Το θρίλερ γύρω από την παράταση του ισχύοντος προγράμματος και την αποδέσμευση των δόσεων των ήδη εγκριθέντων δανείων τείνει να μας μετατρέψει σε συμβολαιογράφους, με κίνδυνο να χάσουμε τη συνολική εικόνα. Η Ελλάδα χρειάζεται μια συμφωνία με τους Ευρωπαίους εταίρους και τους πιστωτές για να αποφύγει τα χειρότερα, όμως με τις συνθήκες που διαμορφώνονται η υπογραφή της συμφωνίας δεν θα οδηγήσει στην εφαρμογή της, με αποτέλεσμα να συνεχιστεί η κρίση εμπιστοσύνης και να χειροτερέψει η οικονομική και κοινωνική κατάσταση.
Αρνητικές εξελίξεις
Από τον εκλογικό θρίαμβο του ΣΥΡΙΖΑ μεσολάβησαν ιδιαίτερα αρνητικές εξελίξεις που κάνουν εξαιρετικά δύσκολη έως αδύνατη την εφαρμογή της όποιας συμφωνίας.
Η εθνική οικονομία επέστρεψε στη στασιμότητα, εγκαταλείποντας το σενάριο της ανάπτυξης του ΑΕΠ κατά 2,5% το 2015, που είχε μέχρι τα τέλη του 2014 την υπογραφή των ειδικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η διάψευση των αναπτυξιακών προσδοκιών και η επιδείνωση της προοπτικής συνέβαλαν στη μετατροπή του μικρού πρωτογενούς πλεονάσματος σε αρκετά σημαντικό δημοσιονομικό έλλειμμα. Έτσι άρχισε να μεγαλώνει η απόσταση που πρέπει να καλυφθεί για να σταματήσει η υπερχρέωση του ελληνικού Δημοσίου και να φανούμε συνεπείς στις υποχρεώσεις που έχουμε αναλάβει έναντι των Ευρωπαίων εταίρων και πιστωτών. Το τελικό αποτέλεσμα είναι να πρέπει να πάρουμε μέτρα 5,5-7,5 δισ. ευρώ, όταν πέρυσι τέτοια εποχή η πρόταση που απέρριψε η κυβέρνηση Σαμαρά υπό την πίεση του ΣΥΡΙΖΑ που ζητούσε πρόωρες βουλευτικές εκλογές, ήταν μέτρα 2-2,5 δισ. ευρώ που θα μας έβγαζαν οριστικά από το μνημόνιο και προς τις διεθνείς αγορές.
Κοροϊδία χωρίς τέλος
Σαν να μην έφτανε η σοβαρή επιδείνωση της οικονομικής και της δημοσιονομικής κατάστασης ήλθαν και οι παρεξηγήσεις μεταξύ της κυβέρνησης Τσίπρα και των εκπροσώπων των θεσμών και των κυβερνήσεων της Ευρωζώνης.
Οι συνομιλητές της κυβερνητικής ηγεσίας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υφίστανται μία διαρκή πολιτική κοροϊδία. Θεωρούν πλέον ότι η Αθήνα δεν ενδιαφέρεται να λύσει τα οικονομικά προβλήματα σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, απλά προσπαθεί να αποδώσει τις πολιτικές ευθύνες μιας εξαιρετικά πιθανής αποτυχίας των διαπραγματεύσεων στην άλλη πλευρά για να μπορέσει στη συνέχεια να διαχειριστεί πολιτικά το οικονομικό και κοινωνικό χάος που θα προκύψει.
Αυτοί που διαπραγματεύονται με την κυβέρνηση Τσίπρα έχουν σαν βασικό σενάριο την αδυναμία συνεννόησης και γι’ αυτό καλύπτονται πολιτικά πίσω από μία αυστηρή διαπραγματευτική θέση. Απλά μετράνε τα ελλείμματα και βγάζουν το λογαριασμό, στέλνοντας έτσι το μήνυμα στη δική τους κοινή γνώμη ότι προστατεύουν τα καλώς εννοούμενα συμφέροντα των φορολογούμενων πολιτών και πως το κόστος ενδεχόμενης αποτυχίας θα πρέπει να φορτωθεί στην κυβέρνηση Τσίπρα.
Δημιουργούνται έτσι οι συνθήκες για πλήρη αδυναμία εφαρμογής ενδεχόμενης συμφωνίας. Η ελληνική οικονομία έχει μικρότερες δυνατότητες, τα μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν είναι πολλαπλάσια από τα περσινά και οι εταίροι δεν έχουν διάθεση να διευκολύνουν την ελληνική πλευρά.
Κυβερνητική κατάρρευση
Η εφαρμογή της όποιας συμφωνίας εμποδίζεται και από την πλήρη κυβερνητική και διοικητική κατάρρευση που παρατηρείται. Η κυβέρνηση έχει χάσει τη στοιχειώδη πολιτική συνοχή και τα στελέχη της είναι ενωμένα μόνο στις επιχειρήσεις επικοινωνιακού αποπροσανατολισμού των Ευρωπαίων εταίρων και της ελληνικής κοινής γνώμης. Πολιτικό εκκρεμές ο πρωθυπουργός, στο δικό του κόσμο με το αζημίωτο ο υπουργός Οικονομικών και με προσωπικές στρατηγικές –συνήθως «επαναστατικές»– βασικοί υπουργοί της κυβέρνησης.
Το κλίμα κυβερνητικής διάλυσης έχει περάσει και στον εξαιρετικά προβληματικό διοικητικό μηχανισμό. Οι πιθανότητες να συμβάλει η δημόσια διοίκηση στην εφαρμογή μιας συμφωνίας που στηρίζεται στην αύξηση των εσόδων από ΦΠΑ κατά 1,8 δισ. ευρώ ή 1% του ΑΕΠ και σε ισόποση μείωση των δαπανών για το ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό σύστημα, είναι μηδενική. ΦΠΑ πληρώνει πλέον όποιος έχει ευχαρίστηση, ιδιαίτερα στην εστίαση και στα τουριστικά νησιά όπου προγραμματίζεται νέα αύξηση των συντελεστών. Κανείς δεν ξέρει πώς ακριβώς εξελίσσονται τα οικονομικά του ασφαλιστικού, συνταξιοδοτικού και της Υγείας και κανείς κυβερνητικός παράγοντας δεν έχει διάθεση να μάθει, πολύ περισσότερο να παρέμβει, για να εφαρμοστούν αυτά που περιγράφονται από τους Ευρωπαίους εταίρους και τους πιστωτές.
Και να υπάρξει συμφωνία έχουν ήδη δημιουργηθεί οι οικονομικές και πολιτικές συνθήκες για τη μη εφαρμογή της και την επιστροφή της Ελλάδας σε βαλκανικές καταστάσεις.
4°
