Βενιζέλος: Κατά Τσίπρα και Άκη, Παπανδρέου

Ήταν μύθος τόσο η τεχνική, όσο και η πολιτική διαπραγμάτευση, ενώ ο πρωθυπουργός φυγομαχεί στη Βουλή. Εξάλλου, για τη συρρίκνωση του ΠΑΣΟΚ μεγάλο ρόλο έπαιξε η υπόθεση του κ. Άκη Τσοχατζόπουλου και η ίδρυση του ΚΙΔΗΣΟ από τον κ. Γιώργο Παπανδρέου.

Αυτά είναι τα κυριότερα απ’ όσα είπε σήμερα, Πέμπτη,  ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Βαγγέλης Βενιζέλος, σε μία εφόλης της ύλης συνέντευξή του προς το ΑΠΕ, μία μέρα πριν αρχίσει το πρόωρο συνέδριο του κόμματός του, το τελευταίο με τον ίδιο ως πρόεδρο, αφού ο ίδιος έχει δηλώσει αποχώρηση.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:

Κύριε πρόεδρε, σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για τη χώρα, ξεκινούν αύριο οι εργασίες του συνεδρίου σας. Οι διαπραγματεύσεις με τους εταίρους όμως φαίνεται να εξελίσσονται μάλλον άσχημα. Φαίνεται ότι οι εταίροι βάζουν στο τραπέζι θέματα που είναι αδύνατο να τα δεχτεί η χώρα. Πώς βλέπετε αυτή την εξέλιξη;

Την εξέλιξη τη βλέπω εξαιρετικά δυσάρεστη. Βεβαίως δεν με έχει εκπλήξει καθόλου το γεγονός αυτό. Λέω σταθερά όλους αυτούς τους τέσσερις και πλέον μήνες, έχουμε μπει ήδη στον πέμπτο μήνα, ότι η κυβέρνηση στη πραγματικότητα δεν διαπραγματεύεται. Ότι η κυβέρνηση, ενώ τρώει χρόνο, νομίζει ότι κερδίζει χρόνο. Ότι η κυβέρνηση, εάν κάνει κάποια διαπραγμάτευση, η διαπραγμάτευση αυτή είναι η εσωτερική, η εσωκομματική διαπραγμάτευση εδώ στην Αθήνα με τους βουλευτές και τα στελέχη της και τις τάσεις που υπάρχουν στο κυβερνών κόμμα, δεν κάνει διαπραγμάτευση με τους εταίρους. Απεδείχθη ότι ήταν μύθος και η τεχνική διαπραγμάτευση και η πολιτική διαπραγμάτευση, γιατί είδατε ότι στην τελευταία κρίσιμη συνάντηση του Βερολίνου, που ήταν μία συνάντηση κορυφής, δεν εκλήθη η Ελλάδα, άρα οι εταίροι κινούνται πλέον ερήμην της Ελλάδος. Και επίσης φαίνεται ότι δεν έχει γίνει καμία σοβαρή τεχνική συζήτηση, γιατί χθες ο κ. Τσίπρας και οι συνοδοί του βρέθηκαν αντιμέτωποι με τεχνικού χαρακτήρα προτάσεις και κείμενα που θα έπρεπε να έχουν φτάσει ώριμα στο επίπεδο του πρωθυπουργού, στο επίπεδο του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του προέδρου του Eurogroup.

