Η Λίνα Στεφάνου τρέχει με το «Runaway»

Χάνω τις μέρες. Για μένα που δεν δουλεύω κανονικά, ο εγκλεισμός μοιάζει μ' ένα ατελείωτο Σαββατοκύριακο. Για εκείνους που συνεχίζουν να δουλεύουν ξέρω πως ο εγκλεισμός μοιάζει με μια ατέλειωτη Δευτέρα. Οι δύο φίλοι καθηγητές που έχω δουλεύουν 14 ώρες το 24ωρο για να προλάβουν τις εργασίες και τις απορίες των 200 και πάνω παιδιών, που έχει ο καθένας. Για κείνους το «τώρα» είναι δύσκολο. Για μένα, και όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες που μείναμε ξαφνικά χωρίς δουλειά, το αύριο θα είναι εφιάλτης. 

Προς το παρόν, όμως, μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις μέρες της εβδομάδας έχει το αν ο καιρός είναι καλός ή όχι. Αν μπορώ να βγω μισή ώρα έξω για τρέξιμο το απόγευμα. Βγαίνω και παρατηρώ τους ανθρώπους. Από τότε που άρχισε η ΚΠ (Κορωναϊκή Περίοδος) βλέπω ανθρώπους που δεν είχα δει ποτέ μου στη γειτονιά. Η γειτονιά μου είναι η σκυλοβόλτα. Επειδή έχει ελεύθερα οικόπεδα, ακόμα άχτιστα, την προτιμούν οι ιδιοκτήτες σκύλων όταν βγαίνουν με τα αγαπημένα τους τετράποδα.

Ξεκινάω με γρήγορο βάδην ακούγοντας τη λίστα που έχω φτιάξει με τον ευφάνταστο τίτλο «Runaway», στο Youtube. «Runaway» επειδή στη μετάφραση του google το δίνει και ως «ίππος αφηνιάσας». Έχω μερικές φορές αυτή την αίσθηση όταν τρέχω, πως τα βήματα πάνω στην άσφαλτο ακούγονται σαν τριποδισμός αλόγου. Η σκέψη είναι η σκέψη της σκέψης, που έλεγε και ο Τζόις. 

Ξεκινάω ακούγοντας μια διαβολεμένη κολομβιανή cumbia που με δυσκολία κρατάει τα πόδια μου στο γρήγορο βάδην. Αυτό που θέλω πραγματικά είναι ν' αρχίσω να χορεύω. Αλλά εδώ δεν μπορώ επειδή είναι η γειτονιά μου. Περνάω γρήγορα το μαυσωλείο της γιατρού, που το λέμε έτσι γιατί είναι ένα τεράστιο μπεζ σπίτι που υψώθηκε σε λίγους μήνες σε ένα οικόπεδο που ήταν γεμάτο αμυγδαλιές και ανθισμένες αχλαδιές. Κι αφού υψώθηκε και μας έκρυψε τον ήλιο, δεν κατοικήθηκε ποτέ. Ένα σπίτι σαν ξέπλυμα βρώμικου χρήματος ή σαν παράνομη διευθέτηση κληρονομικών με το δίκαιο να γέρνει προς τη μεριά του ισχυροτέρου. Το προσπερνάω σκεπτόμενη πως με τόσο ανάθεμα που έχει φάει απ' όλη τη γειτονιά αποκλείεται ποτέ να ζήσει άνθρωπος ευτυχισμένος εκεί μέσα. Κι είναι κρίμα. Τι εστί κακία; ... Ουδέν καινόνˑ πάντα και συνήθη και ολιγοχρόνια.¹ 

Περνάω τη μεγάλη γέρικη βελανιδιά που υψώνεται εμβληματική σ' ένα καταπράσινο οικόπεδο δίπλα από το ξερό ρέμα. Εδώ παλιά ήταν ένα μισογκρεμισμένο εργοστάσιο που ερχόντουσαν τα παιδιά και έκαναν σκοποβολή στα εναπομείναντα τζάμια. Εδώ μια φορά είχα φέρει και τον Ν. μικρό να κάνει το πρώτο του γκραφίτι. Δίπλα ήταν ένας περιφραγμένος χώρος γεμάτος σκουπίδια, παράγκες και κότες. Καταπάτηση περιουσίας του δημοσίου. Χρειάστηκε να φτιαχτούν οι πολυτελείς βίλες λίγο πιο πάνω, να πιέσουν τον Δήμο οι εργολάβοι που δεν μπορούσαν να τις πουλήσουν, ώστε να κινηθεί η διαδικασία και ο χώρος να επιστρέψει στη φύση. Τώρα βλέπω παιδιά με ποδήλατα και χαλαρούς γονείς που στέκονται και τα επιτηρούν. Καμιά φορά κάποια οικογένεια κάθεται στον πέτρινο πάγκο που έχει απομείνει και κάνει πικ νικ, θυμίζοντας αμυδρά το Γεύμα στη χλόη του Κλωντ Μονέ. 

