει που διαβάζουμε συνεχώς ειδήσεις, πρέπει και να τις σχολιάσουμε στα social media, να υποστηρίξουμε με πάθος την αποψάρα μας, να ποστάρουμε και εμείς μαζί με τριακόσιες χιλιάδες άλλους την απάντηση του μουσικού που πήγε με σαγιονάρες στο προεδρικό, ή το ανάθεμα για τον τάδε που είχε διαφορετική γνώμη για ένα θέμα της επικαιρότητας από τον δείνα.
Στο μεταξύ, και ενώ το καλοκαίρι περνά αργά αλλά αμετάκλητα, τα newsfeed των ειδησεογραφικών σάιτ συνεχίζουν να μας τροφοδοτούν με ό,τι μπορείς να φανταστείς. Και εμείς να σχολιάζουμε ακατάπαυστα. Προσοχή όμως! Όχι όλα τα θέματα. Κάποια φαίνεται πως δεν τα βρίσκουμε αρκούντως ενδιαφέροντα ή σέξι. Παράδειγμα η φωτιά στο δάσος της Δαδιάς η οποία, την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές έκαιγε για οκτώ ολόκληρες ημέρες. Ελάχιστη, συγκριτικά, ενημέρωση βρίσκουμε στα ειδησεογραφικά σάιτ. Ελάχιστη ενασχόληση δική μας στα social media. Και αυτό παρότι παίζει να είναι το σημαντικότερο γεγονός που συνέβη το τελευταίο διάστημα –και σε κάθε περίπτωση απείρως σημαντικότερο από τις σαγιονάρες του μουσικού.
Γιατί άραγε φτάσαμε ως εδώ; Γιατί απεμπολήσαμε με τόση προθυμία το δικαίωμά μας στην υπεύθυνη και σοβαρή ενημέρωση; Γιατί προτιμάμε να έχουμε τα μάτια στραμμένα σε μία οθόνη λίγων ιντσών την ώρα που η ζωή βροντοφωνάζει γύρω μας; Ίσως να βρούμε την απάντηση αν παραφράσουμε τον Εμπειρίκο: Έκαναν σάχλα της ζωής τον φόβο του θανάτου.
19°