Τι συμβαίνει, λοιπόν; Συμβαίνουν δυο πράγματα θα μου επιτρέψετε να σας πω. Το πρώτο δυστυχώς είναι η απόδειξη μίας πολιτικής αυταπάτης και ταυτόχρονα πολιτικής απάτης. Όλα όσα ελέχθησαν προεκλογικά, όλα όσα λεγόντουσαν τα προηγούμενα πέντε χρόνια περί δήθεν εναλλακτικής πολιτικής, ριζοσπαστικής, που θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε καλύτερες λύσεις, απεδείχθησαν ψευδή. Στην καλύτερη περίπτωση απεδείχθησαν ψευδαισθήσεις. Άρα για κάποιους αυτό ήταν μία αυταπάτη, αλλά για κάποιους που ήξεραν ή που όφειλαν να ξέρουν είναι μία ωμή απάτη σε βάρος του εκλογικού σώματος που άκουσε ψέματα και ψήφισε ψέματα. Αυτό δημιουργεί μία βαθιά κρίση νομιμοποίησης. Δημιουργεί κρίση νομιμοποίησης ό,τι και να συμβεί. Δεν υπάρχει εντολή ρήξης. Η μεγάλη πλειοψηφία θέλει παραμονή στο ευρώ, θέλει έναν καλό συμβιβασμό, θέλει καλύτερη εξέλιξη από αυτή που θα είχαμε, αλλά βέβαια πάμε σε πολύ χειρότερη. Θα έχουμε και κρίση νομιμοποίησης φυσικά εάν αποδειχθεί ότι η κυβέρνηση είπε προεκλογικά ψέματα και εφαρμόζει την πολιτική που κατάγγειλε και γλείφει εκεί που έφτυνε.

Αυτό σημαίνει, κύριε πρόεδρε, ότι θέλετε εκλογές;

Όχι, όχι. Δεν είπα ότι θέλω εκλογές, ούτε το μικρό κοινοβουλευτικά και εκλογικά ΠΑΣΟΚ θα θέσει ζήτημα αμφισβήτησης της Βουλής ή αμφισβήτησης της κυβέρνησης. Αλλά η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση αυτή την στιγμή δεν έχει πολιτική γραμμή. Δεν έχει στρατηγική. Πάντα έλεγα ότι έχει εγκλωβιστεί στρατηγικά, ενώ δείχνει πανίσχυρη. Φαινομενικά λέει ότι έχει αυτοπεποίθηση, ισχύ, σχέδιο, δεν έχει τίποτα. Δεν μπορεί να πάει ούτε σε ρήξη γιατί δεν έχει εντολή ρήξης, ούτε σε έναν συμβιβασμό γιατί δεν έχει πλειοψηφία συμβιβασμού. Εάν αποκτήσει πλειοψηφία συμβιβασμού θα είναι πλειοψηφία προσχώρησης στην πολιτική μας. Και αυτό συνιστά για μας μια δικαίωση. Η δικαίωση –και συγγνώμη που το λέω αυτό, αλλά έτσι είναι η ιστορική αλήθεια– θα έρθει οπωσδήποτε. Εμείς θέλουμε να έρθει μέσα από την προσχώρηση στην πολιτική μας. Μέσα από την αναδρομική παραδοχή ότι δεν υπήρχε άλλη καλύτερη και ασφαλέστερη λύση. Δεν θέλουμε να έρθει μέσα από μία καταστροφή. Δεν θέλουμε να έρθει μέσα από την ταπείνωση της χώρας. Μέσα από την απώλεια του εθνικού κεκτημένου. Γιατί οι Έλληνες υπέστησαν πολλές θυσίες. Θα ήταν τραγικό τώρα που ήμασταν έτοιμοι να βγούμε από το μνημόνιο και να περάσουμε στην προληπτική πιστωτική γραμμή , να επανέλθουμε στις αγορές, να ανακτήσουμε την ισοτιμία μας, τώρα να γυρίσουμε όχι στο 2009 αλλά πολύ πίσω από το 2009 και να τα ξαναπεράσουμε όλα με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Δηλαδή, ενώ υπέστημεν την εσωτερική υποτίμηση λόγω δημοσιονομικής προσαρμογής, τώρα να υποστούμε και τη νομισματική υποτίμηση, την εξωτερική.

Κύριε πρόεδρε, οι δανειστές, οι εταίροι μας, βάζουν συνεχώς στο τραπέζι καινούργια πράγματα. Χθες ακούσαμε τον πρωθυπουργό να λέει ότι έβαλαν θέμα κατάργησης του ΕΚΑΣ ή αύξησης ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα κατά 10 μονάδες.

