Πρωταπριλιά σήμερα και το Athens Voice Radio 102,5, στην καθιερωμένη μηνιαία έρευνα της aboutpeople, ψάχνει τις αντιλήψεις για τα fake news, ενώ παράλληλα διερευνά τις απόψεις των χρηστών του Facebook για το θέμα που έχει προκύψει τις τελευταίες εβδομάδες σχετικά με τα προσωπικά δεδομένα στο δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο. H έρευνα πραγματοποιήθηκε 26-28 Μαρτίου και απάντησαν 512 χρήστες του Facebook άνω των 18 ετών.
Τα αποτελέσματα:
Το 52,2% των χρηστών του έρχεται συχνά σε επαφή με κάποιο fake άρθρο-είδηση που έχει ανεβάσει κάποιος διαδικτυακός του φίλος.
Ο έλεγχος για το αν κάποιο νέο είναι αληθινό ή όχι, θα έπρεπε να είναι αρμοδιότητα των ίδιων των σάιτ απαντά το 58,4%. Στην κρίση των χρηστών η αξιολόγηση λέει το 22%, το facebook θα πρέπει να ελέγχει λέει το 12,5%, μια κρατική επιτροπή το 3,7%, ενώ κανείς απαντά 1,6%.
Ποιοι συνήθως βρίσκονται πίσω από τα fake news (2 επιλογές); Τα ίδια τα σάιτ με στόχο τα για το 48,4%, για το 43,6%, εταιρείες που αποσκοπούν στην εξαπάτηση του κοινού, για το 37,1%, διεθνείς οργανισμοί προπαγάνδας, για το 7,8% ξένα συμφέροντα, για το 5,3% και κρατικές υπηρεσίες για το 3,4%.
Σχεδόν 7 στους 10 ερωτώμενους (67,7%) νιώθουν φόβο για το ότι το facebook έχει πρόσβαση στα προσωπικά τους δεδομένα.
Τέλος, όσον αφορά το ζήτημα των τελευταίων εβδομάδων με την Cambridge Analytics, το 47,1% πιστεύει ότι το facebook γνώριζε το ζήτημα, το 10,5% ότι δεν γνώριζε, ενώ το 42,4% δηλώνει ότι δεν ξέρει πολλά για την υπόθεση.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας στην Αthens Voice, η Αθηνά Καρατζογιάννη (Associate Professor in Media and Communication, Leicester University) σημειώνει ότι το 76,1% θεωρεί τα fake news απειλή για τη λειτουργία της δημοκρατίας, ενώ υπενθυμίζει ότι το Facebook εξαναγκάσθηκε να πάρει μέτρα και να συνεργαστεί με οργανισμούς πιστοποίησης, ιδιαίτερα μετά την εκμετάλλευση της πλατφόρμας από ρώσικα τρολς κατά την περίοδο των τελευταίων εκλογών στις ΗΠΑ. Η κ. Καρατζογιάννη υπογραμμίζει το ενδιαφέρον που έχουν οι απαντήσεις στο ποιος ευθύνεται για τα fake news: «Εκεί βλέπουμε ξεκάθαρα ότι οι χρήστες δεν εθελοτυφλούν, ενώ φαίνεται ότι γνωρίζουν πού παίζεται το παιχνίδι ουσιαστικά: εταιρίες διαφημίζουν μέσω clickbait ψευδείς ειδήσεις, συχνά διαδιδόμενες από τρολς πάνω σε μια πλατφόρμα που πουλά τον κάθε χρήστη ως προϊόν».
Η Αναστασία Βενετή (Senior Lecturer in Marketing Communications, Bournemouth University) σχολιάζοντας την έρευνα σημειώνει: «Η ίδια η χρήση του όρου fake news είναι αμφιλεγόμενη, αλλά κυρίως επιζήμια για το δημοσιογραφικό/μιντιακό περιβάλλον, απέναντι στο οποίο μεγάλη μερίδα των πολιτών ήταν και είναι ιδιαίτερα δύσπιστη. Είναι συνεπώς αναμενόμενο, όπως προκύπτει και από την έρευνα, οι πολίτες να περιμένουν πρωτίστως από τους ίδιους του ειδησεογραφικούς οργανισμούς να ελέγχουν την αξιοπιστία της είδησης. Επιπλέον, οι πολίτες, σε κάποιο βαθμό, έχουν επίγνωση των κινδύνων που εγκυμονεί η νέα ψηφιακή πραγματικότητα. Ως εκ τούτου, σε ένα επικοινωνιακό πεδίο εντός του οποίου πολίτες είναι πιο ενεργοί από ποτέ, η εκπαίδευσή τους με σκοπό την απόκτηση "ψηφιακών μιντιακών ικανοτήτων" (digital media literacy) είναι εξέχουσας σημασίας. Κατά συνέπεια, προκύπτει ολοένα και πιο επιτακτικά η ανάγκη ενσωμάτωσης αυτής της εκπαίδευσης στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα».
12°