Ανεβαίνω τρέχοντας τον μικρό πετροστρωμένο ανήφορο με τον πάντα φωταγωγημένο –και πάντα άδειο– Πολιτιστικό Τίποτα παύλα Πύργο του Δήμου Κηφισιάς. Οι Imam Baildi με τη διασκευή του «Αργοσβήνεις Μόνη» με βοηθάνε να κρατάω ρυθμό. Έτσι κι αλλιώς τα σπίτια εδώ τα ξεχωρίζεις δύσκολα γιατί είναι σαν μικρά οχυρά με ψηλούς τοίχους, πυκνή πρασινάδα, μια φοβισμένη πολυτέλεια αδιαπέραστη για το μάτι. Βλέπω όμως συχνά τζιπ παρκαρισμένα με αυθάδεια απ' έξω να κλείνουν το μισό πεζόδρομο, βλέπω συχνά Φιλιππινέζες στις πόρτες να περιμένουν κάποιο παιδί ή σκυλί, με την ίδια στωικότητα που αφήνει τα πρόσωπά τους ανέκφραστα. 

Μετά τα 200μ αρχίζει η κατηφόρα. Ο μεγάλος πλίνθινος τοίχος με το συρματόπλεγμα από πάνω. «Μαμά, εδώ μένει ο Παττακός» μου έλεγε ο Ν. όταν ήταν μικρός. Άγνωστο από πού είχε προέλθει η παραπληροφόρηση και γιατί το 7χρονο τότε ήξερε τον Παττακό. Μου πήρε καιρό για να το βγάλω από το μυαλό του. Δεν έμαθα ποτέ ποιος μένει στο μεγάλο κτήμα με τα σκοτεινά κυπαρίσσια που μέσα του έκρυβε ένα άλλο κτήμα σαν τρομακτικό παραμύθι των αδερφών Γκρίμ. 

Με το Meadowland και το θεϊκό μαντολίνο του Dave Apollon στρίβω και βγαίνω στη δεύτερη μεγάλη ευθεία. Στα δεξιά έχω τώρα μια δεντροφυτευμένη έκταση σαν μικρό άγριο πάρκο. Πίσω από τα μαύρα κυπαρίσσια που στέκονται στο βάθος σε σειρά, ο ήλιος φτιάχνει μια μικρογραφία της Aφρικής. Στ' αριστερά είναι το σπίτι της φίλης μου της Β. Στέλνω νοερά τις ευχές μου να είναι όλοι τους καλά πάντα. Μυρίζω το γρασίδι και το υγρό χώμα. Από τότε που άρχισε η ΚΠ βλέπω ζευγάρια με τα παιδιά τους να κάθονται στα παγκάκια. Κυρίους να περπατάνε με τα σκυλιά τους, οικογένειες απλώς να περιφέρονται προσέχοντας να αποφεύγουν τους άλλους γύρω τους. Λένε πως εδώ σχεδιάζει ο Δήμος να φτιάξει κολυμβητήριο και γήπεδα τένις. Ελπίζω να αποτύχουν όλα τους τα σχέδια και να μην τα καταφέρουν ποτέ. Φύση στην πιο ανεπιτήδευτη εκδοχή της. Αυτό μονάχα μας λείπει. Το τρίγωνο της Φραγκοπούλου στη σημερινή του μορφή είναι εκείνο ακριβώς που έχουμε ανάγκη.