Αυτά τα δυο στοιχεία κρατήστε τα. Την κατάργηση του ΕΚΑΣ που αφορά λίγους ανθρώπους και μικρά ποσά και τη δραστική αύξηση του ΦΠΑ στους λογαριασμούς της ΔΕΗ, αυτά πιστεύω ότι είναι το ανέκδοτο του Χότζα. Δηλαδή, είναι η γνωστή ιστορία κάποιου που είχε ένα πολύ μικρό σπίτι και του είπε ο Χότζας, ο πνευματικός του, ότι δοκίμασε να βάλεις όλα τα ζώα σου μέσα στο σπίτι. Πώς είσαι; Είμαι ασφυκτικά δεν μπορώ να αναπνεύσω. Βγάλε την αγελάδα. Πώς νιώθεις; Νιώθω πάρα πολύ καλά. Πραγματικά έχουμε χώρο ως οικογένεια.

Αυτά είναι δυο σημεία στα οποία κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρξει υποχώρηση, ώστε να μπορεί ο κ. Τσίπρας να πει ότι κάτι κέρδισε αλλά θα μείνει από πίσω η συνολική αύξηση του ΦΠΑ η οποία πρέπει να αποδώσει πάρα πολλά δισεκατομμύρια, σε εξαμηνιαία βάση 1,8, άρα σκεφτείτε σε ετήσια πόσα. Και βέβαια όλα τα προεκλογικά ψέματα καταρρέουν, δηλαδή ο ΕΝΦΙΑ διατηρείται με τις ισχύουσες αντικειμενικές αξίες, η έκτακτη εισφορά αυξάνεται για τα εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ. Τριάντα χιλιάδες ευρώ δεν είναι πλούτος είναι ένα μεσαίο εισόδημα. Η μεσαία τάξη θα αποδεκατιστεί. Δεν θα έχει κανείς λόγο από ένα σημείο και μετά να αγωνίζεται για να βελτιώσει το βιοτικό του επίπεδο.

Και βέβαια όλα τα άλλα, τα οποία έχουμε πει και που συνιστούσαν το περιβόητο mail Χαρδούβελη που έχει τόσο πολύ συκοφαντηθεί, και όπως είχα πει σε έναν συνάδελφό σας, στον κ. Χατζηνικολάου σε μία πρόσφατη συνέντευξή μου, πάρτε το mail Χαρδούβελη, κρατήστε το. Θα είναι παιδική εκδρομή μπροστά στο τρένο του τρόμου που θα δούμε σε λίγο και μιλάμε, κοιτάξτε, μιλάμε για το 2015. Με τη χώρα να έχει πρωτογενή πλεονάσματα που έχασε τους τελευταίους τέσσερις μήνες, με τη χώρα να έχει επανέλθει στο θετικό ρυθμό ανάπτυξης που τον έχασε και ξαναγυρίζει δυστυχώς σε ύφεση. Με τη χώρα να έχει πετύχει δημοσιονομική προσαρμογή εντυπωσιακή. Να έχει κάνει δημοσιονομική προσαρμογή 12 μονάδων του ΑΕΠ στο πρωτογενές πλεόνασμα. Δηλαδή σχεδόν 25 δισεκατομμυρίων, 36 δισεκατομμυρίων στο δημοσιονομικό έλλειμμα όχι στο πρωτογενές. Και με την Ελλάδα να πληρώνει για τόκους του χρέους για εξυπηρέτηση 5,5 δισ. ενώ πλήρωνε 13,5 το 2010. Δηλαδή στην πραγματικότητα, λειτουργικά, έχουμε κουρέψει το σύνολο του χρέους κατά 65%. 'Έχει μείνει μόνο το 35.

Κύριε πρόεδρε, μήπως τελικά οι εταίροι μας θέλουν το Grexit; Μήπως πιέζουν να φύγει η Ελλάδα από την Ευρωζώνη;

