TV & Media

Συνυπάρχοντας στα media

Παρά το γεγονός ότι τα Μέσα κατακλύζονται από λέξεις, η βαρύτητά τους καθίσταται αντιστρόφως ανάλογη

Μαρία Μπουτζέτη
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Τα Μέσα είναι επιφορτισμένα με έναν ουσιαστικό κοινωνικό ρόλο: να εκπέμπουν μηνύματα και τα μηνύματα να καταλήγουν ως ολοκληρωμένα νοήματα. Αυτό μπορεί να καταστεί εφικτό εφόσον επικοινωνούνται σωστά οι λέξεις. Παρά το γεγονός όμως ότι τα Μέσα κατακλύζονται από λέξεις −οι λέξεις μάλιστα είναι περισσότερες από ποτέ− η βαρύτητά τους καθίσταται αντιστρόφως ανάλογη.

Δύο εξελίξεις διαμόρφωσαν αυτή τη συνθήκη: Αφενός τα παραδοσιακά Μέσα αμφισβητήθηκαν από τα νέα Μέσα, τη στιγμή που τα πρώτα είχαν ήδη φθαρεί στη συνείδηση των πολιτών. Αφετέρου το πλήθος της διακινούμενης πληροφορίας στο Διαδίκτυο κατέληξε σε υπερφόρτωση. Τα γεμάτα θεματικά τετράγωνα portals, αγωνιούν να τα πουν όλα στην πρώτη περασιά του scroll down. Η υπερφόρτωση, πέρα από οπτική κόπωση, εκδηλώνεται και μέσα από πολλαπλές αντιφάσεις. Στην εποχή των selfies, όπου το άτομο ναρκισσιστικά επιβεβαιώνει την ατομικότητά του, στα Μέσα συναντώνται τόσες όψεις ασύνδετων μεταξύ τους στοιχείων που συνυπάρχουν λες και πρόκειται να υπηρετήσουν τις άπειρες εκφάνσεις αυτής ακριβώς της ατομικότητας.

Το ουσιαστικό συνυπάρχει με το ανούσιο
Το σημαντικό συνυπάρχει με το ασήμαντο
Το ευχάριστο συνυπάρχει με το δυσάρεστο
Το ελαφρύ συνυπάρχει με το τραγικό
Το σχόλιο συνυπάρχει με το γεγονός
Το gossip συνυπάρχει με την είδηση
Το ιδιωτικό συνυπάρχει με το δημόσιο
Το αληθές συνυπάρχει με το ψευδές

Τίποτε δεν είναι διακριτό και όλα μοιάζουν συγκεχυμένα. Όλα μοιάζουν αναμενόμενα και όλα τίθενται εν αμφιβόλω. Πεποιθήσεις αμφιταλαντεύονται, τα αυτονόητα μπορούν να καταρρέουν. Τίποτα δεν είναι αμελητέο και τίποτα δεν έχει αρκετή βαρύτητα∙ οπωσδήποτε όμως κάθε τι σύντομα θα είναι παλιό και μάλλον ξεχασμένο. Ο μιντιακός καφενές είναι γεμάτος καπνό που θολώνει την όραση και δυσχεραίνει την αναπνοή.

Η απουσία ιεράρχησης του περιεχομένου προκαλεί έναν αποσταθεροποιητικό κατακερματισμό στη δημόσια συζήτηση, ενώ η ελλιπής διάκριση του αληθούς και του ψευδούς διασπείρει τον φόβο και προσφέρει έδαφος στην εκδίπλωση της βίας. Εν τέλει, η σύγχυση γίνεται στοιχείο της καθημερινότητας. Και όμως, στην αμφιβολία που ελλοχεύει στην ούτως ή άλλως πολύπλοκη ζωή, τα Μέσα θα μπορούσαν να έχουν έναν ρόλο σταθεροποιητικό, να δίνουν απαντήσεις, να γεννούν αιτήματα και οράματα. Αντ' αυτού, σε μεγάλο βαθμό, ενισχύουν την αναλώσιμη αβεβαιότητα.

Λείπει συχνά η περισυλλογή που προηγείται της γνώμης, το ρομαντικό δέος για τον δημόσιο λόγο, το γόητρο που συνόδευε τα Μέσα ως τόπο συνάντησης της δημόσιας σφαίρας. Αναρωτιέμαι αν φταίμε και εμείς που μιλάμε πολύ και αν όσο περισσότερο μιλάμε, τόσο λιγότερα λέμε. Σκέφτομαι ότι ίσως να ήμασταν σοφοί −και όχι αδύναμοι− αν σιωπούσαμε, όταν δεν έχουμε κάτι να πούμε.