Απολύσεις δημοσιογράφων: Η Αγγελική Σπανού αναλύει γιατί η σημερινή κατάσταση παρακμής δεν φαίνεται αναστρέψιμη.
Κάπου στη μέση του καλοκαιριού ανέστειλαν τη λειτουργία τους δύο μέσα ενημέρωσης, το καθημερινό φύλλο του «Έθνους» και ο ραδιοφωνικός σταθμός news24/7. Ισχυροί επιχειρηματίες, που προφανώς δεν έγιναν μιντιάρχες για να βγάλουν λεφτά, αποφάσισαν, μετά τις εκλογές, ότι το κόστος είναι πια μεγαλύτερο από το όφελος (δηλαδή την επιρροή), με ό,τι αυτό σημαίνει για τον καθένα.
Οι απολύσεις γίνονται σταδιακά, γιατί ο νόμος δεν επιτρέπει το μια κι έξω, και σε περιβάλλον απόλυτης σιωπής. Κανείς δεν ασχολείται. Ένα επάγγελμα που χτυπήθηκε ανελέητα τη δεκαετία της κρίσης δέχθηκε ακόμη ένα πλήγμα χωρίς να κουνηθεί φύλλο.
Η δημοσιογραφία βουλιάζει έτσι κι αλλιώς στην ανυποληψία - ποιος θα στενοχωρηθεί για μια καθημερινή εφημερίδα και μια ενημερωτική συχνότητα λιγότερες. Άλλωστε πόσα φύλλα πούλαγε το έντυπο που έκλεισε και τι ακροαματικότητα είχε ο σταθμός που έγινε μουσικός.
Στην εποχή των fake news και του μίσους, η ανάκτηση της εμπιστοσύνης στα ΜΜΕ είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Ήταν πάντα, λόγω της διαπλοκής, της αδιαφάνειας στη χρηματοδότηση και των συναλλαγών με την πολιτική ελίτ, αλλά στα χρόνια των μνημονίων η απαξίωση έγινε κανόνας. Κανείς δεν πιστεύει κανέναν, οι περισσότεροι καταφεύγουν σε ένα χαράκωμα και εχθρεύονται τους απέναντι, τα social media γίνονται αγωγοί πληροφόρησης και αντιπληροφόρησης σε ανεξέλεγκτες συνθήκες.
Η αλήθεια είναι πως στα χρόνια της κρίσης έσπασαν τα φρένα στην κατηφόρα. Τα ΜΜΕ έχασαν τη μεγάλη είδηση, τη χρεοκοπία της χώρας, μετά έπαιξαν το παιχνίδι μνημόνιο/αντιμνημόνιο μακριά από την αλήθεια, έπεσαν έξω σε δυο-τρεις εκλογικές αναμετρήσεις προαναγγέλλοντας αποτελέσματα που δεν ήρθαν ποτέ, απαλλάχτηκαν από κάθε ενοχή για τη στράτευσή τους, έκαναν την προπαγάνδα κανόνα και άλλα πολλά εξίσου θλιβερά.
Η σημερινή κατάσταση παρακμής δεν φαίνεται αναστρέψιμη. Ένας μισθός του χιλιάρικου είναι πλέον περιζήτητος, οι περισσότερες θέσεις εργασίας είναι σε ιστοσελίδες και εκεί οι δημοσιογράφοι αντιμετωπίζονται κυρίως σαν τεχνικοί της ενημέρωσης και σε καμία περίπτωση σαν ασκούντες πνευματική εργασία, τα κυλιόμενα ωράρια γίνονται κυρίαρχη τάση, η αξία έχει πολύ μικρότερη σημασία από την ταχύτητα, η γνώση από την ετοιμότητα, το βάθος από την επιφάνεια - και πάει λέγοντας.
Να πει κανείς για τα αυξημένα ποσοστά προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι λόγω υπερβολικού στρες, πίεσης και ανασφάλειας, δεν το ακούει κανείς. Να αναφερθεί στις δυσκολίες που υπάρχουν στην προσωπική τους ζωή λόγω των πολλών ωρών και ημερών απασχόλησης, λόγω της διαρκούς αβεβαιότητας και έντασης, πάλι δεν υπάρχει ακροατήριο για να το επεξεργαστεί. Να σημειώσει ότι, πέρα από τις ισοπεδωτικές γενικεύσεις, η ποιοτική ενημέρωση είναι σημαντικό αγαθό και προϋπόθεση μιας προηγμένης δημοκρατίας είναι τόσο κλισέ που κανείς δεν θα το καταναλώσει.
Γενικά, είναι δύσκολο να ανοίξεις συζήτηση για τα βάσανα των δημοσιογράφων. Θα σου απαντήσουν για τον αριθμό των βουλευτών που μέχρι την προεκλογική περίοδο έκαναν καμπάνια από το επαγγελματικό τους μετερίζι χωρίς να δηλώνουν την πρόθεσή τους να πολιτευθούν. Κάποιοι θα θυμηθούν και τον Αυτιά που ευχαριστούσε τον μελλοντικό πρωθυπουργό που του πρότεινε να είναι υποψήφιος «όπου θέλει και ό,τι θέλει» και τον καλούσε να του τηλεφωνεί όποτε έχει παράπονο από την εκπομπή του.
Ο κλάδος προφανώς δεν έχει την αυτοεκτίμηση ώστε να αμυνθεί, οι πολίτες προφανώς δεν τον σέβονται και δεν θεωρούν ότι τους προσφέρει κάτι χρήσιμο, εναλλακτικές υπάρχουν, η ποιότητα μετράει όλο και λιγότερο, καληνύχτα και καλή τύχη.
Είναι μάλλον βέβαιο ότι οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ που έκλεισαν τις ζεστές μέρες του Ιουλίου δεν χάλασαν τις διακοπές τους και μπορεί κανείς να τους φανταστεί πάνω στο σκάφος να συνομιλούν τηλεφωνικά με τον CEO για τις διαδικαστικές λεπτομέρειες. Δεν έγινε καθόλου φασαρία και προφανώς το είχαν προβλέψει. Ξέρουν πολύ καλά τι πουλούσαν, με ποιους και σε ποιους.
6°