Όχι. Δε νομίζω κανείς να θέλει το Grexit. 'Άλλωστε θα μου επιτρέψετε πάλι να πω ότι εμείς τονίζουμε από το 2012 πως ο κίνδυνος δεν είναι το Grexit. Ο κίνδυνος είναι να παραμείνεις μέσα στο ευρώ τυπικά, αλλά να είσαι μία μαύρη τρύπα, να είσαι στο περιθώριο, να είσαι πτωχευμένος, εξαρτημένος, περιθωριακός μέσα στο ευρώ. Αυτό είναι ο κίνδυνος τώρα και εν πάση περιπτώσει πρέπει να σας πω ότι έχουνε πληρώσει πολλά για την Ελλάδα οι εταίροι. Έχουνε αυτή την στιγμή μία έκθεση στην Ελλάδα, η οποία υπερβαίνει τα 400 δισ. γιατί πρέπει να υπολογίσει κανείς το δάνειο και πρέπει να υπολογίσει κανείς και τη συμβολή της ΕΚΤ στην υποστήριξη των ελληνικών τραπεζών. Σκεφτείτε λοιπόν 250 συν περίπου 150 πόσα είναι.

Άρα, κύριε πρόεδρε, τι; Ποια είναι η πρότασή σας; Αν είχατε απέναντί σας τον κ. Τσίπρα;

Τον είχα απέναντί μου τον κ. Τσίπρα, κατ’ επανάληψη τον είχα απέναντί μου.

Τι θα του προτείνατε σήμερα μετά από αυτή την εξέλιξη;

Ο κ. Τσίπρας, ξέρετε, φυγομαχεί. Δεν ήρθε στη Βουλή. Έχω καταθέσει πέντε φορές επίκαιρη ερώτηση για να έρθεί στη Βουλή να συζητήσουμε για τα θέματα αυτά. Επί πέντε βδομάδες αποφεύγει να έρθει να μιλήσει με εμένα. Ειδικώς φαντάζομαι ότι δεν θέλει να μιλήσει με εμένα. Προτιμά να μιλάει με άλλους. Τον είδα για τελευταία φορά λίγο πριν την συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου στο Μέγαρο Μαξίμου, του έδωσα την συμφωνία και του είπα «αυτό θα κληθείς να υπογράψεις, μπορεί να μην θες να το πας στη Βουλή αλλά αυτό είναι το νομικό κείμενο. Διάβασέ το να ξέρεις τι είναι και εν πάσει περιπτώσει γιατί δεν έκανες κάτι απλό. Εκλέχθηκες στις 27 Ιανουαρίου. Προκάλεσες τις εκλογές. Αξιοποίησες την συνταγματική πρόβλεψη για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας με αυξημένη πλειοψηφία και την αυτόματη διάλυση της Βουλής, αυτό εξουδετέρωσε πολιτικά την προηγούμενη κυβέρνηση, την κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας-ΠΑΣΟΚ, δεν είχαμε ορίζοντα, δεν είχανε ισχυρό συνομιλητή οι Ευρωπαίοι γιατί έβλεπαν ότι πηγαίνουμε σε εκλογές. Λοιπόν, ήρθες εν δόξει και τιμή. Έκανες την τερατογένεση με τον κ. Καμμένο. Έκανες αυτή την εθνικολαϊκιστική κυβέρνηση. Ωραία, 27 Ιανουαρίου μέχρι 28 Φεβρουαρίου είχες έναν μήνα να εφαρμόσεις το χρονοδιάγραμμα που βρήκες. Θα μπορούσες να έχεις ζητήσει αυτά που θέλεις, τις κόκκινές σου γραμμές και τις βελτιώσεις σε σχέση με αυτά που δήθεν εμείς είχαμε δεχθεί –που