Μία συνήθεια που μου έχει μείνει από τα χρόνια που εργαζόμουν στον Flash96 είναι όταν οδηγώ να εναλλάσσω μανιωδώς στο ραδιόφωνο του αυτοκινήτου ενημερωτικούς σταθμούς για να γνωρίζω τι μεταδίδουν ταυτόχρονα. Οδηγώντας το βράδυ της Τρίτης έπεσα τυχαία στην εκπομπή του κ. Σ. Κοτρώτσου στα «Παραπολιτικά». Στον αέρα ήταν η ακροάτρια κ. Γεωργία, η οποία έλεγε εν εξάλλω ότι δεν θα ξαναψήφιζε ΝΔ. Εγώ και η οικογένειά μου, έλεγε, στηρίξαμε τον Σαμαρά να βγει αρχηγός και όταν πήγα για να μου διορίσουν το γιο, μου είπαν ότι δεν γίνεται! Πάω μετά, λέει, σε ένα βουλευτή από την Ηλεία και του λέω έχω προβλήματα, θέλω να μου διορίσεις το γιο. Κι εκείνος ξέρετε τι μου είπε; Ότι δεν κάνει τέτοια πράγματα! Του είπα κι εγώ, τότε δεν πρόκειται να σε ξαναψηφίσω. Αν το βλέπετε έτσι, δε θέλω την ψήφο σας, μου απάντησε εκείνος. Ευτυχώς δεν επανεξελέγη! κατέληξε ανακουφισμένη η κυρία Γεωργία.
Προφανώς το ζάπινγκ ανάμεσα στους σταθμούς είχε σταματήσει στον «Παραπολιτικά» και καθόμουν στο φανάρι σαστισμένη για να μάθω τη συνέχεια. Είχα χρόνια να ακούσω τόσο ευθεία ομολογία δημόσια σε ένα ραδιόφωνο, η οποία μάλιστα εκφραζόταν με απόλυτη φυσικότητα: Ψηφίζουμε αυτόν που θα μας διορίσει το γιο. Τόσο ωμά. Ο πελάτης έχει πάντα δίκιο. Δεν της περνούσε καν από το μυαλό πόσο εξοργιστικό ακουγόταν αυτό που έλεγε. Τι θα σκεφτόταν αν την άκουγε ένας άνεργος πτυχιούχος, ο οποίος χτυπάει καθημερινά πόρτες στον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να εξασφαλίσει 586 ευρώ και δεν έχει γνωστούς υπουργούς, ούτε «βοήθησε τον Σαμαρά να εκλεγεί» για να πάει να απαιτήσει στη συνέχεια το διορισμό του. Μάταια ο Σ. Κοτρώτσος της έλεγε «ξέρετε βέβαια αυτές οι λογικές μάς έφεραν εδώ, δεν είναι σωστό αυτό που λέτε, αυτά πρέπει να σταματήσουν» και προσπαθούσε ευγενικά να της εξηγήσει πόσο εξωφρενικό είναι αυτό που με πάθος υποστήριζε. Η κ. Γεωργία όμως, με απόλυτη βεβαιότητα ότι έχει δίκιο, συνέχιζε να υποστηρίζει με σθένος και παρρησία την άποψή της.
Να τους έχουμε στηρίξει, έλεγε με μένος, και όταν τους ζήτησα να μου διορίσουν το παιδί, να μου πουν, εγώ δεν κάνω τέτοια; Η ακροάτρια με βοήθησε να ξαναδώ ανάγλυφα το πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας. Μίας κοινωνίας που εξακολουθεί να έχει τις πιο παρωχημένες ιδέες, να στηρίζει τις πιο παλαιοκομματικές και μικροπολιτικές πρακτικές, ένα πελατειακό κράτος που δεν λέει να πάψει να υφίσταται ακόμα κι αν βρισκόμαστε λίγο πριν την τελική πρόσκρουση.