Η δύσκολη ανηφόρα της Φραγκοπούλου βγαίνει πιο εύκολα με το La Recetta των Kemo the Blaxican. Χιπ χοπ δεν το λες ακριβώς αλλά ο ο ρυθμός είναι διαολεμένος. Μ' ένα Ay cabrón περνάω την κλειστή πια ταβέρνα του Τηλέμαχου και το μικρό μπακάλικο πάντα ανοιχτό για ψώνια και τσιγάρα τελευταίας στιγμής. Στον Τηλέμαχο έχω πάει ελάχιστες φορές. Ίσως γιατί δεν ξεπέρασα ποτέ πως εξαιτίας του έκλεισε η απίστευτη ταβέρνα του παππού, που βρισκόταν κάτω από τις μουριές και με είχε πάει πολλά χρόνια πριν ο φίλος μου ο Π. «Είναι μυστικό μέρος και δεν θα το πεις πουθενά» μου είχε πει καθώς πηγαίναμε. Κι εγώ του το είχα υποσχεθεί και δεν ξαναπήγα παρά χρόνια αργότερα με τον άντρα που θα γινόταν αργότερα άντρας μου. Η ταβέρνα του παππού έφτιαχνε μόνο μπιφτέκια, σαλάτα και πατάτες τηγανιτές. Αλλά ήταν τα ωραιότερα μπιφτέκια και οι ωραιότερες στρογγυλές πατάτες που είχες φάει ποτέ σου. Εδώ και χρόνια το μαγαζί είναι κλειστό και μόνο οι μουριές ακολουθούν τον κύκλο των εποχών, με τα γυμνά κλαδιά τους σε στάση ικεσίας τον χειμώνα, τα καρδιόσχημα φύλλα τους και τους καρπούς τους την άνοιξη που πια κανείς δεν τους μαζεύει και πέφτουν και λεκιάζουν το φαρδύ πεζοδρόμιο. 

Εναλλάσσω το τρέξιμο με γρήγορο βάδην και συνεχίζω την ανηφόρα της Φραγκοπούλου με τα πυκνά δέντρα και τα ταπεινά σπίτια. Αυτοκίνητα πλέον περνούν σπανίως. Πού και πού διασταυρώνομαι με κάποιον που έχει βγει για τζόκινγκ κι ανταλλάσσουμε σιωπηλό χαιρετισμό από μακριά. Όταν στην αρχή του εγκλεισμού συνειδητοποίησα πως όσοι διασταυρωνόμασταν στον δρόμο αποφεύγαμε να κοιταχτούμε λόγω φόβου, αποφάσισα αντί να αποτραβώ το βλέμμα μου ν' αρχίσω να χαιρετάω. Η αλλαγή στους άλλους ήταν θεαματική. Μετά το πρώτο ξάφνιασμα απαντούσαν πάντα μ' ένα αμυδρό συνένοχο χαμόγελο. Έτσι τα πράγματα κατέβηκαν πάλι στις σωστές τους διαστάσεις κι έγιναν λίγο πιο ανθρώπινα. 

Ακούω το Lillies of the Valley του Ιάπωνα Jun Miyake που είχε ακουστεί στην ταινία Pina. Θυμάμαι τις χορογραφίες της που είχα δει σε παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών. Την αέρινη κίνηση. Θυμάμαι και το Since She, την παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου προς τιμήν της, που ξεκινούσε με τους χορευτές να περπατάνε πάνω σε καρέκλες που τις έδιναν ο ένας στον άλλον σε μια ατέλειωτη σκυταλοδρομία λες και περνούσαν πάνω από ένα ποτάμι. Η αίσθηση της συνεχούς ροής πάλι. Σκέφτομαι τον φίλο μου τον Άλεξ που είναι πάνω από ένα μήνα σε καταστολή, στην εντατική, με 60% εγκαύματα σ' όλο του το σώμα. Του μιλάω κι ακούω τη φωνή του να μου απαντάει. Σκέφτομαι πως όταν ανοίξει τελικά τα μάτια του και επανέλθει, κανείς μας δεν θα μπορεί να πάει να τον δει. Μπήκε στο νοσοκομείο αφήνοντας πίσω του μια φυσιολογική ζωή κι όταν ξυπνήσει θα είναι σ' ένα παραμορφωμένο, στραμπουληγμένο παρόν, όπου η λευκομάλλα μάνα του δεν θα μπορεί να τον πάρει αγκαλιά. 