δεν είχαμε δεχθεί τίποτα βλαπτικό, κανένα μέτρο λιτότητας, τίποτα εχθρικό για τους πολίτες επιπλέον των θυσιών που είχανε γίνει αναγκαστικά τα προηγούμενα χρόνια– ώστε 28 Φεβρουαρίου να βγεις στην προληπτική πιστωτική γραμμή σε ένα άλλο καθεστώς να πας προστατευμένα στις αγορές. Πήγες και υπέγραψες την συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου η οποία είναι η αποδοχή του μνημονίου 2, η προετοιμασία του μνημονίου 3 και ενώ πήγαινες να πάρεις λεφτά χωρίς μνημόνιο, πήρες μνημόνιο χωρίς λεφτά και μετά όλοι οι υπουργοί κάνουν κριτική στον κ. Βαρουφάκη που το υπέγραψε». Και τους πήραν και τα 11 δισ. του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, τα οποία επέστρεψαν στο EFSF. Άρα, λοιπόν, αυτό που εμείς είχαμε σχεδιάσει δεν ήτανε λόγια δικά μας. Τον Νοέμβριο του 2014 το Eurogroup απεφάσισε επισήμως και εγγράφως ότι η Ελλάδα 28 Φεβρουαρίου με τη λήξη της παράτασης τότε, περνάει στο καθεστώς της προληπτικής πιστωτικής γραμμής. Ξέρετε, τα σέβονται τα κείμενα αυτά οι Ευρωπαίοι. Άν κάτι υπάρχει στην Ευρώπη, υπάρχει ο σεβασμός των συμφωνιών. Άρα, λοιπόν, αυτό έπρεπε να κάνει. Αντί να κάνει αυτό, για να δημιουργήσει την εντύπωση μίας δήθεν σκληρής διαπραγμάτευσης, για να κάνει την εσωκομματική του διαπραγμάτευση, για να στήσει το θέατρο των επαφών, των πιέσεων και να καλλιεργεί αυτή την αίσθηση της λεόντειας συμφωνίας φθάσαμε εδώ που φτάσαμε. Διάβασα σήμερα σε ένα κύριο άρθρο εφημερίδας ότι η συμφωνία, ακόμη κι αν είναι κακή ακόμη κι αν είναι λεόντειος, πρέπει να γίνει δεκτή. Λεόντειος τι σημαίνει; Τι είναι λεόντειος; Κερδίζουν κάτι οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ; Δηλαδή αν εμείς εδώ επιβάλλουμε υψηλό ΦΠΑ. Αν επιβάλλουμε μεγάλη έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, αν διατηρήσουμε τον ΕΝΦΙΑ κερδίζουν τίποτα οι Ευρωπαίοι; Οι Ευρωπαίοι μας δίνουνε φιλικά επιτόκια, αστεία, μας δανείζουμε με 0,8 % επιτόκιο. Μας έχουν δώσει περίοδο χάριτος τεράστια. Έχουμε μικρό ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης. Τι θέλουν οι Ευρωπαίοι; Οι Ευρωπαίοι έχουν μια αντίληψη ,συντηρητική αντίληψη πείτε την, αυτή κυριαρχεί στην Ευρώπη ,αυτή ψηφίζουν οι λαοί στις περισσότερες χώρες. Και σου λέει: η δημοσιονομική πειθαρχία ,η εξυγίανση σε βγάζει στο ξέφωτο από την κρίση, σου δίνει βαθμούς ανταγωνιστικότητας, προσελκύει επενδύσεις, σου δίνει δουλειές, σου δίνει ευκαιρίες ανάπτυξης.