Πόσοι άλλοι, πλην της ακροάτριας, δεν ασχολούνται με την πολιτική προκειμένου να βολευτούν σε μία θέση; Πόσοι βουλευτές και πολιτευτές ξεπουλάνε ήθος και ιδέες μεταπηδώντας στο άρμα του εκάστοτε νικητή προκειμένου να επανεκλεγούν και να παραμείνουν στο πολιτικό παιχνίδι; Πόσοι και πόσοι δεν γαλουχήθηκαν με την ιδέα του γλειψίματος σε κομματικές νομενκλατούρες προκειμένου να ωφεληθούν; Δε φταίνε και οι πολιτικοί για όλα αυτά; Φυσικά! Οι πολιτικοί που εξέλεξαν αυτοί οι πολίτες. «Καθρέφτης σου είμαι, κοινωνία, και σου μοιάζω» θυμίζει σαρκαστικά η Γαλάτεια Καζαντζάκη. Γιατί όπως είπε με φυσικότητα και η ακροάτρια στην εκπομπή του «Παραπολιτικά», ο βουλευτής από την Ηλεία που της είπε ότι δεν κάνει διορισμούς... «ευτυχώς δεν επανεξελέγη». Ο βουλευτής που της είπε «αν το βλέπετε έτσι ούτε εγώ δεν θέλω την ψήφο σας» έμεινε εκτός πολιτικού παιχνιδιού και μεταξύ μας αναρωτιέμαι και πώς εξαρχής μπήκε.
Όταν με θάρρος παραδεχθούμε ότι η πλειοψηφία του πολιτικού προσωπικού της χώρας είναι τόσο χαμηλού επιπέδου, επειδή ένα εξίσου χαμηλού επιπέδου εκλογικό σώμα τους ψήφισε, θα έχουμε κάνει ένα βήμα. Αυτή είναι η εικόνα της πλειοψηφίας είτε αρέσει είτε όχι. Απλά τώρα φαίνεται καθαρότερα, διότι το δωρεάν γεύμα τελείωσε. Αυτό που είπε η ακροάτρια δεν σόκαρε ως λογική, διότι αποτελεί κοινό τόπο. Αυτό που σόκαρε είναι η φυσικότητα στην παραδοχή. Ότι ακόμα και σήμερα 5 χρόνια που βιώνουμε την μεγαλύτερη κρίση της μεταπολίτευσης, εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε τις ίδιες λογικές που μας οδήγησαν εδώ.
Ο πολίτης-πελάτης στηρίζει τον πολιτικό που θα τον εξαγοράσει στην πιο συμφέρουσα τιμή, έχοντας απολέσει κάθε έννοια κοινωνικής ηθικής. Εάν δεν ανήκεις στο πελατολόγιο, εάν θες να προσπαθήσεις με την αξία και τις δυνάμεις σου στον ιδιωτικό τομέα, έχασες! Το τέρας του πελατειακού κράτους είναι το μόνο που έχει καταφέρει να επιβιώσει στην εποχή της κρίσης.
Έτσι, δεν προκαλεί καμία εντύπωση το «Στα τέσσερα εσείς, στα τέσσερα» που ακούστηκε από το βήμα της Βουλής. Έχουμε τους πολιτικούς που μας αξίζουν. Με το ίδιο ήθος, την ίδια παιδεία, τις ίδιες αξίες και τις ίδιες λογικές. Το πρόβλημα απλά είναι πιο σύνθετο σήμερα, διότι κάποτε οι πολίτες ψήφιζαν πολιτικούς τους οποίους έβλεπαν ως πρότυπα, κάποιους στους οποίους ήθελαν να μοιάσουν. Σήμερα, με την παντός είδους κρίση που βιώνουμε ως κοινωνία, οι πολίτες, ως επί το πλείστον, ψηφίζουν ό,τι χειρότερο υπάρχει, προκειμένου να νιώσουν ταυτισμένοι ή κι ανώτεροι. Κι έτσι, ακόμα κι αν ξεπεραστεί η οικονομική κρίση, η κοινωνία θα παραμείνει, όπως είπε ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ, «στα 4».
19°
