Περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες (ποσοστό 55%) πιστεύουν ότι κάθε μέρα ή σχεδόν κάθε μέρα έρχονται αντιμέτωποι με μια είδηση ή πληροφορία που είτε τους παραπλανά σχετικά με την πραγματικότητα είτε είναι τελείως ψευδής (fake news), σύμφωνα με το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο. Η σχετική έρευα διεξήχθη τον Φεβρουάριο του 2018 και τα αποτελέσματά της δημοσιεύθηκαν στις 12/3/2018.
Το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο μεταξύ όλων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δείχνει το έλλειμμα εμπιστοσύνης των Ελλήνων για τις ειδήσεις. Το αντίστοιχο μέσο ποσοστό στην ΕΕ είναι 37%, ενώ η χώρα με τους λιγότερους καχύποπτους σε καθημερινή βάση είναι η Φινλανδία (18%). Στην Κύπρο η καθημερινή αμφιβολία για την αξιοπιστία των ειδήσεων φθάνει το 45%.
Το 19% των Ελλήνων πιστεύει ότι «πέφτει» πάνω σε κάποια ψευδή είδηση τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, ενώ το 18% αρκετές φορές μέσα στο μήνα. Σπάνια ή ποτέ δηλώνουν ότι έρχονται σε επαφή με ψευδείς ειδήσεις μόνο το 6% των Ελλήνων, ποσοστό που είναι το μικρότερο στην ΕΕ (το μεγαλύτερο είναι στη Φινλανδία με 29%). Συνολικά τρεις στους τέσσερις Έλληνες (74%) λένε ότι συναντούν μια ψευδή είδηση τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα.
Στο ερώτημα «πόσο ικανοί πιστεύετε ότι είσθε να εντοπίσετε μια ψευδή είδηση», δύο στους τρεις Έλληνες (64%) δηλώνουν ότι έχουν μεγάλη ή αρκετή εμπιστοσύνη πως μπορούν να το κάνουν, ενώ ένας στους τρεις (35%) έχει μικρή έως καθόλου εμπιστοσύνη ότι μπορεί να διακρίνει την παραπληροφόρηση. Τα αντίστοιχα μέσα ποσοστά στην ΕΕ είναι 71% (εμπιστοσύνη) και 26% (έλλειψη εμπιστοσύνης).
Το 90% των Ελλήνων θεωρεί πρόβλημα τις ψευδείς ειδήσεις και την παραπληροφόρηση (έναντι μέσου όρου 85% στην ΕΕ), ενώ το 8% όχι (στην ΕΕ το 12%). Το 87% θεωρεί ότι το συγκεκριμένο φαινόμενο αποτελεί πρόβλημα γενικά για τη δημοκρατία, ενώ το 10% όχι.
Όσον αφορά τις επιμέρους πηγές ενημέρωσης, οι μισοί Έλληνες (49%) δηλώνουν πλήρη ή αρκετή εμπιστοσύνη στον έντυπο Τύπο (εφημερίδες και περιοδικά), ενώ το 39% εκφράζουν απόλυτη ή αρκετή έλλειψη εμπιστοσύνης (το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό στην ΕΕ μετά το 41% της Βουλγαρίας). Τα αντίστοιχα μέσα ποσοστά στην ΕΕ είναι 63% και 27%.
Για τις επιγραμμικές (online) εφημερίδες και περιοδικά, οι Έλληνες εκφράζουν 44% εμπιστοσύνη και 40% έλλειψη εμπιστοσύνης (έναντι 47% και 33% στην ΕΕ).
Για τις ειδήσεις που μαθαίνουν και τις άλλες πληροφορίες που παίρνουν μέσα από τα επιγραμμικά κοινωνικά δίκτυα (π.χ. Facebook), οι μισοί Έλληνες (49%) δηλώνουν έλλειψη εμπιστοσύνης, ενώ ένας στους τρεις (32%) τις εμπιστεύεται. Το μέσο ποσοστό εμπιστοσύνης στην ΕΕ είναι ακόμη μικρότερο (26%), ενώ η έλλειψη εμπιστοσύνης στην ΕΕ ακόμη μεγαλύτερη (54%).
Για τις ειδήσεις της τηλεόρασης, το 57% των Ελλήνων εκφράζουν έλλειψη εμπιστοσύνης, ενώ το 40% τις εμπιστεύονται. Το ποσοστό εμπιστοσύνης είναι το μικρότερο στην ΕΕ (μέσος όρος 66%), ενώ η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι αντίστροφα η μεγαλύτερη στην ΕΕ (μέσο ποσοστό 29%).
Αντίθετα, οι Έλληνες δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στις ειδήσεις του ραδιοφώνου με ποσοστό 57% (ΕΕ 70%), ενώ το 31% δεν τις εμπιστεύεται (ΕΕ 20%).
Στο ερώτημα ποιοί πρέπει να σταματήσουν την εξάπλωση των ψευδών ειδήσεων, οι περισσότεροι Έλληνες (40%) απαντούν «οι δημοσιογράφοι» και ακολουθούν «οι ίδιοι οι πολίτες» (36%), «οι εθνικές αρχές» (34%), «η διεύθυνση των μέσων ενημέρωσης» (30%), «οι θεσμοί της ΕΕ» (25%) και «τα online κοινωνικά δίκτυα» (13% - έναντι 26% στην ΕΕ). Το 54% των Ελλήνων αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά τα επιγραμμικά κοινωνικά δίκτυα, ενώ το 30% σπάνια ή καθόλου.
4°