Μήπως όμως είναι λάθος κύριε πρόεδρε και αυτή η λογική ; Μήπως η λιτότητα πραγματικά δεν βοηθάει στην ανάπτυξη;

Κοιτάξτε, αυτά τα έχουμε πει εκατό φορές. Εμείς το πιστεύουμε αυτό που λέτε. Εγώ προσωπικά ανήκω στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Οι θέσεις των κομμάτων δεν είναι οι θέσεις των κυβερνήσεων. Διότι ακόμη και χώρες που έχουν σοσιαλιστικές κυβερνήσεις, η Γαλλία, η Ιταλία ή η Αυστρία , σας λέω που έχει σοσιαλιστή πρωθυπουργό υπακούουν σε ευρύτερους συσχετισμούς, σε εθνικές στρατηγικές. Δεν αρκεί να έχεις τις θέσεις κάποιων κομμάτων πρέπει να έχεις τις θέσεις χωρών, να έχεις άλλους συσχετισμούς και εμείς δίνουμε πάρα πολύ μεγάλη σημασία στη Γερμανία, η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο. Ατμομηχανή της Ευρώπης. Αλλά ξέρετε οι μεσαίες χώρες είναι πολλές φορές σκληρότερες, είναι πιο άκαμπτες.

Αναφέρεστε στη Φιλανδία για παράδειγμα, στη Σλοβακία.

Αναφέρομαι στη Φιλανδία, στην Ολλανδία, στη Σλοβακία, στη Σλοβενία χώρες οι οποίες έχουν δανείσει την Ελλάδα, η οποία βρέθηκε σε μια ανάγκη. Και υπάρχουν και οι χώρες που βγήκαν από τα μνημόνια, όπως είναι η Ιρλανδία, όπως είναι η Πορτογαλία που δεν θέλουν άλλη μεταχείριση ακόμη και η Κύπρος –αν το δείτε ψύχραιμα και πέρα από τους πατριωτικούς αδελφικούς δεσμούς– η οποία βγήκε από το μνημόνιο νωρίτερα απ΄ ό,τι υπολόγιζε με επιτυχία, αφού πέρασε από την τραγική περιπέτεια του κουρέματος των καταθέσεων του bail in του λεγόμενου και του ελέγχου κινήσεως κεφαλαίου, σου λέει τώρα τι γίνεται;

Κύριε πρόεδρε, είναι πολύ ενδιαφέροντα. Θέλω όμως να περάσουμε στο συνέδριο με δυο-τρεις ερωτήσεις κρίσιμες. Δεν θα είσαστε υποψήφιος για την προεδρία. Μια προσωπική ερώτηση.

Κοιτάξτε, συγκαλώ το συνέδριο εκτάκτως ακριβώς επειδή θέλω η θητεία μου να λήξει ένα χρόνο νωρίτερα. Η θητεία μου λήγει κανονικά τον Μάρτιο του 2016.

Ήταν δύσκολη η απόφαση, πρόεδρε;

Όχι, όχι καθόλου δύσκολη.

Σας κατηγορούν για παράδειγμα οι αντίπαλοί σας ότι παραλάβατε το ΠΑΣΟΚ στο 13,18% το παραδίδετε στο 4,68% άρα έχετε ευθύνες.

Κοιτάξτε το ΠΑΣΟΚ το παρέλαβα στο 4% δημοσκοπικά και πράγματι το ΠΑΣΟΚ ανέβαινε μετά την εκλογή μου, αλλά δυστυχώς το ξέσπασμα της τραγικής υπόθεσης Τσοχατζόπουλου, η οποία δικάζεται τώρα σε δεύτερο βαθμό, μας στέρησε τη δυνατότητα να είμαστε σίγουρα δεύτερο κόμμα στις εκλογές του Μαΐου του 2012 και να διεκδικούμε ακόμη και την πρώτη θέση, γιατί η απόσταση μεταξύ του 18% της Νέας Δημοκρατίας και του 13,5% του ΠΑΣΟΚ ήταν πάρα πολύ μικρή.

Ήτανε λιγότερο από 2,5 μονάδες η γεφύρωσή της και ακόμη λιγότερη η απόσταση από το ΣΥΡΙΖΑ που πήρε 16%. Και παρά την ωραία προσπάθεια που κάναμε με την ΕΛΙΑ στις ευρωεκλογές, η οποία υπό πολύ δύσκολες συνθήκες κράτησε την κυβέρνηση, την κυβέρνηση συνεργασίας διότι το δικό μας 8% κράτησε την κυβέρνηση με τη Νέα Δημοκρατία να είναι πολύ κάτω από το ΣΥΡΙΖΑ, 26% ο ΣΥΡΙΖΑ, 20% περίπου η Νέα Δημοκρατία. Η διασπαστική κίνηση του κ. Παπανδρέου, η δημιουργία του ΚΙΔΗΣΟ λειτούργησε αποδιοργανωτικά γιατί δεν είναι ότι αφαίρεσε ψήφους, δεν έκανε μια απλή αφαίρεση, έκανε μια τραγική διαίρεση, διότι αποθάρρυνε τον κόσμο να μας ψηφίσει ως έναν πόλο αναφοράς.