Φτάνω στο γεφυράκι της Σωκράτους με τις συκιές που μοσχοβολάνε πάνω από το ξερό ρέμα. Ακούω -από σύμπτωση- το I Follow Rivers των Βέλγων Triggerfinger. Τώρα πια, όταν σκέφτομαι τους Βέλγους, θα θυμάμαι πάντα την υπουργό Υγείας που βγήκε και παρακαλούσε να απέχουν οι πολίτες από σεξουαλικές δραστηριότητες των τριών ατόμων και άνω. Γελάω και καθώς αρχίζω να τρέχω πάλι περιμένω να βγει ο κύριος με τα σκουπίδια που βγαίνει πάντα τέτοια ώρα από τον αριθμό 45. Σήμερα όμως δεν έχει σκουπίδια. Σηκώνω το κεφάλι και κοιτάω ψηλά. Δύο σπίνοι προσγειώνονται με μικρές φωνές πάνω σ' ένα γκρίζο κλαδί. Εν αρχή δεν υπήρξε η λέξη, μα η φράση, ο χρωματισμός της φωνής. Άκουσε το τραγούδι των πουλιών!²

Είναι ωραίος δρόμος η Σωκράτους. Με νεαρά και γέρικα πλατάνια, με μουριές, με πυράκανθους και κήπους ανθισμένους. Μετά την Πεζματζόγλου, που την τέμνει κάθετα, έχει πεύκα, κλαίουσες, λεύκες, ευκάλυπτους αγαπημένους και το κόκκινο σπίτι της φίλης μου της Μ. Άλλες φορές θα σταματούσα. Τώρα όμως το περνάω και νιώθω σαν Οδυσσέας δεμένος στο κατάρτι. 

Ευτυχώς αντί για σειρήνες ακούω Hit the road Jack. Έχει ανηφορική κλίση ο δρόμος και λαχανιάζω, οπότε στρίβω στην Ύδρας που είναι μια μεγάλη κατηφόρα. Τρέχω χαλαρά με Status Quo και Whatever you want που τους διαδέχονται οι Pink Floyd και το Another Brick In The Wall. Περνάω το πολύ άσχημο κτίριο στα δεξιά μου και σκέφτομαι πως είναι κρίμα που δεν υπάρχει πρόστιμο ασχήμιας για αρχιτέκτονες και πολιτικούς μηχανικούς. Ευτυχώς στο τέρμα του δρόμου αποζημιώνομαι μ' ένα από τα πιο όμορφα σπίτια που έχω δει. Στέλνω νοερά τις ευχές μου στους ενοίκους του για μακροημέρευση. 

Στρίβω στην Εσπέρου με τις ωραίες βίλες, τους ψηλούς τοίχους και τους πυκνοδεντροφυτευμένους κήπους. Η βλάστηση εδώ είναι τόσο πυκνή που ξέρω πως δεν με βλέπει κανείς οπότε αρχίζω και χορεύω το Respect με την Aretha Franklin. Χορεύω και θυμάμαι εκείνη την ταινία που ο Ρόμπιν Γουίλιαμς είναι ρομπότ με ανθρώπινη μορφή και αναζητώντας κάποιον που μπορεί να τον βοηθήσει φτάνει σε μια πόλη και βλέπει ένα άλλο ρομπότ με γυναικεία ανθρώπινη μορφή να χορεύει το Respect. Και φυσικά την ακολουθεί. Πόσο σημαντικός είναι ο ρυθμός; Μας συνδέει με όλους και με όλα ή μας απομονώνει. Μια φάλτσα νότα και βγαίνεις από το όνειρο. Χορεύοντας, νιώθω εκείνο που μου διαφεύγει. 

Βγαίνω Πεσματζόγλου ξανά. Τώρα τα βήματά μου ακούγονται σαν ξύλινη φτερωτή που γυρνάει ρυθμικά μέσα στο νερό. Έχω ιδρώσει. Αλλά τα πόδια μου έχουν χάσει την αρχική ακαμψία, τα πέλματα πατάνε σταθερά, ο ρυθμός έχει αποκατασταθεί. Προσπαθώ να αποφεύγω να σκέφτομαι το μέλλον. Στο κάτω κάτω, όταν δεν ξέρεις πού πηγαίνεις όλοι οι δρόμοι είναι σωστοί³. 

Ακούω Bebo Best και Sing Sing Sing. Τι εποχή κι εκείνη! Και μετά ήρθε ο πόλεμος και τα σάρωσε όλα. Ανάμεσα σε κίνηση και παύση, ανάμεσα σε ζωή και θάνατο, η ζωή έχει πάντα πιο έντονη γεύση. Αυτή η περίοδος της αναγκαστικής απομόνωσης και του υποχρεωτικού εγκλεισμού είναι περίοδος μεγάλου άγχους αλλά και μεγάλης, σχεδόν άγριας, χαράς. Για κάθε μικρή απόλαυση που βιώνουμε. Όπως η αγκαλιά με τον γιο μου. Όπως αυτή η διαδρομή που πια κάνω σχεδόν κάθε μέρα. Όπως η μυρωδιά από τις αμυγδαλιές που ξέρω πως θα με υποδεχθεί μόλις στρίψω αριστερά στη Ροδόπης. Στ' αυτιά μου η ιδιαίτερη φωνή της Billie Eilish τραγουδάει Everything I wanted. Τρέχω και η ψυχή μου διασχίζει τα βάθη της γης σιωπηλή σαν κομήτης⁴.

