Η κάλυψη του πολέμου στην Ουκρανία, η δημοσιογραφία και τα ΜΜΕ

Μέσα σε ένα περιβάλλον υποχρηματοδότησης / απαξίωσης της ενημέρωσης, τα ελληνικά ΜΜΕ κερδίζουν ένα μεγάλο και πολύ σημαντικό στοίχημα, την κάλυψη ενός πολεμικού γεγονότος τέτοιας έκτασης και μιας συνολικής ανατροπής πολλών βεβαιοτήτων. O πόλεμος στην Ουκρανία αναδεικνύει τη σημασία της δημοσιογραφίας, τον ρόλο των ΜΜΕ σε μια στιγμή που βίωναν και βιώνουν μια «υπαρξιακή» κρίση, μια κρίση εμπιστοσύνης. 

Οι Έλληνες και ξένoι δημοσιογράφοι είναι στην πρώτη γραμμή για να μεταφέρουν, εξηγήσουν και επαληθεύσουν τα όσα ανεξέλεγκτα κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η κάλυψη του πολέμου στην Ουκρανία συνιστά λοιπόν αναγνώριση της σημασίας της επαγγελματικής δημοσιογραφίας αλλά και της αναγκαιότητας για έγκυρη ενημέρωση. Το διαπιστώνουμε από την αύξηση που παρατηρούμε στους σχετικούς δείκτες επισκεψιμότητας, τηλεθέασης, ακρόασης κλπ.

Η επένδυση στην ενημέρωση για πολλά χρόνια και μέχρι πολύ πρόσφατα αντιμετωπίζονταν ως πολυτέλεια για τα ελληνικά ΜΜΕ και ειδικά για τα τηλεοπτικά κανάλια. Χαρακτηριστικό είναι το ότι οι ενημερωτικές εκπομπές απουσιάζουν από το πρόγραμμα των τηλεοπτικών καναλιών ή είναι ελάχιστες ακόμη και στη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση, όπου απουσιάζει το εμπορικό κίνητρο. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επιλογή ειδικά των τηλεοπτικών καναλιών και μερίδα των διαδικτυακών μέσων ανέδειξε αυτό που πάντα υποστηρίζω, την ανάγκη να υπάρξει μια στροφή στην ενημέρωση, καθώς υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό του κοινού που ενδιαφέρεται, επιζητά και προκρίνει την ενημέρωση και που μέχρι τώρα έπρεπε να υπομείνει τηλεπαιχνίδια, reality shows, κλπ. καθώς πολλά Μέσα Ενημέρωσης είχαν επιλέξει να προκρίνουν τη διάσταση Μέσα Διασκέδασης.

Τα ποσοστά παρακολούθησης που καταγράφονται τη δεύτερη εβδομάδα του πολέμου αναδεικνύουν αυτή την επιλογή, όπως προκύπτει από τα υψηλά ποσοστά τηλεθέασης, με εντυπωσιακά νούμερα. Ο μέσος αριθμός τηλεθεατών ανά εβδομάδα έχει ξεπεράσει τα 3.500.000 σε όλα τα ιδιωτικά κανάλια και την ΕΡΤ1. Το πιο σημαντικό στοιχείο βέβαια είναι ότι η αύξηση αυτή αφορά και τις νεαρότερες ηλικίες που συνήθως η κύρια πηγή ενημέρωσης είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα στοιχεία αυτά συνιστούν μια κρίσιμη απαρχή ευκαιριών για τους δημοσιογράφους και τα ΜΜΕ. Η επιδίωξή τους πρέπει να είναι να ενισχυθούν όσα κατακτήθηκαν και να μην επαναληφθούν επιλογές του παρελθόντος που οδήγησαν σε κρίση τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς.

Το πρώτο ζητούμενο είναι αυτό της επιλογής του ειδησεογραφικού μοντέλου, οι πολίτες επιδοκιμάζουν την έγκυρη, υπεύθυνη ενημέρωση και όχι τον θόρυβο των πολλών φωνών και τηλεοπτικών παραθύρων, της εντυπωσιοθηρίας και της περιγραφής.

Το δεύτερο είναι αυτό της επαγγελματικής δημοσιογραφίας έναντι των blogs και της ανωνυμίας, επιδοκιμάζεται η μεν και υποβαθμίζονται τα δε. Πρόσκαιρα ή όχι μένει να το αποδείξουν οι Ειδησεογραφικοί Οργανισμοί με τις επιλογές τους.

Το τρίτο ζητούμενο είναι τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, τα οποία θα συνεχίσουν να είναι ένας κρίσιμος κρίκος της ενημέρωσης, το πώς θα αξιοποιηθούν και ενταχθούν στη ροή της ενημέρωσης των ΜΜΕ.

Οι προτάσεις αυτές μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν ένα εφαλτήριο για την επόμενη μέρα του ενημερωτικού και όχι μόνο πεδίου.