Και έτσι ξαναχάσαμε την τρίτη θέση. Υπό τις συνθήκες αυτές ό,τι είχα να συνεισφέρω στο κόμμα, το οποίο έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη μεταπολίτευση το ΠΑΣΟΚ, στο κόμμα του Ανδρέα Παπανδρέου, στο κόμμα που έχει συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός πολύ μεγάλου εθνικού και κοινωνικού κεκτημένου, έχει ολοκληρωθεί. Διότι αυτά που λέω, αυτά που κάνω , αυτά που νιώθω, που είναι ένας λόγος εμπειρίας και αλήθειας, δεν νομίζω ότι ανήκουνε μόνο στο ΠΑΣΟΚ. Νομίζω ότι ανήκουνε στα ακούσματα της κοινωνίας , του εκλογικού σώματος γενικά, το οποίο πρέπει να ακούει μ΄ ανοιχτά αυτιά και να συνεκτιμά ό, τι θέλει , να απορρίπτει ό,τι θέλει, αλλά πριν απορρίψει πρέπει να ακούσει.

Κύριε πρόεδρε, θα υπάρξει ΠΑΣΟΚ μετά το συνέδριο;

Πρέπει να υπάρξει ΠΑΣΟΚ, αλλά το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να αφεθεί απλώς και μόνο σε έναν στόχο εκλογικής επιβίωσης. Πρέπει να υπάρχει ένα ΠΑΣΟΚ με θεσμική οντότητα, με παράδοση, με πρόεδρο, με ηγεσία, με όργανα, με θέσεις.

Εκλεγμένο από το Συνέδριο ή από τη βάση;

Όχι, από τη βάση όπως έχω δεσμευθεί. Από τη βάση. Αυτό είναι κάτι το οποίο το έχουμε κατακτήσει και το οποίο είναι σεβασμός προς την πραγματική βάση όμως. Τη βάση του μητρώου. Τα πραγματικά μέλη. Και από εκεί και πέρα πρέπει να συμβάλει το ΠΑΣΟΚ στη διαμόρφωση ευρυτέρων σχημάτων, τα οποία είναι προοδευτικά, τα οποία είναι πατριωτικά, τα οποία είναι αξιόπιστα αλλά προσφέρουν εναλλακτική πρόταση εξουσίας. Δεν μπορείς να αρκεστείς σε έναν δευτερεύοντα ρόλο. Δεν σημαίνει τίποτα από ένα σημείο και μετά το να υπάρχεις απλώς και μόνο μέσα στη Βουλή.

Κύριε πρόεδρε, μία τελευταία ερώτηση. Έχετε πει ότι η παρουσία σας στο Κοινοβούλιο στο εξής θα υπερβαίνει το σημερινό ΠΑΣΟΚ. Τι ρόλο σκέφτεστε να αναλάβετε;

Τίποτα, το ιδιαίτερο, αυτό δεν αφορά κανέναν ρόλο. Αφορά την ισχύ του λόγου του καθενός. Ο καθένας μιλάει με βάση αυτά που ξέρει, αυτά που έχει ζήσει, αυτά που πιστεύει, αυτά που μπορεί να διατυπώσει με βάση το απόθεμά του, τις γνώσεις του, την εμπειρία του, την προσωπικότητά του, την αλήθεια του. Και πιστεύω ότι μπορώ και εγώ να συμβάλλω με έναν τρόπο ο οποίος δεν είναι στενά κομματικός και έχει ανάγκη και η Βουλή και ο τόπος ευρύτερα από ορισμένες προσεγγίσεις οι οποίες έχουν ταυτότητα βεβαίως –γιατί εγώ ανήκω στον χώρο μου– αλλά από εκεί και πέρα η οπτική γωνία είναι μία οπτική γωνία ευρύτερη, απροκατάληπτη, διότι δεν μιλάμε για προσωπικές φιλοδοξίες, δεν μιλάμε για μικρές κομματικές επιδιώξεις. Μιλάμε για κάτι το οποίο αφορά αυτή τη στιγμή την πορεία του τόπου. Πρέπει να συνδέσετε αυτή την ερώτησή σας για το ΠΑΣΟΚ και το ρόλο μου, με τη χώρα, τη διαπραγμάτευση, το μέλλον του τόπου.