Η Ροδόπης είναι ο δρόμος με τους περισσότερους ανθρώπους πάντα. Σκυλιά, παιδιά με ποδήλατα, ζευγάρια αγκαλιασμένα, γυναίκες με σακούλες σκουπιδιών στο χέρι, όλοι συγκεντρωμένοι σ' έναν δρόμο. Αρχίζω να κάνω σλάλομ για να μην τους πλησιάσω. Αν δεν ήταν οι αμυγδαλιές στην αρχή του δρόμου θα άλλαζα διαδρομή αλλά όσο μοσχοβολάνε ακόμα δεν θέλω να τις χάσω. 

Μέχρι να βγω στη Μπότσαρη ξέρω πως Everything I wanted είναι αυτή η βόλτα, η γνώση πως οι άνθρωποι που αγαπώ είναι καλά, η γνώση πως αυτή είναι η καλή περίοδος και πως τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Θέλω να μείνω εδώ. Πριν έρθει το άγχος της επιβίωσης και με κάμψει. Σ' αυτά τα δέντρα που με χαιρετάνε σαν παλιοί γνωστοί, στους κήπους που τους ξέρω μέσα κι έξω. Στα λουλούδια που σκύβουν το κεφάλι τους σαν χαιρετισμό καθώς περνάω. Στα σκυλιά που κυκλοφορούν τεμπέλικα και στους ανθρώπους που κρατιούνται από το χέρι και μαθαίνουν να αγαπιούνται ξανά. Στο ζευγάρι που προσπέρασα κι αναρωτιόμουν αν ήξεραν πως είχαν βγει από τα δίχτυα του κόσμου⁵.

Η ΚΠ λοιπόν έχει και τα καλά της.

Φτάνω στο οικόπεδο με τις ελιές και τα κίτρινα αγριολούλουδα με το πομπώδες όνομα erysimum cephalonicum. Πλησιάζω σπίτι. Ανοίγω το wifi. Ένα μήνυμα με πληροφορεί ότι ο Άλεξ άνοιξε για πρώτη φορά τα μάτια του. H ζωή είναι ακόμα γεμάτη ανατροπές και υποσχέσεις. Προσπερνώ το σπίτι της 80χρονης Λ., της παλιάς νοσοκόμας με το τσαγανό 15χρονης, που είναι η θυρωρός και φύλακας άγγελος της γειτονιάς. Ό,τι απορία έχεις, η Λ. έχει πάντα την απάντηση. 

Φτάνω στην πόρτα μου, την ανοίγω και βρίσκω αδέσποτες γάτες να με περιμένουν. Όχι τώρα, τους ψιθυρίζω και μπαίνω ξέπνοη σπίτι – αφού αφήσω τα παπούτσια έξω. Στο κεφάλι μου οι Nirvana ουρλιάζουν Hello Hello Hello / with the light out it's less dangerous/ I feel stupid and contagious. Αύριο, αν είναι καλός ο καιρός, θα βγω πάλι. Επειδή η ζωή είναι αυτή η μακριά κορδέλα που ξετυλίγεται αδιάλειπτα και στην ανάλαφρη κίνησή της εναλλάσσονται ελπίδα και απογοήτευση⁶.

---

1. «Τι είναι κακία; ...Τίποτα καινούργιο. Συνηθισμένα όλα και λιγόχρονα». Μάρκος Αυρήλιος, Τα Εις Εαυτόν
2. Μπλεζ Σαντράρ, 23 ποιήματα και μια συνέντευξη
3. Ντανύ Λαφερριέρ, Το αίνιγμα του γυρισμού.
4. Tomas Tranströmer, Αετοράχη. 
5. Γιώργος Σεφέρης, Ο κ. Στρατής Θαλασσινός περιγράφει έναν άνθρωπο. 5. Άντρας
6. Ντανύ Λαφερριέρ, Το αίνιγμα του γυρισμού.